Trong căn phòng trọ nằm lọt thỏm nơi hẻm nhỏ ngõ 169 phố Trung Văn (Hà Nội), cô Đào Thị Minh Thuý lặng nhìn hai đứa con, đứa lớn 4 tuổi, đứa nhỏ sắp lên 2 đang hồn nhiên chơi đùa mà nước mắt chảy dài. Những lời chia sẻ ngắt quãng giữa những tiếng khóc nghẹn đi vì xúc động: “Hơn nửa năm nay tôi phải nghỉ việc, chồng tôi làm trong ngành khách sạn nên cũng ở nhà khiến những đồng tiết tích cóp cuối cùng cũng ra đi. Tới nay, tiền thuê nhà phải vay mượn bạn bè, tiền ăn phải nhờ ông bà nội, ngoại hai bên hỗ trợ…”

Hoàn cảnh của cô Thuý cũng là bức tranh chung về cuộc sống của rất nhiều giáo viên mầm non tư thục ở nhiều địa phương trong cả nước hiện nay khi các trường phải tạm đóng cửa dưới tác động khủng khiếp của “bóng ma” COVID-19.

Vét những đồng tiền cuối…

Đào Thị Thuý là giáo viên cơ sở mầm non tư thục Tổ Kén, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Kể từ đầu năm 2020, khi dịch COVID-19 bùng phát, trong gần hai năm qua, các giáo viên mầm non như Thuý đã phải nhiều lần nghỉ dạy ở nhà. Ban đầu, trường vẫn trả một phần lương, nhưng khi nghỉ dịch kéo dài thì chính chủ cơ sở mầm non cũng rơi vào khó khăn và họ không còn khả năng hỗ trợ giáo viên. Vì thế, mỗi lần nghỉ dạy đồng nghĩa với việc Thuý không có thu nhập và phải dùng tới số tiền tiết kiệm vốn cũng rất ít ỏi khi đồng lương giáo viên mầm non khiêm tốn.

Phải thuê nhà, con nhỏ hay đau ốm, Thuý không có sữa nên con phải ăn sữa ngoài, cuộc sống vốn khó khăn càng chất chồng vất vả khi cả hai vợ chồng phải nghỉ việc vì dịch bệnh. Cô khóc nghẹn cho biết mình đã phải vay mượn bạn bè, người thân để trang trải qua ngày. “May ông bà chủ nhà trọ tốt bụng nên cũng giúp đỡ vợ chồng tôi phần nào. Ông bà nội ngoại hai bên hỗ trợ, bên nội gửi gạo, bên ngoại gửi trứng, gửi rau…”

Hà Nội nới lỏng các hoạt động, chồng cô đi làm trở lại nhưng Thuý vẫn chưa thể tìm cho mình một công việc vì cô còn phải trông hai con nhỏ. “Tôi mong mỏi từng ngày khi nào được mở lớp mầm non trở lại để có thể tiếp tục công việc, các con cũng được tới trường. Gắn bó hơn 10 năm và thực sự nhiệt huyết với nghề, tôi mong dịch qua đi để mình vẫn được là giáo viên mầm non, không phải bỏ nghề, chuyển việc như nhiều đồng nghiệp,” cô Thuý xúc động nói.

“Tôi phải vay mượn bạn bè, người thân để trả tiền thuê nhà và trang trải qua ngày… Ông bà nội ngoại hai bên hỗ trợ, bên nội gửi gạo, bên ngoại gửi trứng, gửi rau…”

Cô Đào Thị Minh Thuý

Giống như Thuý, gia đình cô Nguyễn Thị Xuân Hương (thị trấn Văn Điển, Hà Nội) cũng rơi vào cảnh túng thiếu, nợ nần khi vợ là giáo viên mầm non, chồng làm nghề lái xe, cả hai đều phải nghỉ việc vì dịch bệnh.

“Tôi có hai con nhỏ nên không thể đi làm. Nhà chật chội, 5 người sinh sống trong căn nhà cấp 4 vẻn vẹn 40m2 nên tôi cũng không thể nhận trông thêm trẻ tại nhà như nhiều đồng nghiệp,” cô Hương buồn rầu nói.

Nghẹn lòng đổi việc mưu sinh

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trên 95% cơ sở mầm non tư thục không có doanh thu trong nhiều tháng (chủ yếu là trên 6 tháng) và vì thế có đến 81,3% cơ sở không trả được lương cho giáo viên.

Không có thu nhập để lo cho bản thân và gia đình, nuôi nấng con cái, trong khi dịch bệnh vẫn còn diễn biến rất phức tạp, chưa biết đến khi nào các cơ sở mầm non được mở cửa trở lại, rất nhiều giáo viên tư thục đã phải chấp nhận bỏ nghề, tìm công việc mới.

Gần một tuần nay, mỗi sáng, cô Thu Quỳnh, giáo viên cơ sở mầm non TK Bé Yêu (Hoàng Mai, Hà Nội) tất bật chuẩn bị đi làm, nhưng không phải đến lớp đón trẻ mà đến cửa hàng bán sữa. “Tôi cũng đã cố chờ khi trường được mở cửa để có thể tiếp tục công việc mà mình yêu thích, nhưng không biết chờ đến bao giờ. Tôi phải đi làm công việc khác để nuôi con, không thể dựa dẫm mãi vào ông bà,” cô Quỳnh trải lòng.

Cả hai vợ chồng đều bị mất việc vì dịch bệnh, lại có con nhỏ, kinh tế khó khăn, cô Quỳnh cho hay mình đã phải suy nghĩ rất nhiều khi quyết định chuyển nghề. “Tôi đi bán sữa được 7 triệu đồng/tháng thì phải trả hơn 3 triệu đồng tiền thuê người trông con. Anh chủ hàng thương tình, linh động cho tôi được kết hợp nhập rau sạch của công ty về bán kèm. Dù ít ỏi nhưng vẫn có thêm thu nhập để trang trải,” cô Quỳnh nói.

“Tôi cũng đã cố chờ khi trường được mở cửa để có thể tiếp tục công việc mà mình yêu thích, nhưng không biết chờ đến bao giờ. Tôi phải đi làm công việc khác để nuôi con…”

Cô Nguyễn Thị Thu Hồng

Cô Nguyễn Thị Thu Hồng, cơ sở mầm non Ánh Hồng (Hà Nội) cũng đang bắt đầu cho mình chặng đường mới ở một tiệm làm đầu. Phải bỏ công việc mà mình được đào tạo bài bản và có 6 năm gắn bó để bắt đầu học việc một nghề mới, cô rất buồn, nhưng không có lựa chọn khác…

Hồng bảo, không chỉ mình cô phải đổi nghề mà rất nhiều giáo viên mầm non tư thục như cô cũng đang phải lăn lộn mưu sinh. Người làm công nhân trong các khu công nghiệp, người bán hàng online hay đi làm giúp việc cho các gia đình. Thậm chí có giáo viên nhận trông một số trẻ tại nhà dù biết điều này là không được phép.

Cô Nguyễn Thị Kim Long, chủ cơ sở mầm non tư thục Kid’s Moon (Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay khoảng 30% giáo viên của mình đã chuyển sang ngành nghề khác. Cô Trần Thanh Hà, chủ cơ sở mầm non TK Bé Yêu (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết các giáo viên của mình đều đã tìm công việc mới.

Trong khi đó, các giáo viên của cơ sở mầm non Thanh Bình (Biên Hoà, Đồng Nai) cũng phải chấp nhận “đầu quân” cho các khu công nghiệp. Trên facebook cá nhân của nhiều giáo viên mầm non tư thục, thay cho các bài học cho trẻ, những hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu của học sinh trước đây, bây giờ là những bài viết bán hàng trực tuyến để kiếm thêm thu nhập trang trải cuộc sống.

Phải làm đủ việc để mưu sinh, nhưng họ vẫn luôn mong mỏi được trở lại với nghề, với trẻ nhỏ. “Thâm tâm tôi vẫn mong một ngày có thể trở lại với học sinh, với công việc mà tôi trân quý,” cô Nguyễn Thị Thu Hồng nói.

Nhưng cơ hội trở lại nghề với các giáo viên như Hồng là không dễ dàng khi hàng loạt chủ cơ sở mầm non tư thục đã và đang lâm vào hoàn cảnh túng quẫn, nợ nần vì không có thu trong khi vẫn phải trả tiền thuê mặt bằng hàng tháng. Nhiều người đã phải rơi nước mắt viết đơn xin giải thể trường hay rao bán chính đứa con tinh thần mà mình tâm huyết dựng xây.

Bài 2: Lao đao vì dịch COVID-19, nhiều cơ sở mầm non rao bán, giải thể