Chaz Wing mới 12 tuổi khi bị rơi vào tầm ngắm. Lũ bạn học đã dày vò cậu cũng chỉ là những đứa trẻ vừa đến tuổi mọc mụn trứng cá và vỡ giọng.
Cuối cùng, cậu lên tiếng khẳng định rằng, đám con trai đã cưỡng bức cậu và bỏ mặc cậu chảy máu, đỉnh điểm sau một năm quấy rối. Mặc dù Chaz đã liên tục nói với các giáo viên và nhân viên quản trị trong trường về những lời xúc phạm và tấn công thể xác nhắm vào cậu, nhưng phải tới một năm sau, sau một cuộc chiến pháp lý dai dẳng để xác định nhà trường đã có đủ các biện pháp để bảo vệ cậu hay chưa, Chaz mới tuyên bố là đã bị tấn công tình dục.
Chuyện của Chaz không chỉ đơn thuần là một câu chuyện về tình trạng bắt nạt leo thang. Trên khắp nước Mỹ, hàng nghìn học sinh đã bị tấn công tình dục bởi những học sinh khác, ở trường cấp 2, trường cấp 3, thậm chí ở cả tiểu học – một nỗi kinh hoàng ẩn giấu mà các nhà giáo dục đã từ lâu được cảnh báo là không được bỏ qua.
Dựa trên các hồ sơ giáo dục của các bang, cùng với dữ liệu tội phạm liên bang, cuộc điều tra kéo dài một năm của hãng tin Associated Press đã hé lộ khoảng 17.000 báo cáo chính thức về tấn công tình dục do học sinh gây ra trong vòng 4 năm, từ mùa thu năm 2011 đến mùa xuân năm 2015.
Mặc dù con số đó đại diện cho số liệu đầy đủ nhất tính đến nay về số vụ tấn công tình dục diễn ra trong cộng đồng 50 triệu học sinh K-12 (từ mẫu giáo đến lớp 12) của nước Mỹ, nó không thể hiện được toàn diện vấn đề vì những vụ tấn công này thường ít khi được trình báo, một số bang không theo dõi hiện tượng này, và ở những bang có quan tâm thì cách phân loại bạo lực tình dục của họ cũng rất khác nhau. Những ước tính học thuật cho thấy con số các vụ tấn công tình dục cao hơn rất nhiều.
“Trường học phải giữ cho học sinh an toàn,” Charol Shakeshaft, một giáo sư thuộc đại học Virginia Commonwealth chuyên về các hành vi tình dục sai trái ở trường học nhận định. “Đó là một phần nhiệm vụ của họ. Đó là một phần trách nhiệm pháp lý của họ. Nhưng điều đó không xảy ra. Tại sao chúng ta không biết nhiều hơn về nỗi kinh hoàng đó, và tại sao nó vẫn chưa được ngăn chặn?”
Hàng nghìn học sinh đã bị tấn công tình dục – một nỗi kinh hoàng ẩn giấu mà các nhà giáo dục đã từ lâu được cảnh báo là không được bỏ qua.
Các trường tiểu học và trường cấp 2 không bị ràng buộc bởi quy định nhà nước về việc theo dõi hay tố cáo bạo lực tình dục, và họ cảm nhận được áp lực kinh hoàng nên che giấu điều đó. Thậm chí theo các điều luật đa dang của các bang, thừa nhận một vụ việc vẫn có thể dẫn đến các trách nhiệm pháp lý và yêu cầu hành động.
Và khi trường học không hành động – hay khi những nỗ lực của họ nhằm đánh bật gốc rễ tình trạng lạm dụng không mang lại hiệu quả – thì công lý không được thực thi.
Điều này, như Chaz Wing khẳng định trong vụ kiện chống lại trường Brunswick, chính xác là những gì đã xảy ra với cậu.
Mặc dù trường học không thừa nhận xảy ra vụ cưỡng hiếp nào, nhưng điều tra của hãng tin AP đã phát hiện ra rằng các nhân viên quản trị của trường đã để cho việc Chaz bị bắt nạt ngày càng nghiêm trọng hơn và rồi thất bại trong việc điều tra những cáo buộc của cậu về việc bị lạm dụng tình dục.
Gần như từ ngày đầu tiên đặt chân vào trường cấp hai Brunswick, Chaz đã bị những học sinh khác quấy rối, chế nhạo về cân nặng của cậu và bắt cậu phải làm những trò như “kiểm tra đồng tính.” Phản ánh với giáo viên và quản trị viên cũng chẳng giúp được gì, cậu nói. Rồi cậu rơi vào trầm cảm và không muốn đến trường.
Thế rồi một ngày năm 2012, mẹ cậu về nhà và phát hiện cậu nằm cuộn tròn trên giường, người run bần bật. Người mẹ đã cầu xin cậu con trai nói cho mình biết chuyện gì đã xảy ra. Và rồi từ từ, cậu nói từng lời một.
“Tụi nó làm đau con,” cậu khóc.
Cậu nói mình đã bị cưỡng hiếp. Ba lần.
Chaz khai với cảnh sát, điều tra viên các vụ lạm dụng trẻ em và luật sư bằng một lời thề rằng cậu không dám nói về những vụ tấn công suốt gần một năm vì những lời đe dọa nhắm vào cậu và gia đình cậu nếu cậu mở mồm.
Những cáo buộc lạm dụng tình dục có thể rất khó điều tra. Do nhiều người buộc tội ban đầu giữ im lặng, nên khi các điều tra viên vào cuộc, những vật chứng có thể đã mất từ lâu. Thông thường, do không có nhân chứng nên tất cả những gì các điều tra viên có chỉ là lời khai mâu thuẫn giữa người buộc tội và người bị buộc tội.
Những gì Chaz nói với chính quyền và các nhà điều tra – rất nhiều lần suốt 4 năm – không hề thay đổi, theo một đánh giá của AP về các hồ sơ chính phủ và tòa án. Và một điều tra viên về lạm dụng trẻ em cho biết có “chứng cứ có sức nặng” rằng Chaz đã bị tấn công tình dục.
Trường Brunswick đã kiên quyết bảo vệ cách thực hiện cuộc điều tra của họ. Hiệu trưởng trường cấp 2 cho biết cuộc thẩm tra của ông đã xác định rằng các vụ tấn công tình dục là “rất ít có khả năng xảy ra.” Ông còn lưu ý rằng một trong số những nam sinh bị buộc tội thậm chí còn chưa bao giờ nghe về tấn công tình dục qua đường hậu môn.
“Luôn có – và nên có – khuynh hướng tin vào những lời cáo buộc tấn công tình dục ngay từ đầu,” luật sư của trường, Melissa Hewey viết trong một email gửi AP. “Nhưng đôi khi, những bằng chứng lại dẫn đến kết luận là những cáo buộc đó là dối trá.”
“Những cậu bé bị buộc tội là những nạn nhân thực sự trong vụ án này và chúng xứng đáng được bảo vệ,” bà nói.
MỘT VẤN ĐỀ ẨN GIẤU
Theo một đánh giá của AP về dữ liệu tội phạm liên bang, cho phép đưa ra phân tích chi tiết hơn so với các hồ sơ giáo dục của bang, trẻ em dễ bị tấn công tình dục bởi những trẻ em khác nhiều nhất trong bối cảnh riêng tư tại nhà. Nhưng trường học – nơi nhiều người lớn đang canh chừng, và là nơi các bậc phụ huynh tin rằng con cái họ sẽ được an toàn – lại là địa điểm nguy hiểm thứ nhì mà thiếu niên bị tấn công tình dục bởi những người cùng tuổi với các em.
Từ cưỡng hiếp tới kê gian, tới ép buộc quan hệ bằng miệng và mơn trớn, hiện tượng bạo lực tình dục mà AP tìm hiểu đã bị phân loại nhầm thành bắt nạt, ăn hiếp hoặc hành vi có sự đồng tình. Chuyện đó xảy ra ở bất cứ đâu mà học sinh không bị giám sát: trên xe buýt và trong nhà vệ sinh, hành lang lớp học và phòng để tủ đựng đồ. Không một trường học nào miễn nhiễm với những hành vi này, bất kể là ở một khu ngoại ô dân trí cao, một khu dân cư trong thành phố hay một thị trấn của các công nhân làm việc theo giờ.
Và tất cả trẻ em đều dễ bị tổn thương, không chỉ những em bị gặp rắc rối như Chaz.
Bị mơn trớn một cách không mong muốn là hình thức tấn công phổ biến nhất, nhưng theo phân tích số liệu tội phạm dựa trên sự cố của liên bang, cứ 5 học sinh bị tấn công thì có 1 em bị cưỡng hiếp, kê gian hay dùng đồ vật chọc vào vùng kín.
Khoảng 5% vụ bạo lực tình dục liên quan đến trẻ 5-6 tuổi. Nhưng những con số này lại tăng đáng kể ở lứa tuổi 10-11 – độ tuổi nhiều học sinh bắt đầu đi học cấp 2 – và tiếp tục tăng tới tuổi 14. Sau đó, các con số này giảm đi khi học sinh lên cấp 3.
AP chỉ tính các hình thức tấn công tình dục nghiêm trọng nhất, không bao gồm các phân loại được gọi bằng thuật ngữ có nghĩa rộng hơn, như quấy rối tình dục, hay những hành vi như hôn nhau trên sân chơi.
Trái với nhận thức chung, số liệu cho thấy các vụ tấn công tình dục giữa học sinh với học sinh phổ biến hơn so với các vụ do giáo viên gây ra. Phân tích dữ liệu tội phạm liên bang của AP cho thấy, cứ mỗi vụ người lớn tấn công tình dục trẻ em được báo cáo xảy ra tại trường học lại có 7 vụ tấn công tình dục giữa học sinh với học sinh.
AP cũng nhận thấy rằng các trường học thường không sẵn lòng hay ít được trang bị kỹ năng để giải quyết vấn đề này, dù đã từ lâu được Tòa án tối cao Hoa Kỳ cảnh báo rằng họ có thể phải chịu trách nhiệm đền bù thiệt hại bằng tiền. Một số nhân viên quản trị và nhà giáo dục thậm chí còn tham gia che đậy chứng cứ tội phạm để bảo vệ hình ảnh của trường.
“Chẳng hiệu trưởng nào muốn trường mình mang tiếng là nơi xảy ra vụ cưỡng hiếp, bị nêu tên trên báo chí vì đang bị điều tra. Các trường học luôn cố che giấu sự việc. Chỉ có những hiệu trưởng can đảm mới làm điều đúng đắn,” theo lời tiến sỹ Bill Howe, một cựu giáo viên K-12 đã dành 17 năm theo dõi việc tuân thủ của bang Connecticut với Luật số IX, một bộ luật liên bang được sử dụng để bảo vệ các nạn nhân bị tấn công tình dục tại trường học.
Pháp luật và các rào cản pháp lý cũng hậu thuẫn cho sự im lặng. Các trường học thường hiểu các quy định bảo vệ sự riêng tư của học sinh và thiếu niên là giấu những thông tin cơ bản về các vụ tấn công tình dục để cộng đồng không biết. Các nạn nhân cùng gia đình họ phải đối mặt với những bức tường pháp lý rất cao nên khó kiện thành công các trường không duy trì được môi trường học tập an toàn.
“Chẳng hiệu trưởng nào muốn trường mình mang tiếng là nơi xảy ra vụ cưỡng hiếp, bị nêu tên trên báo chí vì đang bị điều tra. Các trường học luôn cố che giấu sự việc. Chỉ có những hiệu trưởng can đảm mới làm điều đúng đắn”
“Ai cũng cảm thấy chúng ta chẳng có vấn đề gì, và lý do họ cảm thấy như vậy là vì họ luôn né tránh,” nhà tâm lý học Wilson Kenney ở Oregon, người đã hỗ trợ xây dựng các chương trình can thiệp dành cho học sinh chia sẻ.
Kenney cũng cho biết những vụ tấn công tình dục giữa học sinh với học sinh thường bị khuất trong bóng tối so với những sự chú ý dành cho bạo lực súng đạn tại trường học, như vụ xả súng ở Newtown. “Chẳng có vụ Sandy Hook nào về tấn công tình dục. Nhưng tôi nghĩ nguy cơ gây hại là rất lớn,” ông nói.
Cuộc chiến pháp lý của Chaz với trường cấp 2 Brunswick đã đưa đến một cái nhìn sâu sắc vào cuộc điều tra những cáo buộc tấn công tình dục của học sinh tại trường học.
AP đã xem xét khoảng 1.500 trang lời khai được tuyên thệ, email, tài liệu tòa án và báo cáo điều tra, cũng như những lời cung khai được ghi hình lại của 15 nhân viên quản trị trường học, giáo viên và cảnh sát, và những cuộc phỏng vấn với khoảng một chục người có liên quan tới vụ việc.
Các quan chức của trường học và học khu đã từ chối yêu cầu phỏng vấn của AP. Cha mẹ của một số học sinh bị buộc tội trong các vụ tấn công cũng vậy, trừ việc nói rằng con trai họ vô tội.
AP không thường nêu tên các nạn nhân bị tấn công tình dục, nhưng Chaz và cha mẹ cậu đã quyết định công khai danh tính với hy vọng có thể giúp những người khác.
“Tôi không muốn điều này xảy ra với những đứa trẻ khác,” Amy Wing, mẹ của Chaz chia sẻ.
NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BÁO
Từ ngày đầu tiên của Chaz ở trường cấp 2 Brunswick hồi tháng 9 năm 2010, các giáo viên nói rằng rõ ràng cậu là mục tiêu mà những kẻ bắt nạt sẽ nhắm vào.
Bị thừa cân với mái tóc mullet màu nâu, cậu có những quan điểm khác thường và không hề ngần ngại thể hiện chúng. Cậu không thích thể thao, trò chơi điện tử và nhạc pop. Khi những nam sinh khác có mặt để tham gia một dự án của lớp học trong trang phục áo bóng đá, cậu lại thể hiện tình yêu làm vườn bằng cách đội mũ và đeo găng tay, mang theo xẻng và cầm những chiếc bánh quy đường hình hoa.
Chaz khai trong hồ sơ vụ kiện rằng ban đầu, một số nam sinh đã dồn cậu vào một góc ở chỗ tủ để đồ, chế nhạo cậu và gọi cậu là đồ béo. Nhưng điều làm cậu bận lòng nhất chính là cuộc “kiểm tra đồng tính.” Khi cảm thấy có ai chạm nhẹ vào vai trong lớp nghiên cứu xã hội, cậu đã gạt ra và thấy là một bàn tay con trai. Vài giây sau, một bàn tay khác lại đặt lại lên vai cậu. Đám nam sinh nói với cậu rằng đó là một bài kiểm tra. Nếu cậu không để ý trong vòng 10 giây, có nghĩa là cậu thích thế và là người đồng tính. Có đến một nửa nam sinh trong lớp học đã làm trò đó.
“Sao họ lại xấu tính như vậy?” Chaz luôn hỏi mẹ Amy khi cậu về nhà. “Sao họ lại ghét con?”
Ban đầu, Amy khuyên con nên lờ việc đó đi và cố làm thân với mọi người. Nhưng sau khi vụ “kiểm tra đồng tính” xảy ra, cô đã khuyến khích con báo cáo sự việc và Chaz đã làm thế, hàng chục hàng chục lần với giáo viên, cố vấn và hiệu trưởng. Cậu phản ánh thường xuyên đến nỗi trong mắt họ, cậu dường như là một học sinh quá nhạy cảm và phiền toái.
Một giáo viên thậm chí còn hỏi Chaz có phải người đồng tính không. “Cháu nói với cô ấy là ‘không’ và cô ấy bảo đừng lo chuyện đó nữa.”
Cuối cùng, Chaz có được một cuộc gặp mặt với hiệu trưởng Walter Wallace, người đã lập một ủy ban chống bắt nạt không lâu sau khi vào trường. Wallace khai rằng hồi đầu năm 2010, các học sinh trường Brunswick đã tham gia một cuộc khảo sát, trong đó cứ 6 em thì có 1 em cho biết thường xuyên bị bắt nạt về thể chất. Wallace đã thực hiện một hệ thống lưu hồ sơ các vụ bắt nạt học sinh, nhưng chỉ ghi lại được những khiếu nại đã được xác minh và chỉ ghi lại được tên những người bị buộc tội, thay vì nạn nhân.
Trong cuộc gặp hồi cuối năm 2010, Chaz cho biết cậu đã kể chi tiết về sự quấy rối xảy ra với mình – nhưng tình trạng đó vẫn không dừng lại. Sau này Wallace có khai rằng ông đã nói chuyện với những nam sinh mà Chaz nêu tên và “không bao giờ nghe thấy chuyện đó một lần nữa.” Nhưng Chaz nói rằng một đợt sóng mới lại xuất hiện với những nam sinh mới.
Đến tháng 1 năm 2011, mất hết kiên nhẫn, Amy lần đầu đến nói chuyện với hiệu trưởng Wallace. “Chuyện này cần phải dừng lại,” cô nói với ông. Hai tuần sau, khi những vụ bắt nạt vẫn tiếp diễn, cô lại đứng trong văn phòng hiệu trưởng.
Wallace sau đó nói với cô rằng ông đã nói chuyện với bốn nam sinh đứng sau xúi giục chủ yếu và ít nhất một người đã thú nhận có tham gia “kiểm tra đồng tính.”
Chaz đến trường cấp 2 Brunswick với đánh giá là một học sinh có “năng khiếu và tài năng,” nhưng khi lên đến lớp 7 vào mùa thu năm 2011, điểm số của cậu đã tụt hạng. Những khiếu nại quấy rối của cậu chiếm nhiều thời gian của các giáo viên đến nỗi họ phải yêu cầu Wallace và hiệu phó tiếp nhận.
“Chuyện đó không xảy ra khi chúng tôi giám sát và chúng tôi luôn cố gắng theo sát tình hình,” một giáo viên khai, “nhưng nó luôn lẩn khuất ở đâu đó xa khỏi tầm mắt chúng tôi.”
Hiệu trưởng Wallace cho biết ông nghĩ Chaz đã trở nên nhạy cảm quá mức và có những phản ánh mà các giáo viên không thể chứng minh. Nhưng cố vấn lớp 7 của Chaz, Bunny Andrews cho biết cô đã “rất, rất lo lắng” khi những sự việc xảy ra với tần suất thường xuyên hơn.
“Chaz đã bị bắt nạt,” cô nói. “Tôi không bao giờ có thể phủ nhận chuyện đó.”
Thế rồi những hành hạ thể chất mà Chaz phải chịu đựng leo thang nhanh chóng. Tháng 11 năm 2011, cậu đã bị một nhóm bạn cùng lớp tấn công tình dục lần đầu tiên.
Theo hồ sơ vụ việc, các nam sinh đã chui qua khe hở cửa phòng vệ sinh, kê một lưỡi dao nhỏ vào cổ tay Chaz, ép cậu phải nằm rạp xuống sàn và chế ngự cậu. Sau khi bị cưỡng bức, Chaz cho biết một nam sinh đã đe dọa sẽ đốt trụi nhà cậu, làm hại người thân của cậu và giết thú cưng của cậu nếu có ai phát hiện ra – rồi dùng dao rạch vào tay phải cậu.
Tới tháng 2, Amy nhận thấy Chaz bị căng thẳng và không thể hoàn thành bài tập, vậy là cô liên lạc với nhà trường.
Đó cũng là khoảng thời gian Chaz bị hiếp dâm lần thứ hai. Cậu cho biết khi đó cậu đang thay quần áo để tập thể dục trong một phòng để tủ đồ vì cậu cảm thấy tự tin với vẻ ngoài của mình. Một nam sinh đã tấn công cậu trong khi một nam sinh khác đứng canh chừng.
Cậu bị ép vào tường và bị tụt quần soóc, và chuyện đó xảy ra trong chưa đầy 2 phút. Chaz vẫn giữ im lặng vì sợ những đe dọa từ vụ tấn công đầu tiên.
Sau khi bị cưỡng bức, Chaz cho biết một nam sinh đã đe dọa sẽ đốt trụi nhà cậu, làm hại người thân của cậu và giết thú cưng của cậu nếu có ai phát hiện ra – rồi dùng dao rạch vào tay phải cậu.
Một ngày cuối mùa xuân – Chaz không thể nhớ đó là tháng 4 hay tháng 5 – trường bị mất điện ngay trước bữa trưa, vì thế cậu rời lớp học sớm để đến căngtin. Khi đi qua một phòng vệ sinh, cậu đã bị tóm từ phía sau, lôi vào trong và đè vào tường. Bên trong quá tối nên không thể nhìn rõ mặt những kẻ tấn công, nhưng cậu cảm thấy hai đứa con trai đứng hai bên giữ tay mình. Sau khi chúng cưỡng bức cậu xong, Chaz đã phải nhồi giấy vệ sinh vào trong quần lót để ngăn máu chảy.
Một lần nữa, Chaz không dám nói với ai vì sợ.
Thế nhưng, hồ sơ cho thấy nhà trường biết việc Chaz bị bắt nạt đã trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm một vụ bị đâm bằng bút chì mà cậu đã khai báo, trong đó đầu chì gãy găm vào cánh tay cậu.
Vào tháng 6, các quan chức trong trường đã đề ra một kế hoạch an toàn, bao gồm việc để một giáo viên đi kèm Chaz khi đổi lớp học. Hai ngày sau, sau khi những học sinh khác tỏ ra thương hại, Chaz nói với giáo viên hộ tống rằng, “Xin đừng. Chuyện này chỉ làm mọi thứ tệ hơn.”
Đến hết năm lớp 7, Chaz đã bỏ lỡ rất nhiều buổi học trên lớp, và rất dễ nổi nóng hay tức giận. Amy đã gọi cho một luật sư thuộc một quỹ biện hộ phi lợi nhuận, người tin rằng Chaz có thể đâm đơn kiện vì cậu đã bị lạm dụng tình dục.
Trong ngày đi học cuối cùng của con trai, Amy đã đi thẳng vào văn phòng trường để lấy một bản sao chính sách chống bắt nạt. Hai tuần sau, cô nộp đơn kiện với Ủy ban Nhân quyền Maine – khởi động cuộc chiến pháp lý kéo dài hơn 4 năm.
CÓ NGHĨA VỤ PHẢI HÀNH ĐỘNG
Các nghiên cứu từ lâu đã phát hiện ra rằng bắt nạt có thể là tiền đề dẫn đến quấy rối và tấn công tình dục. Thông thường, điểm số của các nạn nhân sẽ sụt giảm, các em ít có mặt trên lớp hơn, tỷ lệ trầm cảm, lo lắng và suy nghĩ tự sát tăng lên. Các trường học đôi khi bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo, và cho rằng đó “chỉ là chuyện trẻ con.”
“Có một sự miễn cưỡng phải thừa nhận bạo lực tình dục xuất hiện ở một lứa tuổi nhỏ như vậy,” Dorothy Espelage, người đã nghiên cứu các vụ tội phạm và quấy rối tình dục ở học sinh trung học khi còn học ở Đại học Illinois cho hay.
Vào tháng 10 năm 2010 và tháng 4 năm 2011, Bộ Giáo dục Hoa Kỳ đã nhắc nhở các trường công rằng Luật số IX buộc họ phải hành động chống lại tình trạng bắt nạt và bạo lực tình dục. Họ được yêu cầu phải điều tra – tách biệt với việc thẩm vấn của cảnh sát – và hành động nhanh chóng. Bộ cũng yêu cầu cụ thể phải xử lý các hoạt động gièm pha chống người đồng tính, các dấu hiệu quấy rối tình dục, gây tổn hại thể chất và động chạm không mong muốn – hầu hết là những gì Chaz khai là cậu đã kể cho các viên chức nhà trường.
Các trường phải báo cáo toàn bộ các số liệu về học sinh, từ những em được ăn trưa miễn phí đến những em mang vũ khí đến trường. Nhưng không có yêu cầu nào của liên bang bắt buộc phải theo dõi bạo lực tình dục.
Ngược lại, các trường cao đẳng và đại học phải có nhật ký tội phạm công khai, phải gửi cảnh báo khẩn cấp về các vụ tấn công tình dục, đào tạo nhân viên và hỗ trợ các nạn nhân theo một luật liên bang được đặt theo tên một sinh viên bị cưỡng hiếp và sát hại năm 1986.
Thông thường, điểm số của các nạn nhân sẽ sụt giảm, các em ít có mặt trên lớp hơn, tỷ lệ trầm cảm, lo lắng và suy nghĩ tự sát tăng lên.
“Rõ ràng, chúng ta có đủ sự quan tâm để bắt buộc các trường cao đẳng và đại học phải báo cáo,” luật sư Chris Dove của thành phố Kansas, người đã đại diện cho nhiều nạn nhân bị lạm dụng tình dục bởi người đồng trang lứa nhận định. “Không phải chúng ta nên quan tâm nhiều hơn nữa tới trẻ em dưới 18 tuổi hay sao?”
AP nhận thấy rằng liệu – và làm thế nào – để bạo lực tình dục trường học được theo dõi là tùy theo quyết định của từng bang, và sự khác biệt là rất lớn trong việc xác minh thông tin hoặc đào tạo hiểu biết về tấn công tình dục giữa học sinh với học sinh. Một cuộc khảo sát các sở giáo dục của các bang cho thấy:
— 32 bang và Đặc khu Columbia có theo dõi các vụ tấn công tình dục, mặc dù một số bang chỉ làm việc này nếu các vụ việc dẫn tới các hình phạt như đình chỉ hay đuổi học; các bang còn lại, bao gồm cả Maine, thì không.
— 18 bang báo cáo rằng họ có các yêu cầu đào tạo dành cho giáo viên, quản trị viên trường học hoặc học sinh về tấn công tình dục ngang hàng.
— Một số học khu lớn nhất quốc gia báo cáo không có vụ tấn công tình dục nào trong một khoảng thời gian kéo dài nhiều năm, và một số quan chức giáo dục của bang nói với AP rằng họ nghi ngờ những con số này của các học khu.
Trong nhiều trường hợp, AP thấy rằng các trường đã gây khó khăn cho các cuộc điều tra, không giám sát được những học sinh họ biết là có vấn đề, và lơ là việc thông báo cho các nhà chức trách hoặc thậm chí tồi tệ hơn.
Một trường trung học ở Mississippi đã không bảo vệ được hiện trường là một phòng máy tính, nơi xảy ra một vụ hiếp dâm nữ sinh năm 2014, và các nhân viên vệ sinh đã lau dọn nơi đó trước khi lực lượng hành pháp đến thu thập chứng cứ, theo các hồ sơ của tòa án. Các luật sư cho biết điều này xảy ra vì ban đầu nữ sinh đó không nói rằng việc quan hệ là bị ép buộc. Ba nam sinh bị buộc tội đã bị đình chỉ nhưng vài ngày sau đã được quay lại lớp học.
Theo một báo cáo của cảnh sát, một nam sinh trung học ở Missouri có hồ sơ kỷ luật vì hay đụng chạm bạn nữ đã ve vãn một nữ sinh trên xe buýt của trường năm 2014 và nói với một viên chức nhà trường rằng “Em không thể dừng lại được.” Khi chuyển đến trường trung học của quận vào năm sau, cậu ta bị cáo buộc đã tấn công một nữ sinh trong một lớp học. Nam sinh này khẳng định đã có sự đồng ý của nữ sinh đó, và ban đầu bị đình chỉ học 10 ngày, nhưng về sau bị tuyên án hiếp dâm cấp độ 2.
Và ở Iowa năm 2013, một cặp vợ chồng đã không trình báo các vụ tấn công tình dục nhắm vào con gái mình với nhà chức trách vì hiệu trưởng trường tiểu học đã tỏ ý là ông sẽ làm việc đó. Vài tháng sau, họ phát hiện ra là chuyện đó chưa hề được thực hiện khi tìm kiếm mã số vụ việc tại sở cảnh sát. Hai phụ huynh đã liên hệ với các nhà chức trách, và một điều tra viên của cảnh sát đã tới tiếp quản vụ việc. Các kết quả điều tra vụ án tuổi vị thành niên này được bảo mật tuyệt đối.
Khi các trường học xử lý sai những vụ việc này, các nạn nhân thường sẽ có rất ít nơi để trông cậy.
Khi các trường học xử lý sai những vụ việc này, các nạn nhân thường sẽ có rất ít nơi để trông cậy. Các công tố viên đôi khi thấy do dự khi phải buộc tội những đứa trẻ, và việc xóa những rào cản pháp lý để kiện các học khu là rất khó.
Một tòa án liên bang ở Alabama đã phong tỏa vụ án một nữ sinh 14 tuổi khai rằng mình bị dùng làm “mồi câu hiếp dâm” và bị tấn công năm 2010 trong một kế hoạch nhằm bắt một thiếu niên bị nghi ngờ có hành vi tình dục sai trái. Thẩm phán viết trong hồ sơ rằng vụ án này không đáp ứng các tiêu chuẩn pháp lý để bắt học khu chịu trách nhiệm, mặc dù ông nói rằng kế hoạch do một trợ lý giáo viên trường trung học đề ra là “ngu ngốc” và phản tác dụng “khủng khiếp.” Quyết định này sau đó được kháng cáo thành công, và cuối cùng trường học phải bồi thường 200.000 USD.
Số tiền dàn xếp có thể thấp đến nỗi các luật sư do dự không muốn nhận những vụ kiện thường là sẽ dai dẳng và phức tạp như thế này. Với các gia đình, quá trình đầy đau đơn và tốn kém này thường được thúc đẩy bởi một điều lớn hơn mong muốn được bồi thường tiền bạc.
“Tư tưởng bắt các trường học chịu trách nhiệm và bảo đảm họ đưa ra những thay đổi để xử lý tấn công tình dục rất quan trọng với các nạn nhân,” Adele Kimmel, một luật sư thuộc tổ chức pháp lý phi lợi nhuận Public Justice ở Washington, D.C. chia sẻ.
CUỘC ĐIỀU TRA
Năm lớp 8 của Chaz có khởi đầu tốt, nhưng khi những trò bắt nạt lại xảy ra, cậu đã ngừng đến trường học. Cuối cùng, sau khi nói hết với mẹ vào tháng 10/2012 là cậu đã bị lạm dụng tình dục, mẹ của Chaz đã gọi cho các viên chức trường học để nói rằng cậu sẽ không quay lại Brunswick.
Hiệu trưởng Wallace khi đó không có mặt, nhưng đã báo cho sếp của mình là Giám đốc Paul Perzanoski. Ông giám đốc cho biết trong một bản tuyên bố là ông không biết những kẻ bắt nạt đã nhắm vào Chaz tới khi Amy đến lấy bản sao chính sách chống bắt nạt.
Thay vì gọi một điều tra viên có kinh nghiệm, Perzanoski khai rằng ông ta đã quyết định là những quản trị viên của trường có thể xử lý vụ việc. Wallace đã dẫn đầu cuộc điều tra với sự hỗ trợ của hiệu phó Lisa Cushman – hai người này cũng là những người có nhiệm vụ ngăn chặn việc Chaz bị bắt nạt. Cả hai đều chưa bao giờ điều tra một vụ tấn công tình dục trước đây hay từng được đào tạo về Luật số IX.
Cushman đã đặt các câu hỏi với Chaz trước sự có mặt của mẹ cậu và cố vấn hướng dẫn.
Và Wallace đã nói chuyện với 4 nam sinh mà Chaz nói là tham gia vào các vụ tấn công trước sự có mặt của phụ huynh các nam sinh này, cùng một sĩ quan cảnh sát được chỉ định đến trường Brunswick là Mike Andreotti, người sau đó khai rằng hiệu trưởng đã không báo với anh ta về những khiếu nại bị bắt nạt của Chaz.
Theo các hướng dẫn của Sở giáo dục, các trường học được phép tự tiến hành điều tra riêng rẽ với các cuộc thẩm vấn của cảnh sát. Tuy nhiên, theo cung khai của mình, Wallace cho biết đã chỉ đạo việc thẩm vấn 4 nam sinh, mặc dù đó là cuộc gặp mặt duy nhất của Andreotti với những kẻ bị buộc tội.
“Đó là sự phủ nhận mạnh mẽ hoặc là sự nhầm lẫn,” Wallace nói về những câu trả lời của các nam sinh. Theo ông, một nam sinh “còn chẳng biết quan hệ tình dục qua đường hậu môn là gì.”
Wallace khai rằng đã điều tra các hiện trường nơi Chaz nói từng xảy ra các vụ tấn công. Ông cũng đã nói chuyện với một huấn luyện viên, người cho biết căn cứ theo không gian, địa điểm và khoảng 5-8 phút mà các nam sinh có trước khi tập thể dục, gần như là bất khả thi để thực hiện một vụ cưỡng hiếp.
Wallace đã nói với Perzanoski rằng các vụ tấn công tình dục là “không có khả năng xảy ra”, nhưng không nộp báo cáo bằng văn bản. Ông ta cũng không hề phỏng vấn Chaz hay nói chuyện với cha mẹ cậu bé về những phát hiện của mình. Thay vào đó, ông ta gửi email cho gia đình Wings, nói rằng Chaz nên quay lại trường học.
Viên chức của trường đã có cuộc phỏng vấn dài hơn 90 phút với Chaz tại đồn cảnh sát. Không giống cuộc xét hỏi những nam sinh bị buộc tội, bố mẹ của Chaz được yêu cầu chờ ở bên ngoài. Andreotti nói rằng anh ta không biết chắc đó có phải là một phần của vấn đề hay không – mặc dù, như Amy đã nói, họ là những người đã gọi cảnh sát.
Andreotti nói với bố mẹ Chaz rằng anh ta sẽ tiến hành thẩm vấn tiếp 4 nam sinh, nhưng cuối cùng lại không làm vậy sau khi quyết định là không có đủ bằng chứng đáng tin cậy về một cuộc tấn công tình dục. Các công tố viên cũng đồng tình.
Trong lời cung khai, Andreotti được hỏi liệu quan điểm của anh ta có thay đổi hay không qua một bản đánh giá lạm dụng trẻ em mà anh ta yêu cầu, trong đó nói rằng những lời khai của Chaz “rõ ràng, thống nhất và cung cấp những thông tin chi tiết” và phát hiện thấy “bằng chứng có sức nặng” rằng Chaz đã bị tấn công tình dục.
“Tất nhiên là có,” Andreotti cho biết, nhưng cũng nói thêm rằng một cuộc giám định thể chất đã không tìm thấy chứng cứ nào về sự lạm dụng hay chấn thương gần đây. Một luật sư của Chaz lưu ý rằng người giám định cũng nói rằng không có dấu hiệu không có nghĩa là việc lạm dụng không xảy ra.
“Đúng thế. Điều đó để lại khả năng rằng có thể chuyện đó đã xảy ra,” Andreotti đáp.
Viên cảnh sát đã về hưu cũng từ chối yêu cầu phỏng vấn của AP. Cảnh sát vùng Brunswick cũng từ chối thảo luận về vụ việc của Chaz hay cung cấp bản sao báo cáo điều tra của mình, và nói rằng các vụ án trẻ vị thành niên phải được giữ bí mật theo luật của bang.
Theo chỉ huy Mark Waltz, một người phát ngôn của cảnh sát, Andreotti đã phỏng vấn khoảng 20 học sinh và giáo viên, và cuộc điều tra của anh ta rất “triệt để”.
“Tất cả đều đã được trình lên văn phòng công tố, và có lý do chính đáng khi họ đưa ra quyết định như vậy,” Waltz trả lời và từ chối nói rõ hơn. Văn phòng công tố viên hạt Cumberland cũng từ chối bình luận.
Để nộp đơn kiện, gia đình Chaz cần phải thuyết phục Ủy ban Nhân quyền rằng Chaz đã bị quấy rối tình dục, rằng môi trường học tập của cậu đã trở nên thù địch, và rằng nhà trường biết nhưng không thực hiện bất kỳ hành động phù hợp và kịp thời nào.
Trong các hồ sơ gửi đến ủy ban, học khu cho biết trường đã xem xét những khiếu nại của Chaz một cách nghiêm túc, và lập luận rằng nhận thức của Chaz thường “không khớp với sự thực,” ví dụ như lần cậu bé báo rằng một trong những học sinh hay bắt nạt đã đánh cậu bằng một cây gậy đánh bóng vợt. Theo nhà trường, nam sinh này “đã nói một cách đáng tin cậy là cậu ta chỉ chạm nhẹ” vào Chaz để chào cậu bé.
Các luật sư của trường cũng buộc tội Chaz đã bỏ học để củng cố thêm các khiếu nại của mình. Thực tế, cậu bé đã phải nhập viện hồi tháng 12 năm 2012 – lần đầu trong số 4 lần – được chẩn đoán là bị trầm cảm, có suy nghĩ tự sát và rối loạn căng thẳng hậu chấn thương tâm lý, và được khuyên là không nên quay lại Brunswick.
Vào tháng 6 năm 2014, điều tra viên của ủy ban đã tìm thấy những căn cứ hợp lý để tin rằng trường đã phân biệt đối xử với Chaz. Điều tra viên cho biết trường đã không thấy được “bức tranh toàn cảnh” về tình trạng bắt nạt và đã cho phép “một môi trường giáo dục thù địch tồn tại.” Nhưng điều tra viên không kết luận về những vụ hiếp dâm được khai báo, vì, như lời cô nói, hành vi quấy rối là đủ chứng minh kết quả điều tra của mình. Cô cũng nói rằng vết sẹo trên cánh tay Chaz, cùng việc cậu bé phải tiếp tục điều trị trầm cảm “sẽ hỗ trợ những cáo buộc của cậu.”
Mặc dù trường học “có những chính sách tốt… nhưng họ chưa làm đủ,” một phần vì đã xử lý mỗi sự việc trên cơ sở từng vụ việc.
Một tháng sau, ủy ban đã mở đường cho gia đình Chaz khởi kiện, điều mà Amy đã làm vào tháng 7 năm 2015 với cáo buộc rằng Luật số IX đã bị vi phạm. Ủy ban cũng tham gia với tư cách đồng nguyên đơn “để bảo đảm rằng Brunswick có những biện pháp hiệu quả nhằm ngăn chặn một môi trường giáo dục thù địch dựa trên giới tính và định hướng tình dục.”
Các luật sư đã đặt rất nhiều câu hỏi với Chaz trong buổi cung khai dài 8 tiếng đồng hồ. “Người đầu tiên đè lên người cháu trong bao lâu?” một luật sư hỏi. “Cháu chỉ làm những gì cậu ta yêu cầu cháu làm thôi à?”
Khi thẩm phán gần tiến đến quyết định vụ việc có được tiến hành xét xử hay không, hai bên đã cân nhắc việc hòa giải. Nhiều tuần đàm phán đã dẫn đến một thỏa thuận vào mùa thu năm 2016: Vụ kiện sẽ kết thúc, Brunswick sẽ sửa chữa một số khiếm khuyết trong hoạt động giám sát liên quan đến vụ việc của Chaz, và Chaz sẽ được bồi thường 50.000 USD.
Lời xin lỗi – một trong những điều mà Chaz mong muốn nhất – thì không có.
Perzanoski đã từ chối những đề nghị liên tục của AP để phỏng vấn ông ta, Wallace và những người liên quan đến vụ việc của Chaz. Ông chỉ đưa ra một bình luận ngắn qua email nói rằng lý do chính cho việc hòa giải là để cho tất cả mọi người “để lại mọi chuyện phía sau và tiến về phía trước.”
MÙA CỦA HY VỌNG
Chaz và Amy đánh dấu những tiến triển theo mùa: Năm ngoái, lần đầu tiên sau khi nói với mẹ rằng mình bị cưỡng hiếp, Chaz đã không phải ở lại bệnh viện trong mùa thu.
“Mùa thu luôn là khoảng thời gian khó khăn với cháu hàng năm, vì đó là thời điểm vụ tấn công đầu tiên xảy ra,” Chaz chia sẻ. “Đó là khi cháu cuối cùng cũng nói được với mẹ về những gì đã xảy ra. Đó cũng là khi cháu rời trường cấp 2 Brunswick.”
Amy đã bán ngôi nhà có sân sau rộng rãi, nơi Chaz và em trai đã lớn lên và chuyển tới một thị trấn gần đó, để hai anh em theo học ở một ngôi trường mới.
Chaz vẫn phải nghỉ học trong 2 năm đầu ở trường trung học công nghệ và khoa học mới để nhận hướng dẫn chuyên môn do chứng trầm cảm và rối loạn căng thẳng hậu chấn thương tâm lý. Sau khi đổi cách điều trị, cậu bé ít phải nghỉ học hơn. Cứ cách một tuần, cậu lại đến gặp bác sĩ tư vấn.
Cậu hiện là một trong những chủ sở hữu gian hàng trẻ tuổi nhất tại một khu chợ đồ cũ ở địa phương, nơi cậu trò chuyện với những vị khách đến vào cuối tuần về kho điện thoại quay số kiểu cũ, tivi và những món đồ điện tử cổ khác của mình. Cậu cũng làm việc bán thời gian tại một trạm phát thanh, đọc tin thời tiết và bán quảng cáo, và nghĩ rằng mình có thể tạo nên sự nghiệp trong lĩnh vực phát thanh.
Vài tuần nữa, Chaz sẽ tròn 18 tuổi và sẽ tốt nghiệp. Cậu luôn nói rằng mình sẽ không bao giờ rời Maine. Nhưng gần đây, cậu đã suy nghĩ về việc đi học hoặc đi làm ở bang khác. Đó là dấu hiệu cho thấy tầm nhìn của cậu đã mở rộng.
“Cháu vẫn chưa chắc chắn mình sẽ làm gì,” Chaz nói. “Cuộc sống là một con đường thênh thang.”
