Alibaba, gã khổng lồ thương mại điện tử đang thực hiện những kế hoạch mở rộng táo bạo nhằm hướng tới chiến lược toàn cầu hóa, nhưng liệu công ty này có thể thực sự trở thành một nền kinh tế toàn cầu?
Đã nhiều lần Alibaba nói với công chúng rằng đừng nghĩ về gã khổng lồ thương mại điện tử như một công ty nữa. Và mới đây, Alibaba cuối cùng cũng giải thích và tiết lộ tham vọng trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Nền kinh tế Alibaba là một hệ sinh thái khổng lồ bao gồm các nền tảng thương mại cốt lõi của công ty (Tmall, Taobao, Ali Express và nhiều cái tên khác), các đơn vị truyền thông kỹ thuật số và giải trí (Youku, Alibaba Music, Weibo, v,v…), các dịch vụ tại địa phương, dịch vụ thanh toán và tài chính (Alipay), kho vận, dịch vụ tiếp thị và quản lý dữ liệu, và điện toán đám mây.
Kết nối toàn bộ hệ sinh thái này là công nghệ dữ liệu rộng lớn của công ty mà Alibaba coi là chiếc chìa khóa thiết lập đế chế. Alibaba hiện đang thử nghiệm một số công cụ dữ liệu mới nhằm giúp các nhà tiếp thị và các thương hiệu theo dõi và bắt trúng người dùng trên toàn hệ sinh thái của mình đồng thời tiến tới vốn hóa các tài sản ở mức độ cao hơn.
Trong vài năm qua, Alibaba đã tập trung vào việc phát triển cửa hàng toàn cầu Tmall nhằm thu hút các thương hiệu quốc tế và các doanh nghiệp trên toàn thế giới. Với vô số những thương hiệu lớn tham gia, công ty hiện đã chuyển trọng tâm sang các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Mỹ, Australia và New Zealand nhằm kết nối các doanh nghiệp này với người tiêu dùng Trung Quốc. Tháng trước, công ty đã giới thiệu nền tảng Tmall World nhằm thu hút 100 triệu người tiêu dùng nói tiếng Trung trong quá trình tiếp tục tạo dựng một nền tảng mua sắm toàn cầu.
Một trong những chìa khóa dẫn đến thành công thương mại của Alibaba là cách công ty coi thương mại điện tử như một hoạt động giải trí thay vì một sự cần thiết.
Đây là một phần trong mục tiêu mà công ty đặt ra là thống trị ngành công nghiệp thương mại điện tử thế giới. Công ty đã đạt được mục tiêu này ở Trung Quốc, nơi một mình Tmall kiểm soát gần 60% thị trường thương mại điện tử. Các nền tảng thương mại điện tử của Alibaba giờ đây quyền lực đến mức các thương hiệu không có phương tiện thương mại điện tử riêng đang ngày càng tăng cường sử dụng nền tảng này như một kênh quảng bá thương hiệu nhờ sức mạnh và quy mô tiếp xúc mà nó mang lại cho các công ty.
Trong báo cáo kết quả hàng quý gần nhất, Alibaba đã báo cáo 60% tăng trưởng tổng doanh thu, đạt 38,6 tỷ nhân dân tệ (5,6 tỷ USD), trong đó doanh thu từ thương mại điện tử tăng 47%, đạt 31,6 tỷ nhân dân tệ (4,6 tỷ USD).
Với việc thu hút 507 triệu người dùng năng động hàng tháng, Alibaba đang để mắt đến bán lẻ ngoại tuyến, đầu tư vào công ty điều hành trung tâm mua sắm Intime Retail của Trung Quốc, hợp tác với gã khổng lồ siêu thị-tập đoàn Bailian Group nhằm xóa nhòa ranh giới giữa thương mại điện tử và bán hàng thực tế như một phần trong chiến lược “bán lẻ kiểu mới”.
Một trong những chìa khóa dẫn đến thành công thương mại của Alibaba là cách công ty coi thương mại điện tử như một hoạt động giải trí thay vì một sự cần thiết.
“Alibaba đã biến thương mại điện tử thành một môn thể thao giải trí, họ đã biến việc mua sắm thành một môn thể thao,” Kenneth Tan, giám đốc điều hành mảng kỹ thuật số của công ty Mindshare China nhận định.
Ông Tan nói rằng chiến lược của Alibaba được chứng minh rõ ràng nhất qua cơn sốt mua sắm vào Ngày độc thân 11/11. Lễ hội thường niên này đã bùng nổ từ khởi đầu khiêm tốn là một ngày mua sắm giảm giá thành một sự kiện giải trí toàn diện, với các chương trình gala giờ vàng trên tivi, cùng những hoạt động mua sắm sôi nổi và những ưu đãi hấp dẫn trong nhiều tuần. Năm ngoái, sự kiện này đã một lần nữa mang về khoản doanh thu phá kỷ lục là 120,7 tỷ nhân dân tệ (17,4 tỷ USD).
“Năm ngoái là lần thứ hai Alibaba tổ chức một sự kiện gala cho ngày 11/11. Lần tổ chức đầu tiên, họ đã gây rất nhiều chú ý. Nhưng năm ngoái, họ đã đưa yếu tố tương tác lên một cấp độ mới, với nhiều ngôi sao nổi tiếng, truyền hình trực tiếp, tivi di động. Có một động lực lớn thúc đẩy công chúng tương tác với sự kiện này. Trên tivi, đó là một chương trình kéo dài 4 tiếng, ở đó bạn có thể thắng giải thưởng tiền mặt hoặc sản phẩm, tương tác với các thương hiệu, và tất cả đều diễn ra trên sóng trực tiếp của một trong những kênh truyền hình hàng đầu Trung Quốc trong khung giờ vàng. Đó là một đêm dành riêng cho giải trí,’ ông Tan nhận định.
Một yếu tố then chốt trong thành công của Alibaba là dịch vụ thanh toán trên di động Alipay. Là một bộ phận của Ant Financial, công ty liên kết của Alibaba, Alipay chiếm hơn một nửa (54%) hoạt động thanh toán trực tuyến tại Trung Quốc. Sử dụng Alipay, người tiêu dùng không chỉ có thể mua các sản phẩm trực tuyến mà còn có thể mua sắm tại các cửa hàng, thanh toán hóa đơn, đặt vé máy bay, vé xem phim, v,v… Dịch vụ thanh toán trên điện thoại di động đã trở nên phổ biến tại Trung Quốc đến nỗi nhiều người không còn mang theo tiền mặt hay thậm chí cả ví tiền, và thay vào đó chỉ cầm theo điện thoại di động của mình.
Dịch vụ thanh toán trên điện thoại di động đã trở nên phổ biến tại Trung Quốc đến nỗi nhiều người không còn mang theo tiền mặt hay thậm chí cả ví tiền, và thay vào đó chỉ cầm theo điện thoại di động của mình.
Với Alibaba, dịch vụ này cũng mang đến một cách khác để kết nối với khách hàng, thu thập dữ liệu về cách tiêu tiền và những hàng hóa mà người tiêu dùng bỏ tiền ra mua, thúc đẩy ưu đãi và khuyến mại đặc biệt, và cuối cùng bán chéo các sản phẩm từ hệ sinh thái của họ.
“Alipay cho phép bạn làm rất nhiều việc, thanh toán hóa đơn, mua sắm các sản phẩm. Tùy vào việc bạn làm với ứng dụng, bạn có thể truy cập nó ở bất cứ đâu, một lần hoặc cả chục lần một ngày, vì thế đó là một đường ống lớn dẫn lượt truy cập tới bất kỳ nền tảng nào. Giống như các siêu thị, họ đã lên kế hoạch đường đi nước bước, vì thế họ biết bạn có xu hướng tiêu tiền vào sản phẩm nào nhất. Alipay sẽ báo cho bạn khi có tin khuyến mại đặc biệt, họ biết bạn sẽ mua gì, bạn sống ở đâu, bạn đang trả bao nhiêu tiền cho chất đốt, họ sẽ mang đến cho bạn những đề nghị trong khuôn khổ nền tảng thanh toán phù hợp để khuyến khích bạn mua sắm,’ Tan nhận định.
Alibaba cũng đang sử dụng Alipay để tiến vào các thị trường khác. Trong 12 tháng vừa qua, công ty đã ra mắt tại các quốc gia ở châu Á Thái Bình Dương, châu Âu, Canada, Nam Phi và Mỹ. Công ty Ant Financial thuộc Alibaba cũng đã đầu tư vào nhiều nền tảng tài chính, bao gồm Kakao Pay của Hàn Quốc, công ty công nghệ tài chính Ascend Money của Thái Lan, trang thanh toán trên di động Paytm của Ấn Độ và công ty công nghệ tài chính Mynt của Philippines. Ant Financial cũng sắp mua lại công ty chuyển tiền MoneyGram của Mỹ.
Đương nhiên, những tham vọng của Alibaba không dừng lại ở đó.
Jack Ma, cha đẻ của Alibaba từng nói rằng mục tiêu dài hạn là đạt mốc 2 tỷ khách hàng trên toàn cầu vào năm 2020. Để đạt được mục tiêu này, Alibaba đã và đang đầu tư vào và mua lại các doanh nghiệp ở Trung Quốc và trên thế giới; danh sách cực dài này bao gồm ông lớn thương mại điện tử Lazada ở Đông Nam Á – công ty vừa được Alibaba tăng mức đầu tư, Weibo – ứng dụng tiểu blog kiêm Twitter của Trung Quốc, cũng như Didi Chuxing – ứng dụng xin đi nhờ xe đã hạ bệ Uber.
Alibaba nhúng tay vào rất nhiều lĩnh vực, bao gồm ngành công nghiệp giải trí với tập đoàn truyền thông và nội dung kỹ thuật số Alibaba Digital Media and Entertainment, sở hữu ứng dụng truyền hình trực tiếp Youku Tudou, và xưởng phim Alibaba Pictures, đơn vị năm ngoái đã đặt bút ký một thỏa thuận giá trị với hãng Amblin Pictures của đạo diễn lừng danh Steven Spielberg.
Ngành kinh doanh nội dung và giải trí của Alibaba đang bắt đầu thúc đẩy tăng trưởng cho công ty, đóng góp mức tăng 234% lên 3,9 tỷ nhân dân tệ (571 triệu USD) trong quý 1.
Phát biểu tại Ngày hội các nhà đầu tư của Alibaba mới đây, ông Yu Yongfu, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành bộ phận truyền thông kỹ thuật số và giải trí của tập đoàn cho biết, “Nói một cách đơn giản, sứ mệnh của chúng tôi là cho phép những người có trải nghiệm mua sắm vui vẻ tại Alibaba được thực sự sống trong Alibaba. Vì thế ngoài mua sắm, chúng tôi mong họ dành thêm thời gian xem các video cùng chúng tôi, lấy thêm thông tin từ chúng tôi và nghe nhạc cùng chúng tôi, đến và chơi trò chơi cùng chúng tôi và làm nhiều việc khác.”
“Sứ mệnh của chúng tôi là cho phép những người có trải nghiệm mua sắm vui vẻ tại Alibaba được thực sự sống trong Alibaba.” (Yu Yongfu)
Nhiệm vụ đặt ra cho Alibaba là giữ chân những người đang có mặt trong hệ sinh thái của mình và từ đó tiếp tục đóng góp cho nền kinh tế của chính nó. Một yếu tố cốt lõi dẫn đến nhiệm vụ này là sự trỗi dậy của thương mại qua mạng xã hội.
“Alibaba muốn trở thành một doanh nghiệp thương mại mạng xã hội,” Humphrey Ho, giám đốc quản lý Hylink Digital, công ty đại diện lớn nhất Trung Quốc cho hay. “Họ đang thống trị mảng thanh toán và họ biết mọi người muốn gì. Họ có dữ liệu chi tiêu cho thương mại điện tử chặt chẽ suốt sáu năm, và giờ họ muốn thử sức trong thế giới mạng xã hội.”
“Họ đã làm chủ được thương mại điện tử, đó là một hoạt động mang tính giao dịch, bạn bỏ tiền ra, bạn mua được. Thương mại qua mạng xã hội lại là hiểu được người dùng muốn gì và phục vụ họ ở mọi giai đoạn với các sản phẩm, mở rộng các dòng sản phẩm và cơ sở hạ tầng hậu cần cho các dịch vụ đó, và họ cũng có Alipay để bảo đảm rằng việc tiêu xài là một niềm vui.”
Christian Solomon, giám đốc MediaCom tại Trung Quốc cũng đồng tình: “Alibaba đang tập trung vào thương mại điện tử, và họ đã đi từ thương mại điện tử tới việc trở thành một nền tảng thương mại điện tử qua mạng xã hội để làm tốt việc quảng bá thương hiệu cũng như bán sản phẩm. Năm nay, họ sẽ đầu tư lớn để thu hút tiền quảng bá thương hiệu, và họ đang chuyển dịch các nền tảng của mình thành các trải nghiệm thương hiệu cũng như trải nghiệm mua sắm qua việc sử dụng những ngôi sao có sức ảnh hưởng (KOL), truyền hình trực tiếp và các sự kiện trong ngày thương hiệu hàng tháng.”
Tuy nhiên, Major Lin, đối tác quản lý kiêm giám đốc kỹ thuật số của OMD China lại tin rằng những thách thức đặt ra cho Alibaba vẫn rất đơn giản.
Alibaba đã đầu tư mạnh tay cho việc loại bỏ hàng nhái và những nhà cung cấp không đáng tin cậy khỏi Taobao nhằm dọn sạch không gian thị trường trực tuyến và giúp thúc đẩy danh tiếng của công ty.
“Alibaba giờ là một tập đoàn lớn, với nhiều công ty và doanh nghiệp đa dạng như các công ty b2b (doanh nghiệp tới doanh nghiệp), b2c (doanh nghiệp tới khách hàng), dịch vụ dữ liệu và công nghệ đám mây, nội dung và nhiều thứ khác. Mỗi đơn vị kinh doanh lại có nhiệm vụ và kế hoạch phát triển riêng và đang đối mặt với những thử thách khác nhau.
“Nhìn chung Tập đoàn Alibaba vẫn dựa trên nền tảng thương mại điện tử, và thách thức chính dành cho công ty vẫn là làm sao để xây dựng thương hiệu của họ và thanh lọc những đơn vị bán hàng giả hay hàng rẻ tiền khỏi hệ thống của họ. Hầu hết người dùng trên toàn cầu vẫn nghĩ Alibaba chỉ là một nền tảng thương mại điện tử, và hàng giả vẫn là một vấn đề với thương hiệu này.”
Để khắc phục vấn đề, Alibaba đã đầu tư mạnh tay cho việc loại bỏ hàng nhái và những nhà cung cấp không đáng tin cậy khỏi Taobao nhằm dọn sạch không gian thị trường trực tuyến và giúp thúc đẩy danh tiếng của công ty. Alibaba đã đưa ra một loạt các sáng kiến như Liên minh chống làm giả dữ liệu lớn với sự tham gia của Louis Vuitton, Samsung và Mars, cũng như kêu gọi chính phủ Trung Quốc đưa ra những điều luật chặt chẽ và hình phạt nghiêm khắc hơn cho những người làm hàng giả. Mặc dù mới đang ở những buổi đầu, nhưng một số nhà phân tích tin rằng tình hình sẽ khả quan hơn.
Alibaba vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng điều đó sẽ không ngăn công ty tiến về phía trước nhằm đạt được mục tiêu trở thành một nền kinh tế toàn cầu đầy quyền lực.
“Alibaba là một nền tảng rất mạnh mẽ, không chỉ ở Trung Quốc. Trong tương lai, nó sẽ là một nền tảng dữ liệu toàn cầu mà bạn có thể sử dụng trên toàn thế giới. Tôi nghĩ rằng đó là mục đích lớn của Alibaba,” Lin chia sẻ./.
