Đại dịch COVID-19 bùng phát mạnh, tác động trực tiếp đến 199 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới, trong đó Tây Ban Nha đang chịu ảnh hưởng nặng nề với 57.786 ca nhiễm và 4.365 trường hợp tử vong.
Tây Ban Nha đã vượt qua Trung Quốc về số người tử vong do COVID-19 – bất chấp việc đã chứng kiến những gì xảy ra ở Iran và Italy.
Trên bảng thống kê số người tử vong mỗi ngày do đại dịch COVID-19, Tây Ban Nha cũng đã soán ngôi đầu của Italy – với 738 người chết trong vòng 24 giờ.
Tây Ban Nha đã soán ngôi đầu của Italy – với 738 người chết trong vòng 24 giờ.
Tây Ban Nha hiện đang là điểm nóng của đại dịch toàn cầu – “danh hiệu” không lấy làm hay ho này đã được nhiều quốc gia chuyền tay nhau trong vòng 4 tháng qua: bắt đầu từ Vũ Hán – Trung Quốc rồi đến Iran và Italy.
Cùng sự di chuyển của dịch bệnh về phương Tây, không thể biết được quốc gia nào sẽ trở thành người tiếp theo.
Vậy sai lầm nào đã xảy ra?
Nhận định về đại dịch COVID-19
Tây Ban Nha đã chứng kiến những gì xảy ra ở Trung Quốc và Iran. Một tấm gương ngay gần đó chính là Italy, đất nước chỉ cách Tây Ban Nha khoảng 400 dặm qua Địa Trung Hải và là một ví dụ cho khả năng lây lan nhanh chóng và dữ dội của virus tại châu Âu.
Thế nhưng, người Tây Ban Nha không thể đổ lỗi cho khoảng cách địa lý gần gũi. Tây Ban Nha không có biên giới trên đất liền với Italy, trong khi Pháp, Thụy Sĩ, Áo và Slovenia – những quốc gia đang làm tốt hơn – đều có.
Trên thực tế, đây có thể là một trong những lý do dẫn đến phản ứng chậm chạp của đất nước này. Tây Ban Nha nghĩ rằng họ ở đủ xa.
“Tây Ban Nha sẽ chỉ có một vài ca bệnh,” đó là điều bác sỹ Fernando Simón, người đứng đầu cơ quan quản lý các trường hợp khẩn cấp y tế tại Madrid đã nói vào ngày 9/2.
Sáu tuần sau, cũng chính ông là người công bố số người tử vong mỗi ngày, với con số lên đến hàng trăm. Số người thiệt mạng tính trên bình quân đầu người ở Tây Ban Nha hiện cao gấp ba lần so với Iran và gấp 40 lần so với Trung Quốc.
“Tây Ban Nha sẽ chỉ có một vài ca bệnh,” đó là điều bác sỹ Fernando Simón, người đứng đầu cơ quan quản lý các trường hợp khẩn cấp y tế tại Madrid đã nói vào ngày 9/2.
Vào ngày 19/2, 2.500 cổ đông viên của câu lạc bộ bóng đá Valencia cùng 40.000 cổ động viên của câu lạc bộ Atalanta đã tới theo dõi một trận đấu thuộc giải Champions League ở Bergamo.
Sự kiện này được ông Giorgio Gori, thị trưởng thành phố, mô tả là “quả bom” giúp virus bùng nổ ở vùng Lombardy.
Ở Tây Ban Nha, các cầu thủ của câu lạc bộ Valencia, người hâm mộ đội bóng cùng các nhà báo thể thao nằm trong số những người đầu tiên ngã bệnh.
Lý do chính cho sự lây lan nhanh chóng của virus ở Tây Ban Nha dường như hết sức tầm thường. Mùa Xuân năm nay êm dịu và có nắng ấm một cách lạ thường.
Vào cuối tháng 2 và đầu tháng 3, với nhiệt độ lên trên 20 độ C, các quán càphê và quầy bar trên vỉa hè ở thủ đô Madrid chật kín những con người vui vẻ tìm đến để làm điều mà người Madrid thích nhất – giao lưu xã hội. Điều đó có nghĩa là ôm, hôn và trò chuyện rôm rả ở khoảng cách chỉ vài inch.
bảo quản lạnh tại sân băng Palacio de Hielo ở Madrid vào ngày 24/3. (Ảnh: Getty Images)
Ngày 8/3, chỉ một tuần trước khi cả nước bị phong tỏa, các sự kiện thể thao, các hội nghị chính trị cũng như các buổi tuần hành kỷ niệm ngày Quốc tế Phụ nữ vẫn được tổ chức.
Ba ngày sau, khoảng 3.000 cổ động viên của câu lạc bộ Atlético de Madrid cùng nhau đáp máy bay đến xem một trận đấu khác của Champions League tại Liverpool.
Chính quyền phản ứng chậm chạp
Chính quyền của thủ tướng Pedro Sánchez đã phản ứng một cách chậm chạp và vụng về. Tây Ban Nha không có đủ những thiết bị thiết yếu. Máy thở, quần áo bảo hộ cho các bác sỹ và các bộ xét nghiệm virus corona vẫn đang phải được nhập từ nơi khác.
Từ chỗ là kẻ phản diện, Trung Quốc bỗng trở thành vị cứu tinh bằng việc gửi thiết bị và các bộ xét nghiệm tới đây. Phần lớn những món đồ này được môi giới bởi chính cộng đồng người Trung Quốc nhập cư đã phải đóng cửa các cửa hàng và lánh mặt để tránh những phản ứng phân biệt chủng tộc.
Virus cũng đã phơi bày những điểm yếu sâu sắc trong hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Tây Ban Nha. Các cơ sở tư nhân chăm sóc cho người cao tuổi phải thu được lợi nhuận đồng thời với việc tính mức giá mà người dân có thể chi trả được – đó có thể là mức lương hưu cơ bản chỉ hơn 9.000 euro (9.900 USD).
Tây Ban Nha không có đủ những thiết bị thiết yếu. Máy thở, quần áo bảo hộ cho các bác sỹ và các bộ xét nghiệm virus corona vẫn đang phải được nhập từ nơi khác.
Kết quả, các cơ sở này bị thiếu nhân viên, không được chuẩn bị và nhanh chóng bị áp đảo, với tỷ lệ tử vong lên đến 20%. Chính phủ phải huy động tới cả quân đội, chỉ để tìm thấy nhiều người nằm chết ngay trên giường của họ.
Tây Ban Nha có một hệ thống bác sỹ gia đình tuyệt vời, nhưng các bệnh viện ở đây đã bị ảnh hưởng bởi một thập kỷ sống khắc khổ kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Tỷ lệ giường bệnh trên đầu người ở Tây Ban Nha chỉ bằng một phần ba so với Áo hay Đức. Tuy vậy, tỷ lệ này vẫn cao hơn so với Anh, New Zealand hay Mỹ.
Khi thủ tướng Sánchez tuyên bố sẽ kích hoạt quyền lực khẩn cấp, ông đã mất tới hơn 24 tiếng đồng hồ để thực hiện điều đó – và khi đó, một phần dân số Madrid cũng như các thành phố khác đã tỏa đi khắp cả nước.
Sự phối hợp yếu kém còn thể hiện ở việc chính quyền khu vực tại Madrid đã cho đóng cửa các trường đại học và trường học sớm hơn một tuần, tạo nên bầu không khí nghỉ lễ, dẫn đến việc người dân đổ đến các quán bar và các công viên, cũng như nhiều gia đình di chuyển tới các căn nhà trên bãi biển của họ.
Lệnh phong tỏa có hiệu lực từ ngày 14/3 đã được thực hiện hiệu quả với các hình phạt từ cảnh sát cũng như những áp lực thường gặp (bao gồm việc người dân ném trứng từ ban công).
Vì thế, đường cong số ca tử vong ở Tây Ban Nha sẽ sớm đi ngang, và các bộ trưởng cho biết các biện pháp sẽ sớm được nới lỏng khi giai đoạn phong tỏa kéo dài một tháng kết thúc vào ngày 11/4 tới. Tuy nhiên, không ai dự kiến cuộc sống bình thường sẽ trở lại.
Sự phối hợp yếu kém còn thể hiện ở việc chính quyền khu vực tại Madrid đã cho đóng cửa các trường đại học và trường học sớm hơn một tuần, tạo nên bầu không khí nghỉ lễ, dẫn đến việc người dân đổ đến các quán bar và các công viên…
Khi tất cả qua đi, Tây Ban Nha sẽ trở nên vô cùng mong manh. Khi cuộc khủng hoảng tài chính ập đến vào năm 2008, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên mức 27%, nợ công tăng vọt, và Tây Ban Nha là một trong những nước rơi vào tình trạng suy thoái kinh tế tồi tệ nhất tại châu Âu. Điều tương tự cũng sẽ xảy ra trong năm nay.
Các giải pháp được áp dụng cách đây một thập kỷ – thắt lưng buộc bụng, mất việc làm và cắt giảm lương – sẽ không được chấp nhận.
Nhà kinh tế học Toni Roldán đã tính toán rằng Tây Ban Nha cần một khoản vay trị giá 200 tỷ euro từ Cơ chế Bình ổn châu Âu (ESM).
Tuy nhiên, điều này cần thời gian. Hiện tại, Tây Ban Nha phải đánh bại virus. Tính đến nay, đây là thời điểm khó khăn nhất, nhưng có thể điều tồi tệ nhất vẫn chưa xảy ra.
