Quán quân The Voice Kids 2017 Dương Ngọc Ánh đã đốn tim gần 5.000 khán giả tại sự kiện Apax Land-Vùng đất thần tiên do Apax English tổ chức, bằng giọng hát đầy nội lực cùng với hình ảnh trong trẻo như một thiên thần.

Cuối buổi diễn, Ngọc Ánh đã dành thời gian chia sẻ với báo chí về những thay đổi sau một năm đăng quang ngôi vị quán quân Giọng hát Việt nhí 2017.

– Chào Ngọc Ánh, chúc mừng con vì hôm nay con đã có buổi trình diễn rất tuyệt vời. Ngọc Ánh hôm nay đã có sự chững chạc hơn so với cô bé nhí nhảnh trong cuộc thi Giọng hát Việt nhí. Sau một năm đăng quang, cuộc sống của con có nhiều thay đổi không?

Dương Ngọc Ánh: Từ sau cuộc thi, cuộc sống của con cũng có khá nhiều sự thay đổi. Thay đổi lớn nhất là con được mọi người biết đến nhiều hơn trước. Điều này rất thú vị và con rất hạnh phúc.

Thay đổi lớn nữa là con phải xa nhà để lên Hà Nội theo học tại Học viện Âm nhạc Quốc gia, ngôi trường mà con mơ ước và đã thi đỗ trước khi thi The Voice Kids.

Những ngày đầu xa nhà, con chưa quen nên rất buồn vì nhớ mẹ và chị, em. Việc học ở trường cũng có nhiều sự khác biệt so với khi con học ở quê nên thời gian đầu con cũng hơi vất vả để theo kịp các bạn.

Bây giờ con đã quen với nhịp sống mới. Hằng ngày con đi học, cuối tuần có thời gian thì về thăm gia đình và đi biểu diễn ạ.

– Sau một năm, con thấy cuộc thi đã mang lại cho con những điều gì?

Dương Ngọc Ánh: Con thực sự cảm ơn The Voice Kids 2017. Cuộc thi đã mang lại cho con rất nhiều điều tuyệt vời.

Con vẫn nhớ từng kỷ niệm, từ vòng thi giấu mặt, thực sự lúc đầu con chỉ hy vọng có một huấn luyện viên quay lại là con vui lắm rồi, nhưng thật may mắn khi cả bốn vị huấn luyện viên đều quay lại và lúc đó con như vỡ òa luôn. Khi được nghe các cô chú thuyết phục thì con cứ lâng lâng và cuối cùng thì con đã chọn về đội cô Vũ Cát Tường vì nhịp trống và lời rap của cô đã làm cho trái tim con rung rinh.

Nhờ sự chỉ bảo của cô Tường cũng như các cô chú trong chương trình, con đã rèn luyện được tính cách của mình tốt hơn, đỡ… nhoi hơn và biết tiết chế cảm xúc.

Con thực sự cảm ơn The Voice Kids 2017. Cuộc thi đã mang lại cho con rất nhiều điều tuyệt vời.

Con cũng học thêm được ý chí và quyết tâm để theo đuổi đam mê của mình, từ đó thì con cũng có cái nhìn rõ ràng hơn về tương lai.

Con rất biết ơn ban tổ chức cuộc thi, các huấn luyện viên, đặc biệt là cô Tường. Cô Tường là người đã truyền cho con rất nhiều năng lượng và cô như một tấm gương để con noi theo. Trong quá trình tham gia cuộc thi, cô Tường đã giúp đỡ con từ giọng hát, tư duy âm nhạc và cả cách sống.

Hiện nay, con ở Hà Nội nên cũng rất ít có cơ hội gặp cô, chỉ giữ liên lạc qua điện thoại, facebook. Thỉnh thoảng, cô ra Hà Nội diễn hoặc công tác thì hai cô trò mới được gặp nhau. Mỗi lần gặp, cô Tường đều hỏi thăm cuộc sống hiện tại ra sao, nhắc con phải tập trung tốt vào việc học.

– Cũng trong vòng thi giấu mặt, huấn luyện viên Hương Tràm có nhắc con cần khiêm tốn hơn để học hỏi được nhiều hơn. Con bây giờ so với khi bắt đầu tham gia cuộc thi có thay đổi như thế nào ?

Dương Ngọc Ánh: Con rất cảm ơn cô Hương Tràm đã nhắc con và sau sân khấu thì mọi người cũng khuyên con như vậy. Con thấy lời chỉ bảo của các cô, chú đều rất đúng và khi lắng nghe thì bản thân con dần dần cũng ý thức hơn.

So với thời điểm tham gia chương trình thì con cũng tự thấy mình thay đổi khá nhiều về điểm này ạ. Con học được cách lắng nghe, trầm tĩnh hơn, suy nghĩ tích cực hơn và biết tiết chế cảm xúc khá là nhiều.

Con học được cách lắng nghe, trầm tĩnh hơn, suy nghĩ tích cực hơn và biết tiết chế cảm xúc khá là nhiều.

– Còn khá nhỏ, lại phải đi học xa nhà, con làm thế nào để vượt qua những khó khăn và thích nghi với cuộc sống mới?

Dương Ngọc Ánh: Đúng là khi học xa nhà thì con có rất nhiều khó khăn. Thứ nhất là phải xa gia đình, xa mẹ và chị, em nên con thấy rất nhớ. Khoảng thời gian đầu tiên ấy thực sự là rất buồn. Cuối tuần, có thời gian là con lại về thăm nhà.

Khó khăn thứ hai là việc học tại môi trường mới có nhiều bỡ ngỡ. Việc học ngoài này rất khác so với ở quê, các bạn lại đều là bạn mới, con chưa quen ai cả, nên con phải làm quen lại từ đầu. Rất may là thầy cô bạn bè ở trường đều rất thân thiện, hòa đồng nên con cũng nhanh chóng bắt nhịp được.

Ngoài ra cũng còn khá nhiều khó khăn trong sinh hoạt, cuộc sống hằng ngày, nhưng con cũng may mắn có gia đình, bạn bè và anh chị fan luôn ở bên để giúp đỡ.

Dù có khó khăn nhưng con cũng tự nhủ đây là một môi trường tốt để mình học tập và thực hiện ước mơ nên con đã cố gắng vượt qua. Có lẽ, động lực lớn nhất giúp con đó chính là âm nhạc. Dù có khó khăn đến cỡ nào thì mỗi lần những ca khúc, điệu nhạc vang lên là con lại cảm thấy tràn đầy năng lượng, quên đi hết những mệt mỏi hay khó khăn.

Việc được học một cách bài bản ở một môi trường chuyên nghiệp đã giúp con rất nhiều. Bên cạnh chương trình văn hóa, con được học đàn vì chuyên ngành của con là nhạc cụ dân tộc. Bật mí với cô một chút là con đã có thể đánh được một vài ca khúc bằng đàn tam thập lục rồi đấy ạ.

– Òa, chúc mừng con. Nghĩa là ca sỹ Dương Ngọc Ánh sẽ không chỉ biết hát mà đàn cũng sẽ rất giỏi. Con mong muốn trở thành một ca sỹ như thế nào trong tương lai?

Dương Ngọc Ánh: Trong tương lai, con muốn trở thành một ca sỹ chuyên nghiệp, nhận được sự yêu thương của khán giả và mọi người. Hình ảnh con hướng đến thì hy vọng sẽ được như cô Tường – một nghệ sỹ có dấu ấn và âm nhạc chất lượng, văn minh.

– Đặt ra mục tiêu đó, cô đoán chắc là con cũng đã có kế hoạch từng bước để thực hiện chứ?

Hình ảnh con hướng đến thì hy vọng sẽ được như cô Tường – một nghệ sỹ có dấu ấn với âm nhạc chất lượng, văn minh.

Dương Ngọc Ánh: Vâng. Hiện tại thì con cố gắng trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng cần thiết để theo đuổi nghệ thuật. Ngoài việc học đàn ở trường thì con cũng cố gắng luyện thanh, học nhảy để giải phóng hình thể và trình diễn tốt hơn. Con cũng nhận được sự giúp đỡ từ những người đi trước, đã có kinh nghiệm để hoàn thiện bản thân hơn.

Ngoài các vấn đề liên quan đến âm nhạc thì con thấy Tiếng Anh cũng rất quan trọng, sẽ giúp con mở rộng thêm cánh cửa tương lai, nên giao tiếp và biết Tiếng Anh cũng chính là một trong những mục tiêu mà con đang hướng đến.

Đi học tiếng Anh rất vui vì không khí lớp học sôi động, con cảm giác như mình đang được đi chơi với các bạn hơn là ngồi học khô khan. Hơn nữa, con được thoải mái bộc lộ cá tính của bản thân, lại được tham gia rất nhiều các hoạt động ngoại khóa, ví dụ như sự kiện hôm nay.

– Hứng thú với việc học tiếng Anh như vậy, chắc khả năng ngoại ngữ của con bây giờ cũng khá tốt? Con có thể chia sẻ bí quyết được không?

Dương Ngọc Ánh: Khả năng Tiếng Anh của con hiện nay thì tự con đánh giá ở mức cũng tương đối một xíu thôi ạ, cũng chưa thực sự xuất sắc nhưng con sẽ cố gắng nhiều hơn trong tương lai.

Về bí quyết thì không có, nhưng con có một chia sẻ nho nhỏ để học tiếng Anh tốt đó chính là sự tự tin. Tự tin kết nối cùng giáo viên và bạn bè, tự tin vào bản thân mình sẽ làm được và làm tốt thì con tin Tiếng Anh sẽ không còn là trở ngại.

– Cảm ơn con về cuộc trò chuyện thú vị này. Chúc con sẽ luôn là một Ngọc Ánh năng động, nhí nhảnh, hồn nhiên và sẽ là một ca sỹ chuyên nghiệp, được khán giả yêu thương trong tương lai!

Dương Ngọc Ánh: Con hy vọng mọi người sẽ luôn yêu quý và ủng hộ con.

Con xin cảm ơn !

Iran đã “ghi điểm” đầu tiên trong cuộc chiến pháp lý, được dự báo sẽ kéo dài dai dẳng giữa Tehran và Washington, khi ngày 3/10, Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), có trụ sở tại La Haye, Hà Lan, ra phán quyết yêu cầu Mỹ ngừng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hàng hóa phục vụ đời sống con người và an toàn hàng không dân dụng.

Việc ICJ “ngả về” Iran trong “vòng đấu” đầu tiên đã góp thêm cho Tehran một tiếng nói quan trọng từ cộng đồng quốc tế, bên cạnh Liên minh châu Âu (EU), trong việc “hợp lực” đối phó với các biện pháp trừng phạt của Mỹ vốn đang “bóp nghẹt” nền kinh tế nước Cộng hòa Hồi giáo.

Tuy nhiên, những phản ứng cứng rắn từ phía Mỹ sau khi ICJ ra phán quyết cũng báo hiệu căng thẳng giữa Tehran và Washington sẽ tiếp tục bị đẩy lên cao trong thời gian tới, nhất là khi chỉ chưa đầy một tháng nữa gói biện pháp trừng phạt thứ 2, chủ yếu nhằm vào lĩnh vực dầu mỏ – “xương sống” của nền kinh tế Iran, bắt đầu có hiệu lực.

Mặc dù phán quyết của ICJ chỉ yêu cầu Mỹ ngừng áp đặt một phần lệnh trừng phạt liên quan tới hàng hóa nhân đạo và đảm bảo an toàn hàng không dân dụng, song có thể nói đây vẫn là một “thắng lợi tinh thần” mang tính biểu tượng đối với Iran.

Việc ICJ “ngả về” Iran trong “vòng đấu” đầu tiên đã góp thêm cho Tehran một tiếng nói quan trọng từ cộng đồng quốc tế

Việc Iran đệ đơn lên ICJ hồi tháng Bảy vừa qua kiện Mỹ áp đặt trở lại một cách bất hợp pháp các biện pháp trừng phạt đơn phương nhằm vào Tehran, là một trong hàng loạt động thái của quốc gia Trung Đông này nhằm phản đối quyết định của Washington rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) và gia tăng sức ép đối với Tehran.

Iran cho rằng Mỹ đã phớt lờ các nghĩa vụ pháp lý và ngoại giao, vi phạm luật quốc tế khi đơn phương tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Tehran, vốn đã được dỡ bỏ theo thỏa thuận JCPOA ký tháng 6/2015 mà tới nay Iran và các bên còn lại tham gia ký kết (gồm Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc) vẫn đang tuân thủ nghiêm chỉnh.

Các biện pháp trừng phạt của Mỹ được xem là hoàn toàn mang tính chính trị với mục tiêu buộc Iran phải ngồi vào bàn đàm phán một thỏa thuận khác, và vi phạm Hiệp ước về quan hệ thân thiện và kinh tế (TAER), được 2 nước ký kết năm 1955.

Trên thực tế việc Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi JCPOA và tái áp đặt trừng phạt Iran không chỉ bị Tehran phản đối mà còn khiến quan hệ giữa Washington với các đồng minh của Mỹ chủ chốt ở châu Âu như Đức, Pháp, Anh bị sứt mẻ. Các đồng minh của Mỹ đều không ủng hộ Mỹ tái áp đặt trừng phạt Iran, trong bối cảnh kết quả các đợt thanh sát quốc tế tại quốc gia Trung Đông đều cho thấy Iran tuân thủ các cam kết theo thỏa thuận hạt nhân lịch sử.

Bước đầu, phán quyết của ICJ như một sự thừa nhận về tính phi lý và sai lầm của các biện pháp trừng phạt đơn phương của Washington mà người dân Iran đang là nạn nhân trực tiếp.

Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố phán quyết của ICJ rõ ràng là “một thắng lợi pháp lý,” đồng thời khẳng định: “Phán quyết của ICJ một lần nữa chứng tỏ nước Cộng hòa Hồi giáo là đúng đắn và các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm chống lại người dân Iran là bất hợp pháp và tàn nhẫn.” Phán quyết này cũng phần nào cho thấy chính sách của Mỹ trong vấn đề Iran không nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế.

Giới chức Iran coi những biện pháp trừng phạt của Mỹ là “sự khủng bố kinh tế”

Cùng với động thái trước đó của một loạt nước tiếp tục hợp tác kinh tế với Iran, bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ, rõ ràng Washington đặt mình vào tình thế bị cô lập khi đơn phương đưa ra những biện pháp trừng phạt gây hậu quả nghiêm trọng.

Cho tới nay, những động thái của Mỹ tăng cường cô lập và gây sức ép đối với Iran, đặc biệt sau khi gói trừng phạt đầu tiên theo quyết định của Tổng thống Donald Trump có hiệu lực hồi đầu tháng Tám, đã khiến nền kinh tế của quốc gia Trung Đông vốn đang “lao đao” vì khủng hoảng ngày càng khó khăn. Giới chức Iran coi những biện pháp trừng phạt của Mỹ là “sự khủng bố kinh tế.”

Hiện dược phẩm nước ngoài là mặt hàng vô cùng khan hiếm ở Iran trong bối cảnh giới chức nước này đang phải đương đầu với “bài toán hóc búa” giá trị đồng nội tệ rial mất tới khoảng 50% giá trị kể từ tháng Tư đến nay và giá cả leo thang. Theo Viện Tài chính Quốc tế (IIF), nền kinh tế Iran có thể suy giảm 3% trong năm nay và 4% vào năm 2019.

Ở một khía cạnh khác, phán quyết của ICJ còn có thể coi như sự phản bác đối với chính sách dùng các biện pháp trừng phạt hoặc gây sức ép tối đa, lâu nay thường được Mỹ và một số nước áp dụng trong quan hệ quốc tế.

Chuyên gia luật quốc tế Geoff Gordon, thuộc Viện Asser ở La Haye, nêu rõ: “Vì lý do quyền lực chính trị, luật pháp quốc tế chưa bao giờ chính thức công nhận chiến tranh kinh tế tương tự như việc sử dụng vũ lực, vốn bị cấm theo Hiến chương Liên hợp quốc, cho dù các biện pháp trừng phạt kinh tế có thể để lại hậu quả tương tự thậm chí là tồi tệ hơn cả súng và bom.”

Trong vụ việc cụ thể này, ICJ đã thể hiện được vai trò là tòa án cao nhất của Liên hợp quốc phán xử các vấn đề tranh cãi, qua đó tạo động lực để các nước thông qua con đường pháp lý đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình hay giải quyết các tranh chấp.

Tuy nhiên, phán quyết ngày 3/10 của ICJ mới chỉ là giải pháp tạm thời, không thể giải quyết toàn bộ vấn đề. Hơn nữa, dù phán quyết của ICJ có tính ràng buộc và các bên không có quyền kháng án, song tòa lại không có thẩm quyền để thi hành, do đó, không có gì đảm bảo các phán quyết này chắc chắn được tuân thủ.

Cơ hội khởi động tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Iran để thoát khỏi bế tắc hiện nay dường như cũng mờ mịt hơn

Trong phản ứng đầu tiên, Mỹ đã tuyên bố sẽ hủy bỏ hiệp ước TAER ký năm 1955 với Tehran, rút khỏi Nghị định thư không bắt buộc theo Công ước Vienna về quan hệ quốc tế năm 1961, trong đó quy định phán quyết của ICJ mang tính ràng buộc đối với các tranh chấp. Washington cũng xem xét lại toàn bộ các thỏa thuận quốc tế vốn buộc nước này phải liên quan đến các quyết định mang tính ràng buộc của ICJ. Tất cả những động thái của Mỹ cho thấy Washington sẽ “phớt lờ” phán quyết của tòa, đồng thời cũng đẩy cuộc chiến pháp lý giữa Mỹ với Iran vào vòng đấu mới nhiều khả năng còn cam go hơn.

Trong bối cảnh đợt trừng phạt thứ hai của Mỹ nhằm vào Iran sẽ có hiệu lực vào đầu tháng 11 tới, phản ứng của Mỹ cũng báo hiệu rằng Washington không từ bỏ chính sách hiện nay, điều có thể khiến hai nước tiếp tục xoáy sâu hơn vào đối đầu với những hậu quả khó lường.

Sau những màn “khẩu chiến” giữa lãnh đạo hai nước tại diễn đàn Đại hội đồng Liên hợp quốc vừa qua và những cáo buộc liên quan tới vụ tấn công khủng bố nhằm vào một lễ diễu binh của quân đội Iran hôm 22/9, cơ hội khởi động tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Iran để thoát khỏi bế tắc hiện nay, dường như cũng mờ mịt hơn./.

Năm 1987 là một dấu mốc lịch sử đối với Việt Nam, khi Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam chính thức được Quốc hội thông qua lần đầu tiên. Sau 30 năm, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã có những đóng góp quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam, từ một nước nghèo, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia có mức thu nhập trung bình trong khu vực và là một trong những nơi thu hút vốn nước ngoài mạnh mẽ nhất.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài tổ chức tại Hà Nội hôm 4/10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, khu vực đầu tư nước ngoài là một bộ phận hữu cơ của nền kinh tế Việt Nam và đang đồng hành lớn lên với quá trình phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là những thành viên tích cực trong đại gia đình các doanh nghiệp Việt Nam. Việt Nam tự tin và tiếp tục thực hiện nhất quán chủ trương hợp tác đầu tư nước ngoài.

Số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, tính đến hết tháng 8/2018 đã có hơn 26.500 dự án FDI, vốn đăng ký hơn 334 tỷ USD, vốn thực hiện khoảng 184 tỷ USD.

Bên cạnh đó, Đầu tư nước ngoài có đóng góp gần 20% GDP và là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho vốn đầu tư phát triển với tỷ trọng khoảng 23,7% trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội, trong đó 58% tổng vốn đầu tư nước ngoài tập trung vào lĩnh vực chế biến, chế tạo, tạo ra trên 50% giá trị sản xuất công nghiệp của cả nước.

Số liệu cũng cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của khu vực đầu tư nước ngoài chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong xuất khẩu chung của cả nước, đạt 72,6% trong năm 2017 và 71,4% trong 9 tháng đầu năm 2018.

Đáng chú ý, số thu nộp ngân sách của khu vực FDI tăng đều qua các năm và đạt hơn 8 tỷ USD trong năm 2017, chiếm 17,1% tổng thu ngân sách nhà nước.

Từ kết quả trên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, đầu tư nước ngoài đã góp phần quan trọng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đồng thời tạo nên nền tảng quan trọng cho tăng trưởng cũng như thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Tuy vậy, Bộ trưởng cũng nhìn thẳng vào những vấn đề còn tồn tại trong thu hút FDI tại Việt Nam như tình trạng chuyển giá, trốn thuế, gây ô nhiễm môi trường, thậm chí là khu vực FDI chưa tạo ra được sự lan tỏa trong việc kết nối với khu vực kinh tế tư nhân như mong đợi.

Do vậy, theo Người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam phải có chính sách để khắc phục được những tồn tại và hạn chế trên. Hơn nữa trong bối cảnh kinh tế toàn cầu, khu vực và trong nước cũng đang đặt ra những yêu cầu phải có sự thay đổi trong chiến lược thu hút nước ngoài giai đoạn tới.

Trong chuyên đề về 30 năm tổng kết FDI, VietnamPlus sẽ điểm lại từ mốc khởi đầu, những thành tựu cũng như những gì cần khắc phục, để chúng ta có được một cái nhìn toàn diện hơn về khu vực đầu tư nước ngoài trong bức tranh kinh tế sôi động của Việt Nam giai đoạn hiện nay.

(Mời xem tiếp trang bên)

Với truyền thống sáng tạo, đi đầu trong nhiều lĩnh vực, Thành phố Hồ Chí Minh luôn là một trong những địa phương có những cách làm “vượt rào”, đột phá trong phát triển kinh tế.

Trong lĩnh vực thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI), thành phố mang tên Bác cũng là nơi thí điểm các mô hình mẫu, rồi rút kinh nghiệm để nhân rộng ra cả nước.

Từ khu chế xuất …

Ngay sau khi chính sách thu hút vốn FDI được cụ thể hoá từ đầu năm 1988, Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai thực hiện xây dựng mô hình khu chế xuất tại khu vực phía Nam thành phố.

Ông Phan Chánh Dưỡng, nguyên Phó Tổng giám đốc Công ty phát triển Công nghiệp Tân Thuận, một trong những “kiến trúc sư” của Khu chế xuất Tân Thuận, nhớ lại, Khu chế xuất Tân Thuận được hình thành trong những năm 1988 -1990, khi Việt Nam còn chịu cấm vận kinh tế, không có nhà đầu tư nước ngoài nào vào đầu tư còn các doanh nghiệp quốc doanh hoạt động không hiệu quả, đang tự ăn vào vốn của chính mình.

Khi đó để “phá rào” khỏi cơ chế bao cấp, Thành phố Hồ Chí Minh được chọn là nơi thí điểm để xây dựng khu chế xuất, khu công nghiệp nhằm kêu gọi đầu tư nước ngoài. Về lý do phải xây dựng khu chế xuất, ông Phan Chánh Dưỡng phân tích: Muốn thu hút đầu tư nước ngoài vào phục vụ phát triển kinh tế thì phải có các điều kiện cơ bản về hạ tầng, giao thông, điện, nước,….

Trong khi đó hạ tầng của Việt Nam nói chung, Thành phố Hồ Chí Minh thời đó rất kém và không có khả năng nâng cấp trên diện rộng. Chỉ có cách quy hoạch một khu nhỏ và phát triển hạ tầng trong đó mới khả thi và tập trung được các nhà đầu tư nước ngoài.

Ông Phan Chánh Dưỡng, khi đó là Giám đốc Công ty Cholimex, được Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh giao phụ trách đề án “Xây dựng khu chế xuất, khu công nghiệp”. Theo ông Dưỡng, dù Đề án là xây dựng khu chế xuất và khu công nghiệp, nhưng trong bối cảnh lúc bấy giờ, chỉ có xây dựng khu chế xuất là khả thi.

Bởi quy chế của khu chế xuất là doanh nghiệp phải nhập nguyên liệu, sản xuất và xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài. Còn nếu xây dựng khu công nghiệp, doanh nghiệp được quyền mua nguyên liệu trong nước dẫn đến cạnh tranh nguồn nguyên liệu với doanh nghiệp nhà nước, được quyền bán hàng cả trong nước và xuất khẩu sẽ cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm của doanh nghiệp trong nước.

“Nếu xét về chất đất thì Tân Thuận là vùng bỏ đi, nhưng nhìn vào vị trí thì đây là đất vàng để xây khu chế xuất. Vì đây là cửa ngõ từ Thành phố Hồ Chí Minh ra biển Đông, kết nối với các nước Đông Nam Á,”

Theo ông Phan Chánh Dưỡng, đã làm khu chế xuất thì vị trí là rất quan trọng. Việc chọn bán đảo Tân Thuận Đông, huyện Nhà Bè, nay là quận 7 để xây dựng khu chế xuất Tân Thuận là bởi nơi này hội đủ các điều kiện về vị trí thuận lợi: nằm bên cạnh cảng Sài Gòn, gần trung tâm thành phố có nhiều lao động, cơ bản đã có nguồn nước, điện, đường giao thông dù hẹp nhưng đã có thể đến tận nơi. Như thế thì có thể thuyết phục nhà đầu tư quan tâm đến.

“Nếu xét về chất đất thì đây là vùng bỏ đi, nhưng nhìn vào vị trí thì đây là đất vàng để xây khu chế xuất. Vì đây là cửa ngõ từ Thành phố Hồ Chí Minh ra biển Đông, kết nối với các nước Đông Nam Á,” ông Phan Chánh Dưỡng chia sẻ.

Với quyết tâm của những người tham gia đề án và lãnh đạo Thành phố, một khu chế xuất với quy mô 300 ha đã hình thành với cơ sở hạ tầng hoàn thiện gồm hệ thống nhà máy cùng với các tiện ích như đường xá, hệ thống cấp thoát nước, cảnh quan và các công trình khác.

Ngay sau khi đi vào hoạt động, khu này đã thu hút hơn 100 doanh nghiệp, chủ yếu là doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư. Đến nay, đã có 199 nhà đầu tư đến từ 20 quốc gia đầu tư vào khu với tổng số vốn đầu tư 1,690 tỷ USD. Từ thành công của Khu chế xuất Tân Thuận, mô hình này đã được nhân rộng ra cả nước. Gần 300 khu công nghiệp, khu chế xuất hiện nay đều được xây dựng dựa trên mô hình của Khu chế xuất Tân Thuận.

Từ khu đầm lầy, không ai muốn ở khi đó, sau gần 30 năm không chỉ có một Khu chế xuất Tân Thuận tầm cỡ khu vực, điểm sáng trong thu hút FDI mà còn lan tỏa theo trục đường Nguyễn Văn Linh đến khu Nam Sài Gòn, trong đó có khu đô thị Phú Mỹ Hưng. Khu chế xuất Tân Thuận cũng là cơ sở để Công ty Phát triển Công nghiệp Tân Thuận xây dựng Khu công nghiệp Hiệp Phước, Cảng Hiệp Phước và Khu công nghiệp Long Hậu (tỉnh Long An), tạo thành một tổng thể thúc đẩy phát triển cả khu vực.

…đến khu đô thị mới

Công ty Trách nhiệm hữu hạn phát triển Phú Mỹ Hưng được thành lập và đi vào hoạt động năm 1993 với nhiệm vụ chính là xây dựng tuyến đường Nam Bình Chánh – Bắc Nhà Bè và kiến tạo cụm đô thị dọc theo tuyến đường này.

Trải qua quá trình đầu tư, đến năm 2007, Đại lộ Nguyễn Văn Linh – tuyến đường đô thị lớn nhất, hiện đại nhất của Thành phố Hồ Chí Minh thời điểm này với chiều dài 17,8 km, tổng vốn đầu tư 100 triệu USD đã hình thành, băng qua vùng đầm lầy của huyện Nhà Bè, Quận 8, huyện Bình Chánh.

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, tuyến đường huyết mạch này có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển kinh tế cho khu vực phía Nam thành phố, kết nối với những công trình trọng điểm trong khu vực. Đồng thời, việc trung chuyển hàng hóa từ Khu chế xuất Tân Thuận, Cảng Sài Gòn, Cảng Tân Thuận với khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và ngược lại cũng đã được giải quyết.

Mặt khác, trục xương sống huyết mạch này còn đóng vai trò quyết định trong việc định hình và phát triển hơn 20 phân khu chức năng xoay quanh gồm khu dân cư, trung tâm lưu thông hàng hoá, khu công nghệ cao, khu làng đại học…

Trong vòng 25 năm qua, Công ty TNHH phát triển Phú Mỹ Hưng đã xây dựng thành công khu đô thị rộng hơn 400 ha, cải tạo 1 vùng sình lầy, hoang hóa thành khu đô thị đạt chuẩn kiểu mẫu đầu tiên của cả nước với hàng chục nghìn sản phẩm căn hộ, nhà phố.

Theo UBND Tp. Hồ Chí Minh, Khu A- Khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng là một trong 20 phân khu chức năng thuộc Khu đô thị mới Nam thành phố có hạ tầng kỹ thuật tương đối hoàn chỉnh và các công trình kiến trúc phủ kín trên 70%, được Bộ Xây dựng công nhận là khu đô thị kiểu mẫu. Riêng trong năm 2017, Khu A đã đầu tư xây dựng hơn 2,48 triệu m2 thuộc 90 công trình với quy mô khoảng 11.050 căn hộ.

Đánh giá cao các công trình đầu tư tại Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng, đây là mô hình FDI đầu tiên của cả nước đầu tư vào phát triển đô thị và được xem là một mô hình phát triển đô thị kiểu mẫu. Kết quả trên thể hiện sự nỗ lực rất lớn của nhà đầu tư cũng như sự hỗ trợ của chính quyền thành phố để xây dựng khu đô thị này.

Theo ông Lê Hoàng Châu, từ trục đường chính Nguyễn Văn Linh, thành phố đã đầu tư xây dựng nhiều công trình giao thông, hạ tầng kết nối khá hoàn chỉnh như trục Bắc Nam Nguyễn Hữu Thọ, hệ thống cầu đường kết nối với khu vực trung tâm thành phố. Từ trục chính này, hàng loạt các cầu đường nhánh được hình thành đi vào các quận, khu đô thị, khu công nghiệp, tạo nên mạng lưới giao thông liên hoàn đưa Nam Sài Gòn kết nối với khu vực trung tâm thành phố cũng như khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long.

Hiện xung quanh Phú Mỹ Hưng đang mọc lên ngày càng nhiều dự án “tỉ đô” được quy hoạch và đầu tư bài bản như Dragon City, Saigon Peninsula, GS Metro City, khu dân cư Trung Sơn, đô thị – cảng Hiệp Phước…, từ đó biến nơi đây trở thành vùng đất vàng, có giá trị cao

Với nhiều lợi thế được tạo ra như trên, hiện nay Khu đô thị Phú Mỹ Hưng cũng là một trong những địa điểm thu hút rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Phú Mỹ Hưng đã đón nhiều nhà đầu tư có tiềm lực về vốn thuộc nhiều lĩnh vực đầu tư với số vốn hàng trăm triệu USD mỗi dự án. Mặt khác, Phú Mỹ Hưng đã hình thành hệ thống tài chính, dịch vụ, các dự án thương mại cùng hàng trăm doanh nghiệp thứ cấp đã chọn nơi đây làm “tổng hành dinh”.

Hiện xung quanh Phú Mỹ Hưng đang mọc lên ngày càng nhiều dự án “tỉ đô” được quy hoạch và đầu tư bài bản như Dragon City, Saigon Peninsula, GS Metro City, khu dân cư Trung Sơn, đô thị – cảng Hiệp Phước…, từ đó biến nơi đây trở thành vùng đất vàng, có giá trị cao.

Chính sự phát triển đô thị Phú Mỹ Hưng và cùng với tuyến đường Nguyễn Văn Linh đã làm thay đổi cả một vùng đất, cả khu vực phía Nam thành phố. Từ một vùng nông thôn, nông nghiệp thuần túy đất phèn chua, sình lầy, sông rạch chằng chịt, giao thông đi lại khó khăn, thông qua các dự án có vốn đầu tư nước ngoài, nay đã trở thành một vùng đất trù phú, tốc độ đô thị hóa nhanh, phát triển hàng đầu của Tp. Hồ Chí Minh.

Chặng đường 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả khả quan, theo các chuyên gia, đầu tư nước ngoài không chỉ là nguồn lực quan trọng đóng góp vào tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội mà đã trở thành động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế.

Điều đáng nói, các nhà đầu tư lớn và nhiều thương hiệu tên tuổi trên thế giới như Intel, Samsung, Toshiba, Mercedes… đều đang muốn mở rộng và đầu tư lâu dài tại Việt Nam.

Kết quả ấn tượng

Theo thống kê của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến hết tháng 8/2018, Việt Nam có 26.500 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 334 tỷ USD, vốn thực hiện khoảng 184 tỷ USD.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng thông tin, đầu tư nước ngoài đã đóng góp gần 20% GDP và là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho vốn đầu tư phát triển của Việt Nam với tỷ trọng khoảng 23,7% trên tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

Mức đóng góp của khu vực đầu tư nước ngoài trong GDP của cả nước tăng từ 9,3% năm 1995 lên 19,6% năm 2017

Về kinh tế, đầu tư nước ngoài đóng vai trò là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, mức đóng góp của khu vực đầu tư nước ngoài trong GDP của cả nước tăng từ 9,3% năm 1995 lên 19,6% năm 2017.

Tỷ trọng thu ngân sách nhà nước từ khu vực đầu tư nước ngoài cũng tăng đáng kể, từ 1,8 tỷ USD trong giai đoạn 1994-2000 lên 23,7% tỷ USD trong giai đoạn 2011-2015, chiếm gần 14% tổng thu ngân sách nhà nước. Riêng năm 2017, khu vực đầu tư nước ngoài đã đóng góp hơn 8 tỷ USD, chiếm 17,1% tổng thu ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, tại 3 trung tâm lớn nhất của đất nước là Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh có thể thấy rõ nét sự lan tỏa của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đối với sự phát triển kinh tế của địa phương cũng như kinh tế vùng.

Ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội cho biết, đối với thủ đô, khu vực doanh nghiệp FDI đã góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trên cả góc độ đóng góp cho tổng cung và tổng cầu của nền kinh tế, góp phần gia tăng tổng đầu tư xã hội và GDP. Đồng thời đóng góp cơ bản trong tỷ trọng gia tăng nhanh giá trị xuất khẩu và tạo hiệu ứng lan tỏa về công nghệ, nâng cao trình độ, năng lực sản xuất…

Ở một khía cạnh khác, khu vực FDI đã tạo ra sức ép cạnh tranh mạnh mẽ hơn trong từng ngành, làm động lực cho các doanh nghiệp trong nước cải tiến công nghệ, thay đổi mẫu mã, chất lượng sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Hà Nội cũng nhấn mạnh đến sự đóng góp của khu vực FDI trong việc hình thành và phát triển các khu cụm công nghiệp tập trung chuyên ngành, góp phần hình thành một số ngành công nghiệp chủ lực của thành phố như: điện tử vi tính, phương tiện vận tải, thực phẩm, dệt may…

Tính đến hết tháng 6/2018, trên địa bàn thủ đô có khoảng 4.300 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt trên 33,38 tỷ USD

“Với tổng vốn FDI khoảng 5,9 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2018, Hà Nội đã tạm vượt lên đứng thứ nhất cả nước về thu hút FDI,” ông Nguyễn Đức Chung cho hay.

Nhiều doanh nghiệp lớn muốn mở rộng đầu tư tại Việt Nam

Với Thành phố Hồ Chí Minh, một đầu tầu về kinh tế của đất nước, theo ghi nhận của ông Nguyễn Thanh Phong, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố, đóng góp của khối FDI đã giúp cơ cấu kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh chuyển dịch nhanh theo hướng công nghiệp và dịch vụ.

Từ năm 2006 đến nay, làn sóng FDI có khuynh hướng tập trung vào các ngành nghề hàm lượng chất xám cao như công nghiệp phần mềm, điện tử tin học, công nghiệp dược phẩm, cơ khi chính xác… Trong đó, nổi bật là dự án của Tập đoàn Intel vào Khu công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh đầu tư vào ngành công nghệ bán dẫn.

Khu công nghệ cao và Khu Công viên Phần mềm Quang Trung đã thu hút được khá nhiều các dự án công nghệ thông tin, công nghệ cao theo đúng định hướng phát triển của Thành phố với sự có mặt của các công ty lớn nhất thế giới trong lĩnh vực này như: BP, Samsung, Toshiba, Mercedes…

Trong lĩnh vực thương mại, các doanh nghiệp FDI đã góp phần nâng cao chất lượng hàng hóa, dịch vụ, thương mại của Thành phố, góp phần thay đổi phương thức cung cấp hàng hóa và dịch vụ đến các doanh nghiệp, người dân thông qua hệ thống các kênh phân phối tiêu chuẩn quốc tế.

Đến thời điểm này, các hệ thống siêu thị và trung tâ mua sắm mang thương hiệu quốc tế như Mega Market Vietnam, Aeon, Lotte, BgC… đã mở nhiều hệ thống tại thành phố, phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân.

Với xu hướng hiện nay, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh cho biết, Thành phố sẽ tập trung thu hút FDI theo hướng tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn, cũng như phát triển kỹ năng, chuyển giao công nghệ, đồng thời khuyến khích thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào đầu tư các ngành Thành phố đang ưu tiên phát riển như: Dịch vụ vận tải cảng và kho bãi, Công nghệ, Y tế, Cơ khí, Điện tử, Công nghệ thông tin…

Còn tại Đà Nẵng, với vị trí địa lý vô cùng thuận lợi cho sự phát triển kinh tế-xã hội, là cửa ngõ nối ra Biển đông, Đà Nẵng đã và đang trở thành một đô thị hiện đại, môi trường sống có chất lượng và thân thiện với môi trường.

Ông Huỳnh Đức Thơ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng cho biết, nhằm “trải thảm đỏ” thu hút các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), thành phố tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư, đẩy mạnh cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin liên quan đến thực hiện thủ tục đầu tư.

Ngoài ra, các cơ quan chức năng của Đà Nẵng sẽ tập trung tháo gỡ các thủ tục liên quan đến đầu tư và tiếp cận đất đai, cụ thể về thủ tục, quy trình đấu giá quyền sử dụng đất, đầu thầu dự án có sử dụng đất…

Một điểm nhấn nữa được ông Huỳnh Đức Thơ đề cập đến chính là việc Thành phố sẽ thiết lập các kênh hỗ trợ, cung cấp và giải đáp cho nhà đầu tư các thông tin về thủ tục đầu tư, chính sách ưu đãi đầu tư cũng như hỗ trợ và phát triển các nhà đầu tư tại chỗ thông qua việc kết nối cung cầu, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh…

Ông Thơ cũng khẳng định ưu tiên của thành phố trong việc thu hút đầu tư nước ngoài vào ngành chế biến hải sản, khuyến khích các dự án ứng dụng công nghệ mới, có thể hỗ trợ doanh nghiệp địa phương tăng cường chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm.

Theo thống kê của Ủy ban nhân dân Thành phố thì đến nay Đà Nẵng đã thu hút được 630 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài từ 43 quốc gia và vùng lãnh thổ với tổng vốn đầu tư hơn 3,16 tỷ USD.

“Thỏi nam châm” Bắc Ninh

Trong bức tranh thu hút FDI trên cả nước, nếu chỉ nhắc tới những đầu tầu như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh hay Đà Nẵng thì sẽ là một thiếu sót lớn. Câu chuyện của Bắc Ninh, một tỉnh nhỏ ở đồng bằng Bắc Bộ chính là ví dụ điển hình cho thấy nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài có thể giúp thay đổi bộ mặt tỉnh lẻ như thế nào, nếu biết tận dụng những nguồn lực sẵn có, cũng như đáp ứng được những tiêu chuẩn khắt khe của các nhà đầu tư ngoại.

Tại thời điểm tái lập tỉnh năm 1997, Bắc Ninh chỉ có vỏn vẹn 4 dự án FDI với tổng số vốn đăng ký gần 178 triệu USD. Đến nay, vốn FDI vào tỉnh Bắc Ninh liên tục tăng qua các năm. Đặc biệt kể từ khi thống nhất Luật Đầu tư năm 2005, nguồn vốn này đã tăng cao vào năm 2008 với tổng vốn đầu tư đăng ký 1,3 tỷ USD và đạt đỉnh điểm vào năm 2017 với tổng vốn đầu tư đăng ký 3,5 tỷ USD.

Đến hết năm 2017, toàn tỉnh Bắc Ninh có gần 1.140 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký hơn 16 tỷ USD, đứng thứ 6 cả nước về quy mô vốn đầu tư.

Lũy kế đến hết năm 2017, toàn tỉnh có gần 1.140 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký hơn 16 tỷ USD, đứng thứ 6 cả nước về quy mô vốn đầu tư. Theo đó, các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 13/21 ngành lĩnh vực; trong đó lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo chiếm vị trí chủ đạo với 902 dự án và tổng vốn đầu tư hơn 15 tỷ USD, chiếm 93,5% tổng vốn đầu tư toàn tỉnh. Đứng vị trí thứ 2 và thứ 3 lần lượt là lĩnh vực kinh doanh bất động sản và xây dựng, vận tải kho bãi.

Trong tổng số 32 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia đầu tư tại tỉnh, Hàn Quốc đứng vị trí thứ nhất với 725 dự án và tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 11,8 tỷ USD, chiếm 73,3% tổng vốn đầu tư toàn tỉnh. Nhật Bản đứng vị trí thứ 2 với 88 dự án và tổng vốn đầu tư đăng ký gần 1,1 tỷ USD.

Các dự án FDI trên địa bàn tỉnh chủ yếu đầu tư theo hình thức 100% vốn nước ngoài với gần 1.100 dự án và tổng vốn đầu tư đăng ký 15,3 tỷ USD, chiếm 95% tổng vốn FDI toàn tỉnh. Có thể kể đến một số tập đoàn lớn và thương hiệu toàn cầu tham gia đầu tư như Samsung (Hàn Quốc), Canon (Nhật Bản), Foxconn (Đài Loan, Trung Quốc), Pepsico (Hoa Kỳ), ABB (Thụy Điển)…

Để đạt được những “con số biết nói” trên, tỉnh Bắc Ninh đã huy động toàn bộ nguồn lực, tận dụng các tiềm năng và lợi thế để thu hút vốn FDI.

Bên cạnh đó, nguồn vốn FDI giúp chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng sản xuất công nghiệp, đóng góp lớn vào chuyển dịch cơ cấu ngành theo hướng công nghiệp tại tỉnh Bắc Ninh. Đồng thời, tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng thu ngân sách và giải quyết việc làm cho người lao động trên địa bàn tỉnh.

Trong hơn 20 năm qua, nguồn vốn FDI đã có những đóng góp to lớn đối với phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Bắc Ninh, thúc đẩy tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP). Theo giá so sánh năm 2010, GRDP 2017 đạt gần 142.000 tỷ đồng, gấp gần 26 lần so với năm 1997.

Sự xuất hiện của các doanh nghiệp, dự án FDI đã trở thành nhân tố thúc đẩy sự hình thành và phát triển nhanh chóng của hệ thống kết cấu hạ tầng xã hội như giao thông, điện, nước, viễn thông…. đặc biệt là hạ tầng các khu, cụm công nghiệp; góp phần phát triển nhanh các khu đô thị, bệnh viện, trường học, trung tâm thương mại…

Theo Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Đình Xuân, Bắc Ninh đang xếp thứ sáu trên cả nước về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Ðây là tiền đề quan trọng giúp Bắc Ninh phát triển hơn nữa về kinh tế – xã hội, tiến tới mục tiêu phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2022.

“Bắc Ninh luôn chú trọng hướng đến các tập đoàn đa ngành, đa quốc gia để chủ động tiếp cận giới thiệu, mời gọi và thu hút đầu tư. Mỗi khu công nghiệp tập trung đều có một vài tập đoàn đầu tư có quy mô lớn, công nghệ tiên tiến, có thương hiệu đã kéo theo chuỗi các nhà đầu tư vệ tinh, tạo giá trị gia tăng cao, tạo lập khu công nghiệp chuyên ngành và cụm công nghiệp phụ trợ. Sau một thời gian hoạt động, nhiều nhà đầu tư đã quyết định tăng vốn, mở rộng sản xuất. Do đó, Bắc Ninh được coi là “thỏi nam châm” thu hút nhiều dự án đầu tư của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn”, ông Nguyễn Đình Xuân nói.

Cho dù khu vực đầu tư nước ngoài đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển của kinh tế Việt Nam, song như nhiều quốc gia khác, chúng ta cũng đang phải đối mặt với bài toán khó về việc làm thế nào để tận dụng vốn FDI một cách hiệu quả nhất mà vẫn hạn chế tối đa những tác động tiêu cực của dòng vốn này đối với nền kinh tế.

Liên quan đến vấn đề trên, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Sebastian Eckardt, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam.

Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về bức tranh thu hút và những tác động của dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đối với kinh tế Việt Nam trong 30 năm qua?

Ông Sebastian Eckardt: Trong 30 năm qua, Việt Nam đã khá thành công trong việc thu hút FDI và nguồn vốn này đã đóng góp cho nền kinh tế theo nhiều cách khác nhau. Trong đó phải kể đến vai trò của FDI với quá trình công nghiệp hóa đất nước. Bởi Việt Nam có lượng FDI đầu tư nhiều vào lĩnh vực chế tạo, góp phần xây dựng năng lực sản xuất tại một loạt ngành nghề như điện tử cùng nhiều ngành công nghiệp truyền thống khác như may mặc và giày dép…

Ngoài ra, dòng vốn FDI là cũng là yếu tố hỗ trợ hoạt động xuất khẩu của Việt Nam tốt hơn. FDI giúp kiến tạo thêm hàng trăm ngàn việc làm có hiệu suất cao cùng mức lương hấp dẫn. Những công việc này có thể được tạo ra một cách trực tiếp, hoặc gián tiếp, thông qua việc đẩy mạnh nhu cầu tiêu thụ dịch vụ xây dựng, hoặc thậm chí là những nông sản được sử dụng để cung cấp cho các nhà máy.

Do đó, tôi cho rằng, thu hút FDI là một mảnh ghép rất thành công trong bức tranh kinh tế của Việt Nam trong vòng 3 thập kỷ qua.

Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về tiềm năng thu hút FDI của Việt Nam so với các nước trong khu vực?

Ông Sebastian Eckardt: Việt Nam đã và sẽ là một trong những quốc gia đi đầu trong khu vực về khả năng thu hút FDI. Điều này thể hiện qua tỷ lệ đóng góp của dòng vốn này vào Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nền kinh tế. Hiện có khoảng 12.000 doanh nghiệp FDI đang hoạt động tại Việt Nam trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Các doanh nghiệp FDI không chỉ góp phần vào quá trình sản xuất mà còn giới thiệu thêm những sản phẩm mới vào Việt Nam. Vì thế, phải nói rằng Việt Nam đã khá thành công trong việc thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Tôi cho rằng Việt Nam cần chuyển hướng sang thu hút FDI vào những phân khúc cao hơn, nhằm đa dạng hóa nền kinh tế trong chuỗi giá trị toàn cầu, và đặc biệt là chú trọng vào sản xuất những thành phẩm có giá trị lớn.

Mặc dù vậy, có một lưu ý quan trọng đó là vẫn có nhiều nguồn vốn đầu tư vào Việt Nam hiện được phân bổ tới những ngành nghề sử dụng nhiều lao động có kỹ năng thấp, thuộc khâu lắp ráp cuối cùng. Vì thế, khi nhìn vào chuỗi giá trị toàn cầu, Việt Nam không có lợi thế cạnh tranh vì Việt Nam chỉ đang đóng vai trò là nơi lắp ráp cuối cùng.

Tôi cho rằng Việt Nam cần chuyển hướng sang thu hút FDI vào những phân khúc cao hơn, nhằm đa dạng hóa nền kinh tế trong chuỗi giá trị toàn cầu, và đặc biệt là chú trọng vào sản xuất những thành phẩm có giá trị lớn. Để làm được điều đó, Việt Nam có thể tập trung vào đầu tư nghiên cứu và phát triển (R&D), hoặc những dòng chảy thuận chiều, ví dụ như tiếp thị và phát triển thương hiệu. Điều này sẽ giúp làm tăng thêm giá trị và tạo ra lợi ích lớn hơn cho nền kinh tế.

Việt Nam đã gia nhập chuỗi giá trị toàn cầu một cách thành công. Đến nay, tiến trình này vẫn đang phát triển với tốc độ nhanh hơn không chỉ những nước khác trong khu vực, mà còn so với cả những nền kinh tế có chung mức thu nhập. Việt Nam cần nâng cao tính cạnh tranh thông qua việc đầu tư vào phát triển các kỹ năng và cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng kết nối, bởi vì các chuỗi cung ứng toàn cầu hiện nay được vận hành theo hướng rất chặt chẽ và kịp thời. Do đó, nền tảng cơ sở hạ tầng phải đáp ứng được những yêu cầu đó, cả về mặt hữu hình, (ví dụ như hệ thống cảng biển, đường sắt và mạng lưới giao thông), và hạ tầng về mặt vô hình (ví dụ như quy trình xử lý các thủ tục hải quan, hành chính).

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng đó là đầu tư vào con người. Việt Nam có lợi thế sở hữu lực lượng lao động tương đối trẻ, với một nửa dân số lao động dưới 35 tuổi. Theo tôi, Việt Nam muốn cạnh tranh ở cấp độ cao hơn điều quan trọng là phải xây dựng một hệ thống đào tạo nghề tốt, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo điều kiện để lao động trong nước thực hiện những công việc mang lại giá trị cao hơn. Đây là điều cốt lõi mà Việt Nam cần lưu tâm trong thời gian tới.

Phóng viên: 30 năm qua, Việt Nam đã tích cực cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư nước ngoài, ông đánh giá như thế nào về những kết quả đạt được trong cải thiện môi trường đầu tư? Và đâu là những thách thức trong vấn đề này?

Ông Sebastian Eckardt: Việt Nam đã tận dụng những lợi thế thông qua việc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đưa ra những chính sách tự do hoá thương mại và nỗ lực ký kết rất nhiều hiệp định thương mại song phương và đa phương khác. Số hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký với các đối tác nhiều hơn tất cả các nền kinh tế Đông Á khác (trừ Singapore). Vì thế, có thể coi đây là một trong số những nền kinh tế mở cửa nhất.

Việt Nam đã tập trung cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh, thông qua việc hạn chế những rào cản đầu tư, kinh doanh, cắt giảm thuế và cải thiện hệ thống quản lý thuế cũng như quy trình xử lý các thủ tục hải quan… Có thể nói, đây chính là những yếu tố quan trọng dẫn đến thành công về thu hút FDI của Việt Nam trong thời gian qua.

Ngoài ra, Việt Nam đã tập trung cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh, thông qua việc hạn chế những rào cản đầu tư, kinh doanh, cắt giảm thuế và cải thiện hệ thống quản lý thuế cũng như quy trình xử lý các thủ tục hải quan… Có thể nói, đây chính là những yếu tố quan trọng dẫn đến thành công về thu hút FDI của Việt Nam trong thời gian qua.

Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn còn những hạn chế trong môi trường đầu tư kinh doanh cần cải thiện để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vĩ mô nói chung và thu hút FDI nói riêng. Hiện Chính phủ Việt Nam đang ưu tiên đẩy lùi nạn quan liêu, cũng như tinh giản các thủ tục để xoá bỏ những bước không cần thiết được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Ngoài ra, tôi cho rằng, Việt Nam cần có các chính sách đảm bảo tính hiệu quả và thân thiện với doanh nghiệp, để không gây ra những gánh nặng không đáng có cho họ.

Phóng viên: Thế giới đang bước vào kỷ nguyên 4.0, Việt Nam đang đứng trước thách thức làm sao thu hút các nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu về công nghệ thông tin. Theo ông, Việt Nam cần làm gì để thu hút dòng đầu tư này?

Ông Sebastian Eckardt: Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã và đang tạo ra những tác động sâu rộng đến một vài ngành công nghiệp mà trước đây Việt Nam từng rất thành công. Để tận dụng được cuộc cách mạng này, theo tôi Việt Nam cần đầu tư vào con người và phát triển các kỹ năng cần thiết. Việt Nam cần đào tạo được những nhân công với kỹ năng phù hợp để đáp ứng yêu cầu việc làm, trao cho họ cơ hội hợp tác với máy móc, hơn là cạnh tranh với chúng.

Vì thế, tôi cho rằng việc đầu tư vào giáo dục đào tạo, đặc biệt là các môn công nghệ khoa học và toán học, là chìa khoá để thu hút dòng vốn FDI trong kỷ nguyên kỹ thuật số, bởi vì đây sẽ là những kỹ năng được tìm kiếm trong tương lai.

Phóng viên: Xin cảm ơn!

“Bên cạnh các công ty Nhà nước, công ty thuộc khối FDI và một số công ty tư nhân quy mô lớn, Việt Nam có rất ít doanh nghiệp tư nhân quy mô trung bình và điều này tạo ra một ‘khoảng trống’ trong nền kinh tế. Chính vì vậy, khả năng tiếp nhận hiệu ứng lan tỏa tích cực từ khu vực FDI còn rất hạn chế.”

Tiến sỹ Võ Trí Thành, nguyên Viện phó Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế chỉ ra những nguyên nhân sâu sắc cản trở sự lan tỏa từ khu vực kinh tế FDI ra các khu vực kinh tế trong nước.

Vấn đề từ về nội tại

Theo các chuyên gia kinh tế, các thành tích nổi bật của dòng vốn FDI vào phát triển kinh tế đất nước trong hơn ba thập qua là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, do cách tiếp cận thiếu đầy đủ về tác động của FDI cùng chủ nghĩa thành tích cộng thêm lợi ích cục bộ (của các nhóm, địa phương) có thể làm thêm nguy cơ cũng như những tác động tiêu cực của FDI lên nền kinh tế.

Phân tích cụ thể hơn, tiến sỹ Huỳnh Thế Du, Trường Chính sách công và Quản lý đại học Fulbright Việt Nam chỉ ra, vấn đề lớn nhất đối với FDI tại Việt Nam đó là sự tồn tại như “ốc đảo,” khi chưa bám rễ hay tạo ra sự lan tỏa và hình thành các cụm liên kết có khả năng cạnh tranh cao. Trong khi đó, các doanh nghiệp trong nước đang ở các giai đoạn phát triển ban đầu, chưa tạo ra được chỗ đứng vững chắc trên thị trường quốc tế.

“Đây là vấn đề của nội tại, với ba trục chính rất lớn là chất lượng giáo dục, khả năng nghiên cứu phát triển gắn với đổi mới sáng tạo và vấn đề bản quyền, sở hữu trí tuệ”

Không nên né tránh, ông Huỳnh Thế Du cho rằng cần phải nhìn nhận thẳng thắn để tìm ra các giải pháp hiệu quả trong thu hút vốn FDI trong giai đoạn mới với cách tiếp cận mới.

“Đây là vấn đề của nội tại, với ba trục chính rất lớn là chất lượng giáo dục, khả năng nghiên cứu phát triển gắn với đổi mới sáng tạo và vấn đề bản quyền, sở hữu trí tuệ,” ông này nhấn mạnh.

Trên thực tế, hệ thống giáo dục chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội trước bối cảnh hội nhập và xu thế của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Lực lượng lao động có trình độ, kỹ năng còn rất mỏng, do đó nhiều nhà đầu tư nước ngoài đến với Việt Nam với mục tiêu khai thác lực lượng lao động chi phí thấp.

Hướng đi mới trong bối cảnh mới

Thêm vào đó, thế giới đang chuyển đổi sâu sắc trong các mối tương tác giữa các khu vực và các nước lớn, do đó ông Du cho rằng, thay vì các địa phương cạnh tranh “xuống đáy” với nhau thì chính sách chung cần tìm ra một giải pháp thấu đáo về thu hút vốn trên bình diện toàn cầu.

Tiến sỹ Võ Trí Thành cho rằng, tìm một hướng đi là hết sức quan trọng. Theo ông, ở đây là tối đa hóa hiệu quả trong thu hút FDI và điều này phức tạp hơn nhiều so với mục tiêu tối đa hóa lượng vốn đầu tư.

Từ đó, ông Thành đưa ra đề xuất, Việt Nam cần tiếp tục tạo dựng một thể chế kinh tế thị trường hiện đại, phù hợp với những chuẩn mực và thông lệ quốc tế. “Chất” thị trường mạnh hơn, hội nhập sâu rộng hơn đồng nghĩa với sự thu hẹp khả năng sử dụng các công cụ can thiệp truyền thống của Nhà nước.

“Chất” thị trường mạnh hơn, hội nhập sâu rộng hơn đồng nghĩa với sự thu hẹp khả năng sử dụng các công cụ can thiệp truyền thống của Nhà nước.  

“Nhà nước chuyển trọng tâm sang kiến tạo một môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh, tiên liệu đồng thời thúc đẩy tinh thần kinh doanh, khuyến khích đầu tư và đổi mới, chuyển giao công nghệ, cải thiện kết cấu hạ tầng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.”

“Điều này sẽ tạo ra sự hấp dẫn các dự án FDI có hiệu quả đồng thời thúc đẩy được doanh nghiệp trong nước lớn mạnh,” ông này nói.

Báo cáo “Việt Nam 2035” của Bộ Kế hoạch và đầu từ và Ngân hàng Thế giới chỉ ra, bảo vệ quyền tài sản và quyền sở hữu trí tuệ , đảm bảo cạnh tranh, tăng khả năng tiếp cận các nhân tố sản xuất và giảm thiểu chi phí giao dịch cho doanh nghiệp là những vấn đề cốt lõi trong tạo điều kiện phát triển doanh nghiệp Việt Nam.

Và ông Thành cho rằng, hoàn thiện khung pháp lý, quy trình hành chính và xây dựng bộ máy Nhà nước chuyên nghiệp… quan trọng hơn nhiều so với các ưu đãi về thuế. Thực tế cũng cho thấy, những ưu đãi thuế không phải là nhân tố có nhiều ý nghĩa trong thu hút FDI.

Một điểm nhấn khác được ông Thành đề cập là việc tận dụng những lợi ích và khả năng song hành cùng cách mạng công nghiệp 4.0. Từ đó, ông đưa kiến nghị, Chính phủ cần tạo dựng một khung khổ pháp lý thích hợp cùng sự thực thi quyết liệt thực trong các vấn đề liên quan đến chính sách cạnh tranh và thu hút FDI công nghệ.

“30 năm thu hút FDI với nhiều ‘gam màu sáng’ đáng trân trọng. Dòng vốn FDI là một khu vực quan trọng trong nền kinh tế và tiến trình phát triển đất nước. Và trong bối cảnh mới, Việt Nam rất cần ‘tư duy lại’, ‘thiết kế lại’ cả về cách nhìn nhận và cách thu hút FDI. Vấn đề đặt ra cần có đủ bản lĩnh và hành động quyết liệt vì một nền kinh tế tăng trưởng có chất lượng, khu vực tư nhân lớn mạnh và phát triển bền vững,” ông Thàn tâm huyết nói.

Ông Kim Heung Soo, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc tại Thành phố Hồ Chí Minh (KOCHAM):

Tôi cho rằng Chính phủ Việt Nam cần ban hành quy định rõ ràng “Miễn thuế đối với cả trường hợp sản xuất bằng thuê ngoài” sẽ góp phần phát triển các doanh nghiệp phụ trợ và các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam; đồng thời thúc đẩy thương mại, hỗ trợ phát triển kinh tế Việt Nam.

Ngoài ra, còn có nhiều trường hợp doanh nghiệp Hàn Quốc khi đầu tư và hoạt động ở Việt Nam đầu những năm 90 dưới hình thức liên doanh và để cho doanh nghiệp Việt Nam góp vốn bằng quyền sử dụng đất đang gặp phải vấn đề chưa hết thời hạn liên doanh, nhưng lại cấp mới quyền sử dụng đất cho một doanh nghiệp khác. Điều này khiến việc liên doanh không thể tiếp tục và phải kết thúc trước thời hạn; hoặc “bị” nhận thông báo chấm dứt ưu đãi một cách đơn phương từ các sở, ngành địa phương.

Những quyết định hành chính như vậy đang ảnh hưởng đến việc chuyển giao kỹ thuật, hợp tác cùng phát triển dưới hình thức liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp FDI, đặc biệt ảnh hưởng tiêu cực đến việc thu hút đầu tư nước ngoài. Bởi các doanh nghiệp FDI nhận thấy rằng những ưu đãi mà mình đang được nhận có thể bị chấm dứt đột ngột khiến họ nhận thấy cần phải giảm đầu tư hoặc tìm kiếm đối tác khác.

Ông Koji Ito, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI):

JCCI muốn đề xuất thực hiện Đề án thí điểm đẩy nhanh tiến độ cải cách thủ tục hành chính mà cụ thể và trước mắt là đối với Tổng cục Hải quan. Qua đó, khắc phục một số tình trạng như “cán bộ chưa hiểu rõ quy định; thiếu sự chia sẻ thông tin và phối hợp hoạt động giữa các ban, ngành liên quan” hay “việc giải thích, hướng dẫn chưa rõ ràng”… vốn là những bất cập còn tồn tại cố hữu mà nhiều năm qua vẫn chưa khắc phục triệt để.

Ngay như quy trình xác nhận trước về áp mã hải quan HS mà Tổng cục Hải quan đang thực hiện cũng chưa góp phần cải thiện quy trình thông quan do tỷ lệ áp dụng còn thấp. Cùng với đó là việc hoàn thiện thủ tục hải quan hơn nữa để đáp ứng yêu cầu cấp bách của các doanh nghiêp nước ngoài hiện nay.

Ông Michael Kelly, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham):

Không ít doanh nghiệp Hoa Kỳ đã đầu tư nhiều tỷ USD hỗ trợ Việt Nam hội nhập vào chuỗi cung ứng giá trị toàn cầu, tạo thêm các công việc chất lượng cho người lao động, mở ra một thị trường mới cho hàng hóa và dịch vụ của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, AmCham nhận thấy còn nhiều khoản đầu tư chưa được hiện thực hóa do các thách thức đến từ môi trường pháp lý và việc cấp phép chưa rõ ràng, còn phức tạp và nhiều hạn chế. Các doanh nghiệp thành viên AmCham cần nhiều hơn những nỗ lực cải cách nhằm tạo môi trường cạnh tranh và công bằng hơn, các quyết định cần được ban hành kịp thời, các thủ tục bớt rườm rà hơn. Cùng đó, các doanh nghiệp cạnh tranh bằng chính giá trị của mình, bao gồm cả khả năng tiếp cận đất đai và những cơ hội khác.

Ông Nicolas Audier, đồng Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham):

Chính phủ Việt Nam cần tiếp tục cắt giảm các thủ tục hành chính, hỗ trợ hướng dẫn thêm về chính sách cho các doanh nghiệp tư nhân, bảo đảm cơ chế bảo hộ đầu tư hiệu quả, cải thiện các cơ chế giải quyết tranh chấp và thực hiện Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp một cách nhất quán. Cùng với đó, cần có những thay đổi tích cực trong việc thực thi và bảo vệ Quyền sở hữu trí tuệ cũng như Luật Chuyển giao công nghệ đang được hướng dẫn thi hành.

Chính sách thuế cũng cần được cải thiện để mời gọi đầu tư nước ngoài và hợp tác quốc tế. Cụ thể như cải cách trong cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt trong ngành ô tô. Việc rà soát các quy định và áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn đối với các sản phẩm rượu vang, rượu mạnh nhập khẩu sẽ gia tăng nguy cơ và rủi ro tiêu thụ các sản phẩm bia, rượu bất hợp pháp, không kiểm soát được và gây tổn hại tới sức khỏe người tiêu dùng…

Có đi xuống tận địa phương, mới thấy buồn cho những “người gác cổng” y tế tại cơ sở, tình trạng “vắng đìu hiu” là khá phổ biến. 

Buồn hơn cả, là cái sự một ngày một trạm y tế xã chỉ có 1-2 người đến khám, nó không nói lên chất lượng sức khỏe cộng đồng nơi đây đã tốt lên, bởi rất nhiều người bệnh ở vùng đó, kể cả hắt hơi sổ mũi cũng lao lên các bệnh viện tuyến trên khiến các bệnh viện này càng lúc càng quá tải.

Những tưởng rằng, từ ngày ngày 5/12/2016 Chính phủ phê duyệt Ðề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới, hệ thống y tế cơ sở được xác định có một vai trò lớn hơn, mang tính trung tâm, sẽ góp phần nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh từ khâu địa phương, giảm tải cho bệnh viện tỉnh trung ương nhưng dường như vai trò đó vẫn còn quá bị xem nhẹ…

Với khoảng 80% số dân sống ở vùng nông thôn, thì y tế cơ sở đóng vai trò rất quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân. Mạng lưới y tế cơ sở được xác định là tuyến y tế trực tiếp gần người dân nhất và được kỳ vọng với vai trò là tuyến đầu trong phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe. Quan trọng hơn cả, y tế cơ sở nếu được khai thác triệt để, sẽ góp phần rất lớn trong việc sàng lọc, phát hiện sớm và kiểm soát bệnh tật, giảm thiểu các ca trọng bệnh mà khi lên đến cấp tỉnh, trung ương cũng đã vào giai đoạn “y học bó tay!”

Nghị quyết 20 Hội nghị Trung ương 6, khóa 12 cũng đã đặt ra mục tiêu với ngành y tế là phải bảo đảm “y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng.”

Có một thực tế đang diễn ra đó là hiện nay mạng lưới cơ sở y tế này chưa thích ứng với sự thay đổi của cơ cấu bệnh tật, sự phát triển của xã hội…

Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn dẫn chứng, Việt Nam đã có một hệ thống y tế cơ sở trong đó có trạm y tế tham gia rất tích cực trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Hệ thống trạm y tế rải khắp trên toàn quốc là một trong những điểm mạnh của y tế Việt Nam.

Điển hình nhất là năm 2003, Việt Nam là nước đầu tiên khống chế thanh công dịch SARS, trong đó có vai trò của y tế cơ sở. Từ thực tiễn đã cho thấy, hệ thống y tế cơ sở rất gần dân, do vậy khi tăng cường lực lượng chuyên môn ở tuyến trên về nên đã kịp thời phát hiện và kiểm soát khống chế thành công.

Bên cạnh đó có rất nhiều chương trình triển khai như tiêm chủng mở rộng, chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, phòng chống suy dinh dưỡng, vệ sinh môi trường… Điều này trong giai đoạn vừa qua y tế cơ sở đã làm rất tốt.

Về vấn đề tài chính y tế, phó giáo sư Phan Lê Thu Hằng thẳng thắn: “Có thể thấy rằng, chi ngân sách nhà nước cho y tế còn thấp, thậm chí rất thấp…”

Tuy nhiên, có một thực tế đang diễn ra đó là hiện nay mạng lưới cơ sở y tế này chưa thích ứng với sự thay đổi của cơ cấu bệnh tật, sự phát triển của xã hội, cũng như chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân.

Quan trọng hơn cả, y tế cơ sở nếu được khai thác triệt để, sẽ góp phần rất lớn trong việc sàng lọc, phát hiện sớm và kiểm soát bệnh tật, giảm thiểu các ca trọng bệnh mà khi lên đến cấp tỉnh, trung ương cũng đã vào giai đoạn “y học bó tay!”

Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện trên cả nước đang có hơn 11.100 trạm y tế xã, phường, thị trấn, thôn, bản… Tuy nhiên, trong số này nhiều trạm y tế xã ó cơ sở vật chất ở đang ở giai đoạn xuống cấp trầm trọng. Cụ thể hơn, theo khảo sát có tới gần 3.200 trạm y tế cần được xây mới và khoảng 3.600 trạm y tế đang cần được nâng cấp và sửa chữa.

Về chất lượng, đánh giá của Vụ kế hoạch Tài chính (Bộ Y tế), hiện nay các trạm y tế thực hiện được khoảng 60% các dịch vụ theo phân tuyến kỹ thuật. Nguyên ngân chính là là do thiếu cán bộ hoặc cán bộ chưa được đào tạo, thiếu trang thiết bị.

Phân tích sâu về vấn đề này, phó giáo sư Phan Lê Thu Hằng – Phó Vụ trưởng Vụ kế hoạch Tài chính cho hay, hệ thống y tế cơ sở đóng vai trò quan trọng trong tổng thể hệ thống y tế quốc gia và luôn được coi là trụ cột để đảm bảo công bằng và hiệu quả trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế cơ bản của người dân.

Tuy nhiên, qua quá trình vận hành lâu dài, đến thời gian gần đây hệ thống này đã bộc lộ nhiều vấn đề bất cập nghiêm trọng. Chẳng hạn như mô hình cung ứng dịch vụ và mô thức quản trị (Hệ thống y tế cơ sở) cũ không còn phù hợp với tình hình mới (với những thay đổi cơ bản cả về cầu và cung dịch vụ y tế); sự bất cân xứng giữa hệ thống y tế cơ sở và y tế chuyên sâu ngày càng rõ nét…

Chỉ rõ nguyên nhân của tuyến y tế cơ sở hiện nay trong trong tình trạng thưa vắng bệnh nhân, phó giáo sư Hằng cho hay, y tế cơ sở chưa có hệ thống quản lý chất lượng, trái ngược với hệ thống bệnh viện.

“Hiện nay hệ thống bệnh viện đã xây dựng được hệ thống quản lý chất lượng bệnh viện tương đối đồng bộ và triển khai có hiệu quả. Tương phản với điều này là hệ thống y tế cơ sở hiện nay chưa có hệ thống quản lý chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu. Nguyên nhân nữa đó là đứng về mặt nội bộ hệ thống có sự cạnh tranh,” bà Hằng chỉ rõ.

Theo đại diện Bộ Y tế, khi Nghị định 85 về cơ chế hoạt động, tài chính đối với đơn vị sự nghiệp y tế công lập và giá dịch vụ khám, chữa bệnh của cơ sở khám chữa bệnh được công lập ban hành, chính vì bệnh viện phải tự chủ nên họ làm sao cải tiến để hút bệnh nhân. Từ đó, các đơn vị cũng phải có các biện pháp tham mưu cho Bộ Y tế để làm sao giảm cạnh tranh trong hệ thống.

Bộ Tài chính, Bộ Y tế và các cơ quan có liên quan đã trao đổi và có các văn bản cụ thể và đang trong quá trình xây dựng để tăng chi cho y tế dự phòng.

“Trong hệ thống y tế chuyên sâu và y tế cơ sở chưa có sự phối hợp mà thành thực vẫn còn có sự cạnh tranh. Đơn cử như bệnh viện tuyến Trung ương hút bệnh nhân của tỉnh, hay tỉnh hút bệnh nhân của huyện, huyện lại hút các bệnh nhân của xã. Đây là một vấn đề rất mâu thuẫn trong vấn đề quản trị. Vì vậy, hệ thống y tế cơ sở đã yếu lại càng yếu thêm…” Phó giáo sư Phan Lê Thu Hằng – Phó Vụ trưởng Vụ kế hoạch Tài chính – Bộ Y tế.

Một trong những nguyên nhân tạo ra sự cạnh tranh khá gay gắt trong hệ thống y tế chung đó là sự bất hợp lý trong cơ cấu tài chính.

Về vấn đề tài chính y tế, phó giáo sư Phan Lê Thu Hằng thẳng thắn: “Có thể thấy rằng, chi ngân sách nhà nước cho y tế còn thấp, thậm chí rất thấp, đặc biệt là y tế cơ sở vì cơ chế tài chính còn nhiều bất cập chưa phù hợp. Chẳng hạn như ngân sách nhà nước chưa đảm bảo chi 30% cho dự phòng và ngân sách cho trạm y tế chỉ chi lương, không có kinh phí chi hoạt động. Chưa có hướng dẫn cơ chế tài chính cho trung tâm y tế đa chức năng. Chưa chi cho dự phòng, khám sàng lọc, phát hiện sớm, khám chữa bệnh lưu động, đây là những điểm rất bất cập.”

Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố gần đây nhất cho thấy, trong số 30 nước được đánh giá, Việt Nam đứng thứ 29/33 nước về tỷ lệ chi cho y tế và phần chi công của nhà nước chiếm khoảng hơn 30% còn lại khoảng 70% là chi từ tiền túi của người dân. Trong khi WHO khuyến cáo mức hợp lý nhất chi tiền túi của người dân dưới mức 30% sẽ giảm được chi phí thảm họa.

Cần tập trung nguồn lực từ nước ngoài, vốn ODA, kể cả ngân sách, làm sao để nâng cấp đồng đều tuyến y tế xã. Như vậy, mới có khả năng tạo niềm tin cho người dân gắn bó với tuyến y tế, xã, phường, thị trấn.

“Nhưng bất cập hơn, đó là chi cho y tế đã thấp, chi cho y tế cơ sở còn thấp, đặc biệt trong dự phòng và chăm sóc sức khỏe ban đầu còn thấp hơn,” bà Hằng chia sẻ.

Để khắc phục tình trạng trên, hiện nay khi thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, Bộ Tài chính, Bộ Y tế và các cơ quan có liên quan đã trao đổi và có các văn bản cụ thể và đang trong quá trình xây dựng để tăng chi cho y tế dự phòng 30% để đảm bảo mức đó, từ trước đến nay cao nhất chỉ 15-17%.

Theo vị đại diện Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, tỷ trọng ngân sách nhà nước hiện nay đầu tư cho ngành y tế, ở tuyến xã còn rất hạn chế. Vì vậy, cần phải tập trung những nguồn lực từ nước ngoài, vốn ODA, các nguồn lực khác và kể cả ngân sách, làm sao để nâng cấp đồng đều tuyến y tế xã. Như vậy, mới có khả năng tạo niềm tin cho người dân gắn bó với tuyến y tế, xã, phường, thị trấn.

Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, trong thời gian vừa qua, Ủy ban đã tiến hành rất nhiều cuộc giám sát, khảo sát ở các địa phương và tập trung vào các tuyến y tế cơ sở.

Đầu tháng 8/2018, Ủy ban đã tiến hành phiên giải trình về chất lượng hiệu quả của hệ thống y tế cơ sở và cho thấy, mức đầu tư cho tuyến y tế xã, phường còn hạn chế, từ huyện trở lên chúng ta làm tương đối tốt.

Ông Lợi cho hay, bên cạnh những thành tựu như vậy, ông cho rằng có một số thách thức tồn tại hiện nay. Đó là việc chưa làm tốt công tác truyền thông giáo dục sức khỏe để cho nhân dân tự chăm lo sức khỏe hoặc nhận thức đúng về tuyến y tế cơ sở.

“Qua khảo sát, bệnh rất đơn giản nhưng người dân vẫn lên huyện. Chúng tôi đề nghị Bộ Y tế và Chính phủ nên tổng kết lại việc thông tuyến. Khi chúng ta cho thông tuyến trong điều kiện kỹ thuật chưa xác định được, rõ ràng dẫn đến người dân sẽ chuyển lên tuyến trên và không khám chữa bệnh ở tuyến dưới. Thông tuyến là vấn đề nhân văn, rất tốt nhưng trong điều kiện hiện nay chúng ta phải tính toán lại. Chúng tôi đang xem xét để sửa Luật khám chữa bệnh cho phù hợp,” – ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội.

Từ những bất cập đã nêu, các chuyên gia của ngành cho rằng, chính những điểm bất cập đang tồn tại đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới năng lực cung ứng dịch vụ, chất lượng dịch vụ và tính bền vững của hệ thống cung ứng dịch vụ y tế cơ sở- loại hình dịnh vụ y tế tối quan trọng này. Đồng thời khuyến nghị, đây là thời điểm quyết định để Bộ Y tế bắt tay vào việc thiết kế và triển khai một Chương trình đổi mới sâu rộng hệ thống y tế cơ sở.

Phó giáo sư Hằng cho rằng, việc thiết kế Chương trình đổi mới này đã được Bộ Y tế tiến hành thận trọng, dựa vào các kết quả đánh giá thực trạng hệ thống y tế cơ sở mang tính hệ thống, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về đổi mới và phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu cũng như tham khảo rộng rãi quan điểm của các bên liên quan.

Bàn về giải pháp, ông Bùi Sỹ Lợi chỉ ra: “Tôi vẫn đề nghị với Bộ Y tế, qua giám sát, việc xác định ít nhất trạm y tế xã có một bác sĩ là tốt. Nhưng không nhất thiết đây là mô hình cơ bản. Chúng ta có thể luân chuyển các bác sỹ từ tuyến huyện, tuyến tỉnh xuống tuyến xã làm việc một ngày, hai ngày. Việc làm này có hai mục tiêu: Một là bác sỹ giỏi làm tăng niềm tin của người dân đối với công tác chữa bệnh tuyến y tế cơ sở; thứ hai bác sỹ giỏi, bác sỹ có chuyên môn có chức năng đào tạo hệ thống cán bộ y tế của tuyến xã để làm sao chuyển giao kỹ thuật, nâng cao năng lực.”

Ông Lợi cũng cho biết thêm, trong những năm vừa qua, hệ thống y tế cơ sở xác định có trung tâm y tế bệnh viện tuyến huyện; trạm y tế xã, thôn bản; thực tế nên thêm bộ phận y tế tư nhân góp phần làm cho y tế cơ sở của chúng ta mạnh lên. Tôi đề nghị cần đánh giá y tế tư nhân và kêu gọi, vận động, khuyến khích y tế tư nhân tham gia cùng y tế cơ sở của nhà nước để chăm sóc sức khỏe cho nhân dân một cách tốt nhất./.

Chủ nghĩa đa phương là giải pháp khả thi duy nhất cho những thách thức mà nhân loại đang phải đối diện và chỉ có sự đoàn kết giữa các quốc gia mới có thể đem lại một thế giới hòa bình hơn, công bằng hơn và phát triển bền vững. Đó là thông điệp xuyên suốt các phiên họp, các sự kiện diễn ra trong khuôn khổ và bên lề kỳ họp cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 73 quy tụ các nhà lãnh đạo, các quan chức cấp cao của 193 quốc gia thành viên.

Trong bối cảnh tình hình thế giới đang diễn biến phức tạp với những xu hướng mới đan xen cả thuận lợi lẫn thách thức khó lường và phức tạp, cùng những mối đe dọa ngày càng tăng của chủ nghĩa khủng bố, tư tưởng cực đoan, ly khai, dân túy hay tác động của những hành động đơn phương, của sự mâu thuẫn và chia rẽ, thông điệp tại kỳ họp này trở nên đặc biệt có ý nghĩa.

Tổng cộng có 196 đại biểu từ 193 quốc gia thành viên và 3 quan sát viên thường trực có bài phát biểu trước toàn thể Đại hội đồng. Những bài phát biểu vang lên bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, song hầu hết đều có chung nhận định rằng tương lai của thế giới nằm ở sự đoàn kết giữa các quốc gia.

Tổng cộng có 196 đại biểu từ 193 quốc gia thành viên và 3 quan sát viên thường trực có bài phát biểu trước toàn thể Đại hội đồng

Có thể kể đến một số thông điệp nổi bật, gây tiếng vang tại phòng họp của Đại hội đồng. Đơn cử như thông điệp của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron rằng “chỉ có chung tay, chúng ta mới có thể đảm bảo chủ quyền và bình đẳng cho những người dân mà chúng ta đại diện. Đó là lý do vì sao chúng ta phải cùng hành động giải quyết các thách thức về khí hậu, dân số và kỹ thuật số. Không nước nào có thể đơn độc giải quyết chúng.”

Trong khi đó, người đứng đầu chính phủ một cường quốc châu Âu khác, Thủ tướng Anh Theresa May khẳng định chăm lo cho công dân của nước mình không thể đồng nghĩa với việc từ bỏ hợp tác toàn cầu và những giá trị, quy định và lý tưởng làm nên điều này.

Cùng chung nhận định như vậy, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutter nhấn mạnh không hề có sự xung đột giữa chủ nghĩa đa phương và lợi ích quốc gia, đồng thời ông bày tỏ sự tin tưởng vào chủ nghĩa đa phương mang tính xây dựng.

Đặc biệt, thông điệp về trách nhiệm kép mà Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc mang tới diễn đàn Liên hợp quốc đã nhận được sự đón nhận tích cực từ các quốc gia thành viên.

Trên cơ sở khẳng định rằng không một quốc gia nào, dù đó là các cường quốc giàu mạnh, có đủ sức giải quyết những thách thức to lớn đối với toàn cầu hiện nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc một lần nữa nhấn mạnh tới sự nỗ lực, chung tay của mọi quốc gia trên hành tinh, tới vai trò quan trọng hàng đầu của Liên hợp quốc trong giải quyết các vấn đề chung.

Mỗi quốc gia có thêm trách nhiệm đối với các vấn đề toàn cầu, mỗi cá nhân có thêm vai trò công dân toàn cầu, ý nghĩa của “trách nhiệm kép” trong bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thể hiện Việt Nam mong muốn thúc đẩy sự đóng góp và trách nhiệm bình đẳng của các quốc gia và người dân toàn cầu đối với những vấn đề liên quan tới lợi ích chung của cộng đồng quốc tế, tới hòa bình và phát triển. Việc thể hiện trách nhiệm toàn cầu cũng chính là cách để mỗi quốc gia khẳng định vai trò và vị thế của mình trên trường quốc tế.

Tinh thần đoàn kết còn được 193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc thể hiện cụ thể hơn tại 400 sự kiện bên lề

Không chỉ dừng lại ở những phát biểu, tinh thần đoàn kết còn được 193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc thể hiện cụ thể hơn tại 400 sự kiện bên lề. Mối quan tâm và trách nhiệm của các nước đối với những thách thức chung toàn cầu đang cho thấy một sự chuyển biến lớn: trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng phát triển, mối tương tác và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia cũng ngày càng chặt chẽ, chia sẻ nhiều lợi ích chung, đồng thời phải đối mặt với những mối đe dọa giống nhau. Và điều này đòi hỏi các quốc gia phải cùng phối hợp hành động.

Trước hết phải nói đến sự kiện do Tổng thống Mỹ Donlad Trump phát động nhằm kêu gọi cả thế giới hành động chống ma túy diễn ra ngày 24/9 ngay trước thềm buổi khai mạc phiên họp cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 73.

Tại sự kiện này, gần 130 nước ký một cam kết do Mỹ soạn thảo để đấu tranh với vấn nạn ma túy toàn cầu. Bản tuyên bố chứa đựng những cam kết phát triển kế hoạch quốc gia, giảm bớt mức cầu ma túy bất hợp pháp thông qua việc giáo dục, mở rộng các nỗ lực chữa trị, củng cố sự hợp tác quốc tế về tư pháp, thi hành luật pháp và y tế, và cắt nguồn cung cấp bằng cách chấm dứt sản xuất ma túy… thể hiện thái độ rõ ràng của cộng đồng quốc tế đồng tâm hợp lực ngăn chặn một trong những vấn nạn toàn cầu.

Sự đoàn kết cũng được thể hiện rõ nét tại Hội nghị cấp cao về biến đổi khí hậu “Một hành tinh” lần thứ hai được tổ chức trong khuôn khổ kỳ họp Đại hội đồng. Sự kiện này được đánh giá là bước quan trọng, góp phần thổi luồng sinh khí mới thúc đẩy việc thực thi các cam kết về cắt giảm khí thải nhà kính và tăng cường biện pháp bảo vệ môi trường theo Hiệp định Paris. Những cam kết, sáng kiến đưa ra tại hội nghị không chỉ là động lực “tiếp sức” cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, mà đó còn là sự chia sẻ trách nhiệm của các nước khi thách thức về môi trường đang đe dọa cả hành tinh.

Trong lĩnh vực y tế, các quốc gia thành viên Liên hợp quốc đã thông qua 2 tuyên bố chính trị mang tính bước ngoặt về bệnh lao và bệnh không truyền nhiễm Liên hợp quốc.

Tại hai phiên họp quy tụ diễn ra trong 2 ngày liên tiếp, những người đứng đầu ngành y tế từ các quốc gia thành viên Liên hợp quốc cùng các đối tác đã thể hiện cam kết chính trị chấm dứt bệnh lao và các bệnh không truyền nhiễm vào năm 2030. Để hiện thực hóa hai cam kết này, tới đây các quốc gia sẽ thúc đẩy việc chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau về kinh nghiệm, thuốc men, tiến bộ y tế và tài chính, để cùng chung tay xóa sổ những căn bệnh này.

Thông điệp về sự đoàn kết, chung tay góp sức là điểm sáng nổi bật và là kết quả quan trọng nhất của kỳ họp Đại hội đồng lần này

Tổng kết những thành tựu của kỳ họp cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 73 không thể không nói đến các cuộc họp bên lề nhằm mục đích củng cố các mối quan hệ và đạt tiến triển trong chương trình nghị sự đa phương, cũng như thúc đẩy các mối quan hệ song phương và khu vực.

Đơn cử như tại Hội nghị các ngoại trưởng ASEAN, các bên đã thống nhất rằng sẽ ủng hộ lẫn nhau ứng cử vào các vị trí tại Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế khác; khẳng định đây là biểu hiện của đoàn kết ASEAN và cũng là bước đẩy mạnh tiến trình xây dựng cộng đồng, quảng bá hình ảnh của ASEAN trên trường quốc tế.

Việc các bộ trưởng ASEAN nhất trí cần tiếp tục duy trì đoàn kết thống nhất, kiên định cách tiếp cận cân bằng dựa trên chủ nghĩa đa phương và tự do thương mại, đã góp phần nâng cao hơn nữa vị thế quốc tế của ASEAN như một tổ chức khu vực vững mạnh, có uy tín và đóng góp quan trọng trong các vấn đề toàn cầu.

Có thể nói, thông điệp về sự đoàn kết, chung tay góp sức là điểm sáng nổi bật và là kết quả quan trọng nhất của kỳ họp Đại hội đồng lần này.

Bên cạnh đó, vai trò của Liên hợp quốc như một cơ chế đa phương quốc tế quan trọng và hiệu quả cũng một lần nữa được khẳng định. Cách tiếp cận chung này sẽ tạo tiền đề thuận lợi để Đại hội đồng khóa 73 thực thi chương trình nghị sự của mình trong năm tới, đồng thời các nước cũng nhận thức rõ hơn về trách nhiệm phối hợp để Liên hợp quốc trở nên vững mạnh hơn, tiếp tục thực hiện sứ mệnh duy trì hòa bình, ổn định, và sự phát triển bền vững cho mọi quốc gia trên thế giới./.

Một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị quyết số 28-NQ/TƯ Hội nghị Trung ương 7, Khóa XII là đến năm 2020, phấn đấu đạt khoảng 60% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm khoảng 5% lực lượng lao động.

Hoàn thành chỉ tiêu này là thách thức rất lớn đối với ngành bảo hiểm xã hội trong thời gian tới.

HÀNG NĂM, NHIỀU TRIỆU LAO ĐỘNG HẾT TUỔI LAO ĐỘNG KHÔNG CÓ LƯƠNG HƯU

Sau 10 năm tổ chức thực thi chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, dù số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có sự tăng trưởng đều qua các năm nhưng mức độ bao phủ của bảo hiểm xã hội tự nguyện còn rất thấp.

Tính đến hết tháng 7/2018, tổng số đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là 240.000 người, chỉ đạt 0,56% so với lực lượng lao động. Trong khi đó, đối tượng thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm trên 50% lực lượng lao động cả nước.

Hiện nay, trong số đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, phần lớn là những người đã có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, tiếp tục đóng để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Số người tham gia mới, đặc biệt là nông dân và lao động trẻ còn rất thấp, chỉ chiếm khoảng 20% trong tổng số đối tượng tham gia.

Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Đào Việt Ánh nhận định, đa số người dân Việt Nam chưa có thói quen tham gia bảo hiểm xã hội khi trẻ để hưởng lương hưu khi tuổi già, mặc dù nhu cầu mong muốn tham gia, hưởng là rất cao. Điều này dẫn đến mỗi năm Việt Nam có hàng triệu lao động hết tuổi lao động mà không có lương hưu. Đây không chỉ là khó khăn rất lớn cho cuộc sống của những người cao tuổi mà còn là gánh nặng của cộng đồng cũng như là nguyên nhân khiến chính sách an sinh xã hội chưa được bảo đảm.

Theo báo cáo kết quả khảo sát của Viện Khoa học Bảo hiểm xã hội năm 2016, chỉ có 10,9% số người được hỏi sẵn sàng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện vì có đủ khả năng tài chính; 18,5% số người được hỏi cho biết sẽ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nếu biết nhiều thông tin hơn về chính sách và có đủ điều kiện; 21% số người được hỏi cho biết chỉ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nếu nhà nước bắt buộc tham gia; 38,1% số người được hỏi cho biết sẽ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nếu được nhà nước hỗ trợ mức đóng…

ĐỂ CÓ LƯƠNG HƯU, CHỈ CẦN ĐÓNG BẢO HIỂM 5.000 ĐỒNG/NGÀY

Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, nếu không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đều có thể đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. 

Khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người dân được hưởng nhiều lợi ích, đó là khi đủ điều kiện về tuổi đời đã đóng bảo hiểm xã hội hội đủ 20 năm trở lên thì được hưởng lương hưu, được cơ quan bảo hiểm xã hội cấp thẻ bảo hiểm y tế, hưởng chế độ tử tuất.

Từ năm 2014, chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đã mở rộng đến tất cả mọi người lao động từ đủ 15 tuổi trở lên. Đặc biệt, phương thức và mức đóng theo quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội đa dạng, tạo thuận lợi cho người lao động.

Người lao động có thể tự lựa chọn mức đóng, trong đó 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn. Mức thấp nhất bằng mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn, cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở. Phương thức đóng cũng được quy định linh hoạt, đóng hằng tháng, hoặc đóng theo ba tháng, sau tháng, 12 tháng và một lần cho nhiều năm về sau, một lần cho những năm còn thiếu.

Chính sách được điều chỉnh liên tục nhưng số người tham bảo hiểm xã hội tự nguyện vẫn chỉ là con số khiêm tốn. Đây là một điều rất đáng tiếc bởi bảo hiểm xã hội được xây dựng như một sàn an sinh xã hội bảo đảm cho tất cả mọi người dân được hưởng những quyền lợi về lương hưu, bảo hiểm y tế và tử tuất sau khi họ đã mất sức lao động, nghỉ hưu.

Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện ở địa phương chủ yếu trong khu vực phi chính thức với đặc thù lao động tự do, thu nhập bấp bênh và không bền vững. Do đó, để tăng thêm số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội, từ ngày 1/1/2018, ngân sách Nhà nước đã hỗ trợ người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện dựa trên chuẩn nghèo khu vực nông thôn (700.000 đồng) với 3 mức hỗ trợ là 30% cho hộ nghèo, 25% cho cận nghèo và 10% cho đối tượng khác. Đây là giải pháp để thu hút đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Mức hỗ trợ 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo sẽ tương ứng 46.200 đồng/tháng, với mức thấp nhất, người tham gia còn phải đóng 107.800 đồng/tháng. Hỗ trợ 25% đối với hộ cận nghèo tương ứng với 38.500 đồng/tháng, người tham gia còn phải đóng 115.500 đồng/tháng. Hỗ trợ 10% đối với các đối tượng khác tương ứng với 15.400 đồng/tháng, người tham gia còn phải đóng với mức thấp nhất là 138.600 đồng/tháng, tương đương với 4.620 đồng/ngày. Như vậy, chỉ tiết kiệm chưa đến 5.000 đồng/ngày, người lao động đã có cơ hội được hưởng lương hưu.

“CÚ HUÝCH” CHƯA ĐỦ MẠNH

Hiện nay, phần lớn nông dân, lao động tại nông thôn và lao động phi chính thức chưa tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. 

Đây là nhóm đối tượng tiềm năng để phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện. Tuy nhiên, nhóm đối tượng này lại ít được tiếp cận các thông tin, chính sách về bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Bà Trịnh Thu Nga, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu dân số, lao động, việc làm của Viện Khoa học Lao động và Xã hội (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) cho biết, khảo sát của Viện Khoa học Lao động và Xã hội cho thấy có tới 35,2% lao động phi chính thức chưa tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện mong muốn tham gia.

Đặc biệt, 8,5% lao động cho biết sẽ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nếu có sự điều chỉnh, bổ sung các quy định được cho là hợp lý và nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ của ngành bảo hiểm xã hội. Cụ thể, 80% mong muốn giảm thời gian đóng để hưởng lương hưu, 55% mong muốn thông tin tư vấn rõ ràng, cụ thể và đổi mới thủ tục đóng hưởng thuận lợi, linh hoạt như bảo hiểm thương mại…

Nhiều người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện phải đóng toàn bộ 22% mức đóng, trong khi đó người lao động trong doanh nghiệp chỉ đóng 1/3 mức này. 

Các chuyên gia chỉ ra rằng, nhiều người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện phải đóng toàn bộ 22% mức đóng, trong khi đó người lao động trong doanh nghiệp chỉ đóng 1/3 mức này. Hơn nữa, nếu đóng theo mức thấp nhất là mức chuẩn nghèo nông thôn thì mức đóng thấp, thời gian tham gia dài nên chưa tạo sức hấp dẫn cho người dân.

Thực tế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước thời gian qua còn chưa đủ hấp dẫn, vẫn cần tạo thêm động lực để tạo một “cú huých” thực sự thúc đẩy người dân đến gần với chính sách hơn. Đồng thời, cần có sự thay đổi mạnh mẽ trong chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện để ngày càng đến gần với lực lượng lao động phi chính thức, nhóm lao động chịu yếu thế, dễ bị tổn thương trong xã hội.

“Hiện nhiều người dân muốn đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện nhưng lại ngại chờ đợi tới 20 năm sau mới được hưởng chế độ. Bên cạnh đó, dù người dân rất quan tâm đến các chế độ hưởng ngắn hạn như ốm đau, thai sản thì bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ quy định hai chế độ hưởng dài hạn là hưu trí và tử tuất. Đây là điểm kém hấp dẫn của bảo hiểm xã hội tự nguyện với các loại hình bảo hiểm tư nhân khác,”- Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Lê Quân cho biết.

“Nghị quyết 28 đã đề cập đến vấn đề giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu xuống 15 năm, hướng tới 10 năm với mức tính toán phù hợp, đồng thời từng bước mở rộng các chế độ hưởng của bảo hiểm xã hội tự nguyện,” Thứ trưởng Lê Quân cho hay.

Nguyễn Quang Thiều làm thơ, viết văn, dịch sách, vẽ tranh…

Giữa loạt danh xưng nhà thơ, nhà văn, dịch giả, họa sỹ…, ông bảo: “Bạn muốn gọi tôi là gì cũng được nhưng thơ ca vẫn là thứ tôi mê đắm nhất. Bởi đó là nơi tôi được sống thật với mình nhất, được tự do nhất, thậm chí… ‘rồ dại’ nhất! Thi ca là giấc mơ của tôi, toàn bộ thế giới bên trong tôi – nơi không ai có thể vào được.”

Song hành cùng nghiệp sáng tác, Nguyễn Quang Thiều vẫn luôn đau đáu với việc “xuất khẩu” văn chương Việt và việc truyền “lửa” đam mê cho thế hệ trẻ.

– Trong “Giấc mơ sông Thương” mới ra mắt, bên cạnh 108 bài thơ lục bát của tác giả Nguyễn Phúc Lộc Thành còn có phụ bản là 18 bức tranh sơn dầu của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều. Văn đàn Việt Nam vốn ít những câu chuyện kiểu như vậy – một nhà thơ vẽ minh họa cho sáng tác của một nhà thơ khác. Vậy có lý do gì đặc biệt cho việc kết hợp này không, thưa ông?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Ban đầu, tôi có gợi ý Nguyễn Phúc Lộc Thành mời họa sỹ chuyên nghiệp thực hiện phần phụ bản tranh cho “Giấc mơ sông Thương” thì sẽ đẹp hơn. Tuy nhiên, anh ấy lại chỉ muốn tôi vẽ, bởi giữa chúng tôi có sự đồng cảm và những chia sẻ đặc biệt trong cả cuộc sống lẫn văn chương.

“Tranh của tôi là những bài thơ được trình bày lại bằng ngôn ngữ hội họa với những màu sắc, đường nét, hình khối mặc dù có thể còn chập choạng, liêu xiêu…”

Quả thực, “Giấc mơ sông Thương” gợi cho tôi rất nhiều hứng thú, suy tưởng. Đó là những bài thơ lục bát tạo được sự khác biệt nhờ những sáng tạo riêng trong cách ngắt nhịp. Khi đọc những bài thơ mang dáng dấp tinh khôi, mới mẻ nhưng cũng không kém phần đa sầu, đa cảm ấy của Nguyễn Phúc Lộc Thành, tôi bỗng thấy những bài thơ lục bát của mình trở nên cũ mèm…

Sau cùng, tôi quyết định vẽ dựa trên chính những cảm nhận của mình về thơ của Nguyễn Phúc Lộc Thành.

– Sau khi xem, họa sỹ Lê Thiết Cương có nói rằng, những bức vẽ đó là những bức tranh, tác phẩm hội họa hoàn chỉnh, hoàn toàn có thể đứng độc lập chứ không đơn thuần là tranh minh họa trong một tập sách. Có vẻ như, việc tạo ra một đời sống khác, diện mạo khác bằng ngôn ngữ hội họa cho các bài thơ là một niềm say mê của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Tôi thường vẽ trên sự dội lại của các bài thơ. Ví dụ, khi cảm thấy thích vẽ nhưng lại không biết nên vẽ gì thì tôi sẽ mang thơ ra đọc lại. Có thể, trong quá trình đó, ý tứ của một bài thơ, câu thơ nào đó sẽ gợi ra cho tôi những hình ảnh, không gian, nhân vật, màu sắc… Sau đó, tôi vẽ theo những tưởng tượng ấy. Bởi thế, tranh của tôi là những bài thơ được trình bày lại bằng ngôn ngữ hội họa với những màu sắc, đường nét, hình khối (mặc dù có thể còn chập choạng, liêu xiêu…).

Tôi đến với hội họa sau văn chương khá lâu. Trong địa hạt này, tôi cũng chỉ như một kẻ tay ngang. Cách tôi đến với hội họa giống như việc một đứa trẻ con đến lớp, nhìn thấy những viên phấn màu thì cầm lên và tô tô, vẽ vẽ. Đó là năm 2005, một anh bạn họa sỹ có gửi toan, màu ở nhà tôi. Trước những “vật thể lạ” trong nhà, tôi bỗng thấy hứng thú và tự bôi màu lên toan.

“Cách tôi đến với hội họa giống như việc một đứa trẻ con đến lớp, nhìn thấy những viên phấn màu thì cầm lên và tô tô, vẽ vẽ.”

Những màu sắc, hình khối tạo ra một sức hút, cứ thế cuốn tôi đi. Tôi vẽ liên tục chừng tám tháng rồi quyết định dừng lại vì cho rằng, việc của tôi là sáng tác văn chương, vẽ tranh không phải việc của mình. Những gì đã vẽ chỉ như cuộc chơi trong lúc hứng khởi.

Bẵng đi một khoảng thời gian khá dài, đến năm 2012, một người bạn của tôi ngỏ ý muốn tôi vẽ tặng một bức tranh. Vậy là tôi lại cầm cọ, bắt đầu vẽ lại và từ đó đến nay, tôi vẽ nhiều hơn, đều đặn hơn.

– Ông vừa làm công tác quản lý (hiện nay, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều là Giám đốc Nhà xuất bản Hội Nhà văn) vừa làm thơ, viết văn, dịch sách, vẽ tranh… Vậy ông phân chia thời gian thế nào, thưa nhà thơ?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Tôi không phân chia thời gian cụ thể cho từng việc. Niềm đam mê thực sự có thể giúp người ta làm được đồng thời nhiều việc mà không cảm thấy mệt mỏi.

Giữa những bộn bề ấy, tôi thấy mình đang được sống, được trình bày về chính bản thân mìmh trong các hình thức ngôn ngữ nghệ thuật một cách rõ nét nhất.

Hiện nay, tôi vẫn vừa làm công việc quản lý ở nhà xuất bản; vừa sáng tác văn chương, hội họa, viết báo, tham gia các tọa đàm nghệ thuật, về quê trồng cây hay gặp gỡ, giao lưu bạn bè… Bất cứ khi nào rời việc công sở, tôi lại có thể chìm ngay vào thế giới nghệ thuật của mình.

Tôi hiện có bản thảo ba tập thơ, một cuốn tiểu thuyết và một số truyện ngắn có thể in. Tôi cũng đang cùng dịch, xây dựng tủ sách giới thiệu thơ ca đương đại thế giới tới độc giả Việt Nam. Ngoài ra, tôi cũng ấp ủ việc thu âm một CD nhạc gồm những sáng tác của chính mình (cho nhạc cụ sáo) về vùng quê hương sông Đáy.

Có thể, tôi vẫn phải tự bỏ tiền ra in thơ. Tranh tôi vẽ có khi cũng không có ai mua, chỉ để bạn bè mang về treo làm kỷ niệm… Thế nhưng, giữa những bộn bề ấy, tôi thấy mình đang được sống, được trình bày về chính bản thân mìmh trong các hình thức ngôn ngữ nghệ thuật một cách rõ nét nhất.

– Ông từng nói, bản thân người sáng tác phải là độc giả trung thành của mình trước khi làm hài lòng phần đông công chúng. Thế nhưng, nếu các tác giả, đặc biệt là những cây bút trẻ chỉ thỏa mãn xúc cảm cá nhân, viết những gì mình thích, không chạm tới những mối quan tâm chung thì sẽ không tạo được sự đồng vọng và những gì viết ra sẽ không có độc giả. Vậy thì họ sẽ rất dễ chùn bước. Liệu đây có phải là một nghịch lý không, thưa nhà thơ?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Tôi cho rằng, nghệ thuật chân chính phải sinh ra từ sự đam mê, không vụ lợi. Để có thể chìm đắm trong đời sống nhằm phát hiện những vẻ đẹp hay cảm nhận nỗi đau chung để truyền đi, gợi mở những thông điệp nhân văn thì trước hết, người sáng tác phải được là chính mình, sống cho chính mình.

“Để có thể chìm đắm trong đời sống nhằm phát hiện những vẻ đẹp hay cảm nhận nỗi đau chung để truyền đi, gợi mở những thông điệp nhân văn thì trước hết, người sáng tác phải được là chính mình, sống cho chính mình.”

Trong một buổi trò chuyện định hướng nghề nghiệp cho các bạn trẻ với chủ đề “Làm thế nào để trở thành một nhà văn chuyên nghiệp,” tôi có nói rằng, các bạn đừng đặt ra mục tiêu phải trở thành nhà văn của một vạn hay một triệu độc giả. Thay vào đó, trước hết, các bạn phải trở thành nhà văn của một bạn đọc – chính bản thân mình. Đó là điều rất quan trọng.

Việc người cầm bút nghĩ rằng, phải viết để có cái danh, để đến một lúc nào đó sẽ “thống trị” toàn bộ bạn đọc, trong khi không giải quyết được những vấn đề nội tại của chính mình là một điều sai lầm. Xuất phát điểm như vậy sẽ không thể đưa đến những tác phẩm nghệ thuật thực sự.

Người cầm bút phải viết như một nhu cầu, thói quen hàng ngày, coi đó là một lẽ đương nhiên, một việc cần phải làm. Còn nếu viết chỉ như một cuộc chơi, một sự giải tỏa ẩn ức, phiền muộn tức thời hay để ám chỉ một cá nhân, sự việc nào đó thì không bao giờ đến được văn chương đích thực. Đây không phải là nguyên lý tôi tự nghĩ ra mà đã được các nhà triết học, văn hóa lớn của thế giới đề cập từ những năm đầu Công nguyên.

– Nhiều người kêu thơ không bán được, in ra không ai mua nhưng ngược lại, có những hiện tượng thơ như Nguyễn Phong Việt, cuốn nào ra cũng “hot,” bán được hàng vạn bản. Ông nghĩ sao về điều này, thưa nhà thơ?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Tôi cho rằng, những câu chuyện mà Nguyễn Phong Việt đề cập tới chính là những vấn đề mà anh ấy phải đương đầu, những câu hỏi, những day dứt mà bên trong con người anh đang tự đặt ra và đi tìm câu trả lời. Nói rộng ra, đó cũng chính là những vấn đề mà người trẻ hiện nay phải đối diện: những câu chuyện tình yêu, việc lựa chọn cách sống, hướng đi cho tương lai…

Cũng cần lưu ý rằng, những người mua của Nguyễn Phong Việt chủ yếu là những người cùng thế hệ, sự chênh lệch tuổi đời so tác giả không lớn. Phong Việt đã chạm được vào thông số chung trong tâm hồn của những người cùng thế hệ. Đó là một thành công rất quan trọng, một hiện tượng khiến người cầm bút cần suy nghĩ nghiêm túc.

Cũng từ đây, vấn đề đặt ra với Nguyễn Phong Việt là, anh cần đẩy những vấn đề, tần số của đời sống tâm hồn lên mức cao hơn, sâu hơn, nghệ thuật hơn; để những sáng tác tiếp theo không chỉ là tiếng nói của người trẻ mà phải trở thành một bước ngoặt lớn trong nghệ thuật thi ca, ngôn từ, tính tư tưởng…

Năm 1999, tập “Những bức thư sinh nhật” được xuất bản ở Anh. Sau sáu tháng, một triệu bản được tiêu thụ ở khắp châu Âu. Nhiều cuốn best-seller hiện nay chưa chắc đã làm được điều đó. Cuốn sách đạt được thành công lớn như vậy bởi hai lẽ. Thứ nhất, nó chứa đựng rất nhiều câu chuyện của đời sống, chạm vào được vào tâm tư chung của độc giả. Thứ hai, người viết có nhiều cách tân táo bạo về mặt hình thức thể hiện, tạo ra bước ngoặt cho thi ca.

Trong một vài năm trở lại đây, Việt Nam chưa có những tác phẩm văn chương vượt trội hẳn lên trong đời sống. Những tác phẩm thể hiện cách nhìn mới, được viết bởi một giọng điệu mới, đặt ra những vấn đề mới… được đón nhận dè dặt.

Tôi cho rằng, đây là bài học lớn cho người cầm bút. Ở Việt Nam hiện nay, trong lực lượng sáng tác, có người quá thiên về hình thức, cầu kỳ trong nghệ thuật thể hiện, khiến những câu hỏi lớn của đời sống bị lu mờ. Bên cạnh đó, có người lại qúa chú tâm vào nội dung mà quên đi những cách thức biểu hiện, vẻ đẹp quan trọng của nghệ thuật thi ca. Hai yếu tố đó cần phải được kết hợp hài hòa, khéo léo.

– Theo quan sát của tôi thì trong thời gian qua, văn đàn Việt Nam thường chỉ được quan tâm khi có những tranh cãi về một giải thưởng hay một tác phẩm làm “dậy sóng” dư luận. Hơn nữa, các nhà văn, nhà thơ, dịch giả khi nhận giải thưởng văn học của nước ngoài cũng được quan tâm hơn khi được vinh danh bằng các giải thưởng trong nước. Là một người trong cuộc, ông nghĩ gì về vấn đề này, thưa nhà thơ?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Cách nhìn nhận các giải thưởng này cũng đã khách quan, dân chủ hơn. Các nhà văn, nhà thơ, giới phê bình, báo chí… có những quan điểm, đánh giá riêng. Tuy nhiên, với một số giải thưởng văn học trong nước, có những khâu sàng lọc chưa thật kỹ lưỡng, chất lượng; dẫn tới những tranh luận trái chiều ngay trong giới chuyên môn.

Ngoài ra, trong một vài năm trở lại đây, Việt Nam chưa có những tác phẩm văn chương vượt trội hẳn lên trong đời sống. Những tác phẩm thể hiện cách nhìn mới, được viết bởi một giọng điệu mới, đặt ra những vấn đề mới… được đón nhận dè dặt.

Hơn nữa, trong đời sống hiện nay vẫn tồn tại tâm lý (có khi đã trở thành một “hội chứng”) mặc định rằng, tác phẩm được trao giải vì tác giả là người thuộc đoàn thể này hay đang giữ cương vị kia. Giá trị tự thân của tác phẩm sẽ bị lấn át bởi những phán xét chủ quan. Từ đây, hiệu ứng tiếp theo sẽ là các giải thưởng văn học trong nước ít được quan tâm, ít gây được tiếng vang và dễ rơi vào quên lãng.

Sòng phẳng mà nói, thực tế, đời sống văn học Việt Nam thời gian qua vẫn tồn tại những vấn đề bất cập. Nhiều tranh luận mang tính vị kỷ, quy chụp, thậm chí là phỉ báng, bôi nhọ cá nhân vẫn xảy ra. Điều này khiến cho đời sống văn chương nghệ thuật thiếu lành mạnh, “chậm lớn.”

Trong khi đó, lâu nay, việc trao giải thưởng của nước ngoài có tiêu chí rất rõ ràng với những hạng mục được phân loại cụ thể: giải thưởng về những sáng tạo nghệ thuật, giải thưởng về tiềm năng phát triển… Bởi có tiêu chí rõ ràng nên việc tranh cãi cũng ít đi; các giải thưởng của nước ngoài cũng được tin tưởng hơn ở mức độ thẩm định, mức độ công bằng.

Việc nhà văn, nhà thơ Việt Nam được trao giải thưởng văn học của nước ngoài sẽ thúc đẩy bạn đọc trong nước đọc và nhìn nhận, đánh giá lại những tác giả, tác phẩm đó. Hơn nữa, tôi cho rằng, việc trao giải (ở cả trong nước và nước ngoài) không chỉ là sự ghi nhận, vinh danh ở một thời điểm cụ thể mà đó là một trong những chìa khóa, cánh cửa quan trọng để tác giả, tác phẩm mở rộng đối tượng độc giả ở nhiều vùng lãnh thổ khác.

– “Chìa khóa,” “cánh cửa” ấy cần được hiểu cụ thể là gì, thưa ông?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Tôi lấy ví dụ thế này, khi lựa chọn tác phẩm của Việt Nam để dịch thì trước tiên, dịch giả nước ngoài cũng lắng nghe những dư luận ở trong nước (tác phẩm đã được trao giải thưởng, tác phẩm gây tranh luận…). Bên cạnh đó, trong nhiều trường hợp, dịch giả nước ngoài đọc được bản dịch tiếng Anh một tác phẩm nào đó và cảm thấy trong văn bản ấy có “vấn đề đáng chú ý.” Từ đó, họ tìm hiểu, tiếp xúc sâu hơn và dịch sang ngôn ngữ của họ.

Hay như bản thân tôi, khi muốn lựa chọn tác phẩm văn học nước ngoài để chuyển ngữ sang tiếng Việt, tôi cũng phải dựa vào các kênh thông tin như: các giải thưởng văn học, sự đánh giá, giới thiệu của các tác giả, giới chuyên môn ở nước sở tại.

Nhìn rộng ra, đó là câu chuyện quảng bá văn học.

– Vậy, ông đánh giá thế nào về việc quảng bá văn học Việt Nam ra nước ngoài hiện nay?

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: Mọi sự so sánh đều là khập khiễng nhưng tôi tin, khi đặt lên bàn cân, xét về mặt sáng tạo nghệ thuật, nội dung tư tưởng hay hàm lượng đặc trưng văn hóa gửi gắm bên trong, các tác phẩm văn học của Việt Nam không hề thua kém các nước khác. Thế nhưng, đến nay, rất ít nhà thơ Việt Nam có tập thơ được dịch trọn vẹn sang tiếng nước ngoài. Điểm qua, ta chỉ thấy có Hữu Thỉnh, Mai Văn Phấn, Nguyễn Duy, Nguyễn Quang Thiều, Trần Quang Quý…

Trong khi hàng loạt tác phẩm của các tác giả nước ngoài (đặc biệt là các tác giả Hàn Quốc) được dịch và giới thiệu tại Việt Nam trong thời gian gần đây thì việc quảng bá văn học Việt Nam ra nước ngoài hiện nay vẫn chưa có những chuyển biến rõ nét, tích cực. Những sáng tác của Bảo Ninh, Y Ban, Nguyễn Xuân Khánh… hội tụ đủ những giá trị, yếu tố để có thể được giới thiệu, đón nhận ở nước ngoài nhưng lại chưa được dịch, giới thiệu bài bản.

Để thế giới biết đến văn học Việt Nam nhiều hơn, chúng ta cần một chiến lược quảng bá, dịch thuật bài bản. Việc này phải do nhà nước đứng ra làm thông qua các tổ chức uy tín. Khi người ta chưa biết nhiều đến mình để tự tìm đến thì mình phải chủ động chọn lọc, mang tác phẩm tới các nước giới thiệu.

Mọi sự so sánh đều là khập khiễng nhưng tôi tin, khi đặt lên bàn cân, xét về mặt sáng tạo nghệ thuật, nội dung tư tưởng hay hàm lượng đặc trưng văn hóa gửi gắm bên trong, các tác phẩm văn học của Việt Nam không hề thua kém các nước khác.

Hiện nay, việc giới thiệu tác phẩm tới bạn bè trên thế giới chủ yếu là việc làm tự phát, mang tính cá nhân bởi những quan hệ, giao lưu quốc tế của các nhà văn, nhà thơ Việt Nam chưa nhiều. Bởi vậy, hiệu quả đạt được chưa cao. Người sáng tác cần những tổ chức đứng ra hỗ trợ; đừng bắt các nhà văn, nhà thơ phải đồng thời là các dịch giả.

Hàn Quốc và nhiều nước khác trên thế giới có chiến lược quảng bá văn hóa nói chung, văn học nói riêng rất rầm rộ, hiệu quả thông qua hoạt động của các quỹ, tổ chức giao lưu, hợp tác phát triển văn hóa. Câu chuyện “hữu xạ tự nhiên hương” trong bối cảnh hiện nay là vô cùng khó khăn.

– Trân trọng cảm ơn ông về những chia sẻ!

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều sinh năm 1957. Hiện nay, ông là Phó Tổng thư ký thứ nhất Hội Nhà văn Á-Phi, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Giám đốc Nhà xuất bản Hội Nhà văn.

Năm 2017, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật với các tác phẩm: “Sự mất ngủ của lửa” (1992), “Những người đàn bà gánh nước sông” (1995) và “Mùa hoa cải bên sông” (1989).

Tháng 9/2018, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều được trao Giải thưởng Changwon KC International Literary Prize (Giải thưởng văn học quốc tế Hàn Quốc Changwon) năm 2018. Đây là giải thưởng được trao cho những tác giả trong độ tuổi từ 50-65 có những cống hiến, đóng góp to lớn trong việc sáng tạo văn học nghệ thuật ở cả trong nước và nước ngoài.

“Với niềm vinh dự, trách nhiệm lớn lao của người đứng đầu Nhà nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng an ninh, thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, tôi nguyện làm hết sức mình, phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân…”

Đây là một đoạn trong lời tuyên thệ của Chủ tịch nước Trần Đại Quang sau lễ nhậm chức trước Quốc hội tháng 2/4/2016. Và trong 29 tháng qua từ ngày tuyên thệ đó cho đến 10:05 ngày 21/9/2018 khi trái tim của đồng chí đập những nhịp cuối cùng, vĩnh biệt Tổ quốc và nhân dân, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã hoàn thành tất cả các nhiệm vụ và sứ mệnh đúng như lời tuyên thệ.

Trong 29 tháng qua, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã hoàn thành tất cả các nhiệm vụ và sứ mệnh đúng như lời tuyên thệ.

Những cống hiến trên cương vị Chủ tịch nước

Chủ tịch nước Trần Đại Quang luôn chú trọng phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang thường xuyên tiếp xúc, lắng nghe ý kiến, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng và đưa tiếng nói cử tri đến Quốc hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân; thúc đẩy tiến trình cải cách tư pháp; quan tâm thực hiện chế độ, chính sách đối với các đồng chí thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sỹ, người có công với cách mạng, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn…

Với tư cách Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh, đồng chí đã góp phần xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ, lãnh hải thiêng liêng của Tổ quốc, giữ vững ổn định chính trị, tạo môi trường hòa bình để phát triển đất nước.

Trên cương vị Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách Tư pháp Trung ương, đồng chí đã chú trọng cải cách tư pháp, xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ Hiến pháp, pháp luật, quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa.

Với vai trò là người đứng đầu nhà nước Việt Nam, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã có nhiều đóng góp quan trọng trong hoạt động đối ngoại để nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. 

Đặc biệt, với vai trò là người đứng đầu nhà nước Việt Nam, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã có nhiều đóng góp quan trọng trong hoạt động đối ngoại để nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đồng chí đã có nhiều cuộc tiếp xúc với lãnh đạo của nhiều nước trên thế giới. Qua các cuộc tiếp xúc đó, Việt Nam đã ghi những dấu ấn tốt đẹp trong lòng nhiều nguyên thủ quốc gia và những người đứng đầu các tổ chức quốc tế.

Dấu ấn đó được thể hiện rõ nhất trong sự kiện Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 tại Việt Nam. Đây là một trong những sự kiện ngoại giao kinh tế lớn nhất của đất nước trong năm 2017.

Với cương vị nguyên thủ nước chủ nhà, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã hoàn thành xuất sắc trọng trách đại diện cho đất nước đón tiếp, chủ trì các cuộc họp quan trọng nhất, bàn thảo chân tình, thẳng thắn về những vấn đề lớn của APEC với những người đứng đầu các nền kinh tế thành viên APEC.

Tại các cuộc tiếp xúc, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã thể hiện vị thế quốc gia bằng việc khẳng định Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của các nước và các nền kinh tế trên cơ sở sự tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị, đồng thời khẳng định Việt Nam đã và đang làm hết sức mình để cùng các đối tác phát triển quan hệ hợp tác một cách thực chất, hiệu quả và vì lợi ích của cộng đồng quốc tế. Thành công tốt đẹp về nhiều phương diện của APEC 2017 với sự chủ trì của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã làm rạng rỡ Việt Nam.

Thành công tốt đẹp về nhiều phương diện của APEC 2017 với sự chủ trì của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã làm rạng rỡ Việt Nam. 

Với tư cách đại biểu Quốc hội khóa XIV, đồng chí Trần Đại Quang luôn dành thời gian tiếp xúc cử tri thành phố Hồ Chí Minh, lắng nghe nguyện vọng của người dân thành phố mang tên Bác, giải thích cặn kẽ nhiều chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước cũng như kiến nghị với Quốc hội những vấn đề mà cử tri mong mỏi sớm được giải quyết.

Dù sức khỏe đã giảm sút nhiều do phải chống chọi với bệnh trọng, trong những ngày tháng 9/2018, Chủ tịch nước Trần Đại Quang vẫn ân cần tới dự và phát biểu tại lễ khai giảng của thầy và trò Trường trung học phổ thông Chu Văn An, đón tiếp Chủ tịch Indonesia Joko Widodo, và cuối cùng là tiếp các Trưởng đoàn Đại biểu quốc tế tham dự Đại hội các Cơ quan Kiểm toán Tối cao châu Á (ASOSAI) 14.

Dấu ấn trên cương vị “tư lệnh” ngành Công an

Trên cương vị Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Trần Đại Quang đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, đồng thời cũng đưa ra không ít những quyết định mang đậm tính nhân văn.

Đối diện với bộn bề công việc cần giải quyết nhanh chóng, người đứng đầu ngành Công an chịu rất nhiều áp lực. Áp lực lớn nhất chính là việc phải duy trì niềm tin của quần chúng với ngành Công an, giữ được uy tín cho lực lượng.

Lực lượng công an không ít lần bị các đối tượng xấu lợi dụng bôi nhọ vì do quá “mạnh tay” với tiêu cực. Tuy nhiên, điều đó không khiến vị Bộ trưởng công tâm chùn bước trong việc bóc gỡ những “con sâu đục khoét” ra khỏi bộ máy nhà nước.

Lực lượng công an, dưới sự chỉ đạo của Đại tướng Trần Đại Quang, đã khiến giới tội phạm khiếp đảm khi liên tiếp bóc gỡ hàng loạt vụ trọng án, kéo theo là những bản án nghiêm khắc dành cho không ít trùm “xã hội đen” khét tiếng một thời và những người tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có cả những sỹ quan công an.

Hình ảnh Bộ trưởng Bộ Công an “đánh thẳng, đánh mạnh” vào nhiều lĩnh vực nhạy cảm được ví như “vùng cấm” trong phòng, chống tội phạm đã khắc sâu trong tâm khảm nhiều người.

Lực lượng công an, dưới sự chỉ đạo của Đại tướng Trần Đại Quang, đã khiến giới tội phạm khiếp đảm khi liên tiếp bóc gỡ hàng loạt vụ trọng án.

Và lời hứa “dù khó khăn, vất vả đến đâu, lực lượng công an sẽ bằng mọi cách sớm tìm ra kẻ thủ ác, góp phần ổn định tình hình chính trị ở địa phương, răn đe, phòng ngừa tội phạm” của Bộ trưởng Trần Đại Quang đã trở thành động lực thúc đẩy những đồng đội của đồng chí nỗ lực phá liên tiếp 4 vụ trọng án gây chấn động ở Nghệ An, Bình Phước, Quảng Trị và Yên Bái trong chỉ hơn một tháng, góp phần nâng cao sự tin tưởng của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Bộ trưởng Trần Đại Quang cũng đích thân đến hiện trường vụ thảm sát Bình Phước để nghe báo cáo tình hình và chia sẻ mất mát với gia đình các nạn nhân. Khoảnh khắc Bộ trưởng nắm chặt tay thân nhân và hứa nhanh chóng phá án là hình ảnh gần gũi và có sức lay động, cho thấy sự sẻ chia, thấu hiểu với người dân của một tư lệnh ngành.

Tổ quốc và nhân dân sẽ luôn nhớ tới hình ảnh một nguyên thủ của thời kỳ Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng, một nhà lãnh đạo gần gũi với nhân dân, nhiệt thành với công việc./.

Idlib là tỉnh duy nhất ở Syria còn nằm trong tầm kiểm soát của các nhóm khủng bố và vũ trang bất hợp pháp, gồm cả nhóm Mặt trận Al-Nusra có quan hệ với mạng lưới khủng bố al-Qaeda

Tình hình xung quanh vấn đề Idlib, tỉnh miền Tây Bắc Syria đang diễn biến ngày càng nhanh chóng và phức tạp. Việc Tổng thống Nga và Thổ Nhĩ Kỳ nhất trí thiết lập một khu phi quân sự giữa quân đội chính phủ Syria và lực lượng đối lập ở tỉnh Idlib được xem là một giải pháp mang tính thỏa hiệp, phần nào giúp “tháo ngòi” những căng thẳng vốn đang tạo ra nguy cơ biến Idlib thành điểm “mặt trận” mới với những hậu quả nghiêm trọng.

Tuy nhiên, việc triển khai thỏa thuận này vẫn còn tiềm ẩn nhiều thách thức ở phía trước, nhất là khi các bên liên quan đều có lợi ích riêng và đang có những toan tính khác nhau trong vấn đề Idlib.

Kết quả cuộc hội đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại Sochi vừa qua được đánh giá mang ý nghĩa đột phá. Theo thỏa thuận, trước ngày 15/10 sẽ thiết lập một khu phi quân sự rộng khoảng 15-20km ở Idlib dọc theo đường ranh giới hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của các lực lượng đối lập.

Đến ngày 10/10, các nhóm phiến quân phải rút tất cả các vũ khí hạng nặng ra khỏi khu vực và lực lượng quân sự của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thực hiện các cuộc tuần tra chung kiểm soát khu vực này.

Idlib là tỉnh duy nhất ở Syria còn nằm trong tầm kiểm soát của các nhóm khủng bố và vũ trang bất hợp pháp, gồm cả nhóm Mặt trận Al-Nusra có quan hệ với mạng lưới khủng bố al-Qaeda. Mặt trận Al-Nusra đã cùng với 4 nhóm thánh chiến khác ở Idlib thành lập một liên minh khủng bố và là lực lượng có ảnh hưởng lớn trên thực địa ở tỉnh này. Mặt khác, hàng chục nghìn tay súng tàn quân khủng bố và phiến quân từ Aleppo và Đông Ghouta, những tỉnh đã được quân đội Syria giải phóng trước đây, cũng chạy sang Idlib. Tỉnh biên giới này vì vậy có nguy cơ cao trở thành “ổ dịch khủng bố” mới, không chỉ đe dọa Syria mà cả khu vực Trung Đông.

Kế hoạch mở chiến dịch giải phóng tỉnh Idlib được Chính phủ của Tổng thống Syria coi là nhiệm vụ ưu tiên bởi nó có ý nghĩa quyết định đối với mục tiêu của Damascus quét sạch khủng bố và thiết lập quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ đất nước. Một chiến thắng của quân đội Syria tại thành trì lớn cuối cùng của khủng bố và phiến quân ở Idlib cũng sẽ tạo bước ngoặt có thể giúp chấm dứt cuộc xung đột đã bước sang năm thứ 8 với nhiều thiệt hại ở quốc gia Trung Đông này.

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là ở chỗ các tay súng khủng bố và phiến quân ở Idlib đang cố tình trà trộn, sống lẫn với dân thường. Một chiến dịch tấn công quân sự trên bộ nhằm vào Idlib, vì thế khó tránh nguy cơ gây thương vong cho dân thường. Hơn nữa, kế hoạch của Chính phủ Syria mở cuộc tổng tấn công tại tỉnh Idlib cũng gây mâu thuẫn giữa nhóm Bộ ba bảo trợ cho tiến trình hòa đàm Astana, gồm Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, trong đó Ankara gay gắt phản đối.

Đối với Ankara, Idlib không chỉ là tỉnh giáp giới Thổ Nhĩ Kỳ mà còn là khu vực có tính điểm tựa, giúp Ankara củng cố vị trí tại miền Tây Syria. Với các thỏa thuận giữa nhóm bộ ba Astana thiết lập 4 vùng giảm căng thẳng ở Syria, Ankara đã triển khai 12 trạm quan sát ở Idlib, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng hiện diện, thậm chí “bám rễ” tại nhiều vùng ở Idlib, từ đó kiểm soát hiệu quả các nhóm bán quân sự người Kurd ở miền Tây Syria.

Sau chiến dịch “Nhành Ôliu” của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu năm tấn công tỉnh Afrin, miền Bắc Syria để trấn áp lực lượng người Kurd tại đây, có thể nói Idlib đang trở thành mục tiêu quan trọng trong chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ đối với người Kurd tại Syria.

Ngoài ra, nguy cơ khoảng 700.000 người tị nạn từ Idlib, cùng với mối đe dọa an ninh khi hàng chục nghìn tay súng khủng bố, phiến quân bị quân đội Syria truy quét cũng sẽ chạy sang Thổ Nhĩ Kỳ, khiến Ankara luôn phản đối kế hoạch tấn công tỉnh miền Tây Syria này.

Trong bối cảnh đó, thỏa thuận giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ được cho là sẽ tạo ra một động lực mới cho tiến trình giải quyết cuộc xung đột tại Syria thông qua giải pháp chính trị. Cách thức mà Moskva và Ankara lựa chọn phù hợp với tinh thần của cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ ba giữa tổng thống 3 nước bảo trợ cho tiến trình hòa đàm Astana vừa diễn ra tại Tehran vừa qua. Đây có thể coi là nỗ lực mới nhất của Moskva nhằm tháo gỡ bất đồng với Ankara liên quan vấn đề Idlib, qua đó duy trì khuôn khổ hợp tác ba bên Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran trong việc giải quyết cuộc xung đột ở Syria.

Bên cạnh đó, thỏa thuận Nga-Thổ Nhĩ Kỳ cũng tạm thời loại bỏ được nguy cơ Mỹ và đồng minh tạo cớ tấn công Syria. Những tuyên bố mang tính đe dọa của Mỹ, Anh, Pháp về một cuộc tấn công quân sự nhằm vào Syria với lý do quân đội nước này sử dụng vũ khí hóa học tại Idlib, trong bối cảnh quân đội Syria chuẩn bị tấn công tổng lực nhằm giải phóng tỉnh Idlib, đã làm dấy lên quan ngại về nguy cơ một cuộc đối đầu quân sự trực diện tại đây.

Tuy nhiên, vẫn còn một số ý kiến hoài nghi về tính lâu dài của thỏa thuận tại Sochi, cho rằng đây chỉ là một giải pháp tạm thời và không toàn diện. Không có gì đảm bảo các nhóm tay súng phiến quân ở Idlib sẽ thực hiện thỏa thuận. Trong khi đó, Chính phủ Syria chắc chắn sẽ không chấp nhận sống chung với những lực lượng mà Damascus coi là khủng bố tại Idlib, và do đó tình hình ngưng chiến sẽ không thể kéo dài. Đấy là còn chưa tính đến khả năng một số thế lực có âm mưu nhằm hủy hoại thỏa thuận này vì nhiều toan tính riêng.

Tình hình thực địa có thể diễn biến phức tạp hơn với sự can dự của phương Tây do Mỹ dẫn đầu. Idlib đang được xem là “cơ hội cuối cùng” để Mỹ duy trì ảnh hưởng tại Syria. Một cuộc chiến dai dẳng kéo dài tại Syria nói chung hay Idlib nói riêng đều có thể giúp lực lượng Mỹ tiếp tục “ở lại” quốc gia Trung Đông. Cho tới nay, chưa có dấu hiệu gì cho thấy Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria, Washington vẫn tiếp tục duy trì hoạt động của 19 căn cứ quân sự tại Syria cũng như hơn 20 căn cứ ở các nước lân cận.

Ngay cả khi Nga rút phần lớn lực lượng khỏi Syria hồi tháng Sáu vừa qua, Washington vẫn khẳng định sẽ duy trì lực lượng tại Syria, như Washington tuyên bố là để chống nhóm khủng bố Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Việc Mỹ mới đây tuyên bố có kế hoạch riêng để chống khủng bố tại Idlib và không định hợp tác với Nga trong việc giải quyết vấn đề này, cho thấy còn quá nhiều vướng mắc khó tháo gỡ và tình hình có thể còn tiếp tục rối ren.

Trong bối cảnh đó, mọi tình huống như vụ máy bay trinh thám IL-20 của Nga chở 15 quân nhân bị bắn rơi tại khu vực Địa Trung Hải, đều có nguy cơ cản trở những nỗ lực giảm căng thẳng.

Một cuộc chiến dai dẳng kéo dài tại Syria nói chung hay Idlib nói riêng đều có thể giúp lực lượng Mỹ tiếp tục “ở lại” quốc gia Trung Đông này

Phía Nga cáo buộc quân đội Israel đã cố tình tạo ra tình thế nguy hiểm bằng cách lợi dụng chiếc máy bay Nga như một lá chắn để các chiến đấu cơ của Israel, đang tiến hành không kích các vị trí của Syria ở tỉnh Latakia, thoát khỏi hệ thống phòng không Syria, khiến phòng không Syria bắn nhầm. Nga cũng khẳng định phía Israel trong vụ này đã có hành động khiêu khích, thù địch, không hợp tác và Nga có quyền hành động đáp trả phù hợp. Vụ việc này đang khiến quan hệ Nga-Israel căng thẳng và cũng đặt ra thách thức đối với khả năng phối hợp giữa các bên trong việc giải quyết vấn đề Syria.

Sự phối hợp Nga-Thổ Nhĩ Kỳ hóa giải “nút thắt” trong vấn đề Idlib cho thấy tầm quan trọng của việc tìm kiếm một giải pháp ngoại giao cho vấn đề này. Tuy nhiên, những diễn biến phức tạp xung quanh đang khiến vấn đề Syria trở nên khó lường hơn, đặc biệt khi “bài toán” cân bằng hiệu quả giữa mục tiêu giành lại toàn bộ quyền kiểm soát lãnh thổ của Chính phủ Syria và lợi ích của các bên liên quan ngày càng khó giải./.

Liên quan đến đề xuất của thành phố Hà Nội với Thủ tướng Chính phủ về Đề án thu phí phương tiện vào khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông và phụ thu phí bảo vệ môi trường, đại diện cơ quan Nhà nước và chuyên gia giao thông nhìn nhận, đây là biện pháp kinh tế, nhằm mục đích hạn chế sự lựa chọn của người dân khi di chuyển tới các điểm có mật độ giao thông quá cao.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến lo ngại và đặt ra dấu hỏi về tính hiệu quả của Đề án này khó được áp dụng và chưa thể thực hiện ngay, cần có thí điểm để điều chỉnh phù hợp với thực tế.

KHÔNG CẤM XE, MUỐN ĐI PHẢI NỘP PHÍ

Với đề xuất lập đề án thu phí phương tiện cơ giới vào khu vực nội đô, lãnh đạo thành phố Hà Nội cho rằng, đây là biện pháp kinh tế nhằm tăng cường quản lý phương tiện, thông qua việc nộp phí lưu hành để giảm lưu lượng phương tiện tại một số khu vực.      Hơn nữa, biện pháp này cũng đang được các thành phố lớn như London (Anh), Singapore… áp dụng và khá hiệu quả khi giảm được lượng lớn xe ôtô đi vào nội đô, hạn chế ùn tắc, ô nhiễm môi trường.

Khi thu phí xe vào nội đô, lãnh đạo Hà Nội tin rằng sẽ trực tiếp tác động vào các chuyến đi của người tham giao giao thông có nhu cầu đi vào vùng cần hạn chế. Người tham gia giao thông có sự cân nhắc lựa chọn chuyến đi, lộ trình và phương tiện di chuyển cho phù hợp. 

Lãnh đạo Hà Nội tin rằng khi trực tiếp tác động vào các chuyến đi của người tham gia giao thông có nhu cầu đi vào vùng cần hạn chế, người tham gia giao thông sẽ cân nhắc lựa chọn chuyến đi, lộ trình và phương tiện di chuyển cho phù hợp.

Trao đổi với phóng viên, ông Vũ Hà, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội nhìn nhận, việc thu phí phương tiện chỉ nhằm hạn chế xe cá nhân vào một số khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông cao. 

LO NGẠI PHÍ CHỒNG PHÍ?

Ngay sau khi có đề xuất này, một số chuyên gia và người cảm thấy băn khoăn, lo lắng khi các phương tiện giao thông công cộng chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng và tính hấp dẫn với người dân, giải pháp thay thế cho phương tiện cá nhân gần như không có và câu hỏi đặt ra việc phụ thu phí trên là một hình thức để tăng nguồn thu chứ không phải là một biện pháp để cưỡng chế?

Bày tỏ sự đồng tình với đề xuất Hà Nội muốn dùng biện pháp kinh tế để hạn chế ùn tắc giao thông nội đô giờ cao điểm, bác Nguyễn An Hòa, (Ngã Tư Sở, Đống Đa, Hà Nội) cho rằng, ùn tắc giao thông tại đô thị đang trở thành “cơm bữa”. Tốc độ xe cá nhân gia tăng tỷ lệ nghịch với hạ tầng giao thông. Do đó, Hà Nội hạn chế xe cá nhân là cần thiết.

Trong khi tàu điện ngầm đang được xây dựng, đường sắt trên cao chưa kết nối toàn tuyến thì việc thu phí xe giờ cao điểm sẽ khiến nhiều người tính toán lại thời gian và lộ trình đi lại để tránh phải “móc hầu bao” chi trả cho “căn bệnh cố hữu” đô thị đó là ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm. 

Tuy nhiên, bác Hòa cũng thừa nhận, các loại hình vận tải công cộng như xe buýt chưa thể thu hút được người dân tham gia do tỷ lệ đúng giờ chưa cao trong khi tàu điện ngầm đang được xây dựng, đường sắt trên cao chưa kết nối toàn tuyến thì việc thu phí xe giờ cao điểm sẽ khiến nhiều người tính toán lại thời gian và lộ trình đi lại để tránh phải “móc hầu bao” chi trả cho “căn bệnh cố hữu” đô thị đó là ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm.

Ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho rằng, hiện nay, nhiều quốc gia đã thực hiện theo xu thế chung là hạn chế phương tiện cá nhân vào nội đô giờ cao điểm. Thành phố không cấm xe hoạt động nhưng lại hạn chế bằng cách thu phí vào nội đô. Đồng thời, pháp luật điều chỉnh tính tự nguyện của người dân khi tham gia giao thông. Nếu có việc thật cần thiết và cấp bách, người dân mới vào nội đô. Ngược lại, họ sẽ tự điều chỉnh giờ tham gia giao thông, khu vực giao thông sao cho phù hợp nhất.

Về vấn đề phụ thu khí thải ô nhiễm môi trường, vị Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội bày tỏ quan điểm bác bỏ khi việc phụ thu khí thải ô nhiễm môi trường với phương tiện là không đúng, có hiện tượng phí chồng phí bởi chủ phương tiện giao thông đã phải đóng 3.000 đồng tiền thuế bảo vệ môi trường mỗi lít xăng khi mua và lưu hành xe.

“Nói cách khác, thành phố không cấm, người dân có thể sử dụng phương tiện cá nhân để đi vào các điểm này nếu chấp nhận trả thêm phí. 

CHƯA THỂ THỰC HIỆN MÀ CHỈ THÍ ĐIỂM SỚM NHẤT

Là đơn vị đã tham mưu cho thành phố Hà Nội đề xuất này, ông Vũ Hà, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải bác bỏ không thể nói là “phí chồng phí” trong trường hợp này. Về bản chất, thu phí vào khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông chỉ áp dụng theo lượt di chuyển với mỗi phương tiện chứ không áp dụng rộng rãi trên tất cả các tuyến đường.

Mặt khác, khi nghiên cứu thu phí, Sở Giao thông Vận tải cũng đồng thời xem xét các khoản chi từ nguồn thu này, không để trùng lặp với các khoản chi khác đã có trong danh mục chi cho hạ tầng giao thông đường bộ.      Thẳng thắn đánh giá với điều kiện hiện nay việc thu phí phương tiện, đặc biệt trong giờ cao điểm là một việc không dễ, theo ông Hà, lượng phương tiện thủ đô lớn, lại có nhiều hướng lưu thông qua các khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông nên chắc chắn việc thu phí sẽ gặp không ít khó khăn.      Nhìn nhận khách quan mạng lưới giao thông công cộng còn chưa đáp ứng được hết nhu cầu đi lại của người dân, ông Hà cho biết: “Nhóm nghiên cứu Đề án thu phí phương tiện vào khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông cũng đã tính đến việc đưa ra một lộ trình phù hợp, song song với phát triển mạng lưới giao thông công cộng. Mục đích là hạn chế được xe cá nhân nhưng không gây thêm khó khăn cho người dân khi có nhu cầu đi lại.”      Đặt câu hỏi về lộ trình thực hiện đề xuất này, vị Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cho rằng, với những điều kiện hiện có như tập quán tham gia giao thông; hệ thống vận tải hành khách công cộng… chắc chắn sẽ không thể sớm thực hiện việc thu phí phương tiện vào khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông.      “Dù có được Quốc hội thông qua sớm thì ít nhất đến năm 2019 vẫn chưa thể thực hiện được. Lộ trình mà Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐND đề ra là tới năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Tuy nhiên, nếu được th gắng thí điểm trong thời gian sớm nhất để rút kinh nghiệm, đồng thời tiếp thu ý kiến của người dân nhằm có những điều chỉnh phù hợp đối với thực tế cũng như đặc thù của Hà Nội,” ông Hà khẳng định./. 

Cơ quan chức năng không xác định được xe nào thường xuyên vào nội thành, xe nào là xe chỉ hoạt động ở ngoại thành để thu phí môi trường. Chủ xe ở huyện Ba Vì thì không thể đóng phí môi trường như chủ xe ở quận Hoàn Kiếm.