Oscar 2018

Quả thực, không có nhiều bất ngờ xảy ra ở lễ trao giải Oscar lần thứ 90 tại nhà hát Dolby ở Los Angeles (Mỹ). Đa phần các giải quan trọng đều thuộc về những ứng cử viên sáng giá trước lễ trao giải, như bộ tứ diễn viên hay đạo diễn Guillermo del Toro. “Bất ngờ” hiếm hoi của buổi lễ là khi “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” thất bại trước “The Shape of Water” của del Toro trong cuộc đua tới tượng vàng “Phim xuất sắc nhất”.

Trước đó, “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” được xem là ứng cử viên sáng giá khi giành được giải Quả Cầu Vàng dành cho “Phim chính kịch xuất sắc nhất.” Tuy nhiên, cuộc đua tới giải thưởng danh giá “Phim xuất sắc nhất” vốn là cuộc đua song mã giữa “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” với “The Shape of Water.”

Bộ phim kể về tình yêu giữa cô gái câm với thủy quái của đạo diễn del Toro là phim dẫn đầu số đề cử Oscar 2018 với tổng cộng 13 hạng mục. Trong đó, “The Shape of Water” giành chiến thắng tại bốn hạng mục là Phim, Đạo diễn, Nhạc phim (dành cho nhà soạn nhạc Alexander Desplat) và Thiết kế sản xuất xuất sắc nhất.

Có thể nói, Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ ngày càng bám sát thời cuộc, bởi các giải thưởng chính đều ẩn chứa những thông điệp xã hội hoặc chính trị đương thời.

Chiến thắng của người Mexico và thông điệp gửi tới ông Trump

Sau hơn một thập niên kể từ lần đầu được đề cử Oscar cùng “Pan’s Labyrinth”, Guillermo del Toro cuối cùng cũng chạm tay được vào tượng vàng. Trong số 5 giải Oscar Đạo diễn xuất sắc nhất được trao gần đây, có tới 4 lần những người nhận giải tới từ Mexico. Trước del Toro, hai người bạn thân thiết của ông là Alfonso Cuaron (phim Gravity) và Alejandro Inarritu (Bird Man và The Revenant) đã được ban tổ chức Oscar tôn vinh.

Thành công của del Toro càng thêm phần ý nghĩa trong thời điểm quan hệ giữa Mỹ và Mexico đang căng thẳng với đề xuất xây dựng tường ngăn cách biên giới hai nước. Khi lên bục nhận giải, del Toro đã có phát biểu gợi nhớ tới tình hình xã hội hiện tại: “Tôi là một người nhập cư. Điều vĩ đại nhất mà nghệ thuật và điện ảnh làm được là xóa mờ đi những ranh giới ngăn cách. Chúng ta cần tiếp tục làm điều đó trong tương lai.”

Ông cũng không quên cảm ơn hãng Fox Searchlight vì đã lắng nghe mình: “Năm 2014, họ đã nghe ý tưởng điên rồ từ tôi và tin rằng câu chuyện cổ tích về một người cá và một người phụ nữ câm sẽ là một canh bạc ăn chắc.”

Với chiến thắng của “The Shape of Water” trước những “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri,”“Get Out,”“Dunkirk” và “Lady Bird”… tại hạng mục cuối cùng là “Phim xuất sắc nhất”, “The Shape of Water” là phim nhận nhiều giải nhất tại Oscar lần thứ 90.

Đạo diễn del Toro không phải là người Mexico duy nhất hạnh phúc trong đêm trao giải, bởi bộ phim hoạt hình “Coco” tôn vinh văn hóa Mexico cũng được vinh danh với hai giải Phim hoạt hình và Ca khúc trong phim xuất sắc nhất (Remember Me).

Đó là những thông điệp mạnh mẽ gửi tới Tổng thống Mỹ Donald Trump, người chủ trương xây dựng bức tường biên giới với Mexico (thực tế là việc xây dựng đã được bắt đầu), đồng thời cho thấy những người làm điện ảnh ở Hollywood không bàng quan với thời cuộc.

Chiến thắng của cả người Anh

Các hạng mục diễn xuất tỏ ra dễ đoán hơn nhiều khi có những ứng cử viên nổi trội đã giành chiến thắng tại các giải tiền Oscar quan trọng là Quả Cầu Vàng và SAG. Ở hạng mục Nam chính, tài tử gạo cội Gary Oldman đã vượt qua những huyền thoại như Daniel Day-Lewis hay Denzel Washington cùng hai tên tuổi mới là Daniel Kaluuya và Timothee Chalamet để giành giải.

Giống như các tài tử Anh gần đây giành Oscar là Daniel Day-Lewis (vai Lincoln) và Colin Firth (Vua George VI), Oldman đoạt giải nhờ thủ vai một lãnh đạo có thật trong lịch sử là Thủ tướng Anh Winston Churchill. Để đảm nhiệm vai Churchill, Oldman đã dành hơn một năm để nghiên cứu về nhà lãnh đạo này, đồng thời chấp nhận ngồi trên ghế hóa trang tổng cộng hơn 200 giờ khi quay phim. Nam diễn viên 59 tuổi này thậm chí còn bị ngộ độc nicotine sau khi “Darkest Hour” đóng máy, bởi ông đã hút hơn 30.000 USD tiền cigar để nhập vai Churchill.

Đây là đề cử Oscar thứ hai và là lần đầu nhận giải Oscar của Gary Oldman. Ông từng được đề cử năm 2012 ở hạng mục này với vai diễn trong “Tinker Tailor Soldier Spy” nhưng đã thất bại trước tài tử Pháp Jean Dujardin của “The Artist.”

Trước đó, Oldman bị xem là “Nam diễn viên vĩ đại nhất chưa từng giành Oscar.” Sau khi lên bục nhận giải, tài tử người Anh cho biết: “Điện ảnh và quyền lực của nó đã quyến rũ chàng trai trẻ năm nào ở London và cho cậu ấy một giấc mơ” đồng thời hẹn người mẹ 99 tuổi đang xem TV ở nhà: “Bật ấm nước lên, con đang mang Oscar về đây!.”

Ngoài giải Oscar Nam chính, “Darkest Hour” còn nhận được giải dành cho Hóa trang xuất sắc nhất. Các nghệ sĩ hóa trang đã góp công lớn vào thành công của Oldman khi “hóa phép” giúp cho nam diễn viên có ngoại hình khá gày gò này trở nên mập mạp và bệ vệ y như nguyên mẫu Churchill ngoài đời thực.

Nữ quyền và chính trị

Ở hạng mục nữ, vai người mẹ giận dữ và bất lực vì mất con trong “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” đã đem về cho Frances McDormand giải Oscar thứ hai. Vào năm 1997, bà từng nhận giải Oscar Nữ chính với vai nữ cảnh sát trong “Fargo.”

Ngoài cảm ơn đoàn làm phim, McDormand không quên dành thời gian để đề cao nữ quyền khi đề nghị những nữ nhân được đề cử Oscar trong khán phòng đứng dậy và tuyên bố: “Tất cả chúng ta đều có những câu chuyện để kể và những dự án cần hỗ trợ tài chính!”

“Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” còn ẵm thêm một giải diễn xuất khác là Nam diễn viên phụ dành cho Sam Rockwell. Tại hạng mục Nữ diễn viên phụ, Allison Janney với vai người mẹ máu lạnh trong “I, Tonya” không có đối thủ.

Một số cột mốc đáng chú ý khác là việc James Ivory trở thành người cao tuổi nhất giành Oscar ở tuổi 89. Ông được trao giải Kịch bản chuyển thể xuất sắc với tác phẩm “Call Me By Your Name.”

Đạo diễn kiêm biên kịch Jordan Peele trở thành tác giải kịch bản người Mỹ gốc Phi đầu tiên thắng giải “Kịch bản gốc xuất sắc” với phim kinh dị “Get Out,” một bộ phim có đề cập đến vấn đề màu da.

Cùng với việc bom tấn “Black Panther” đang khuynh đảo phòng vé Bắc Mỹ, chiến thắng của “Get Out” cho thấy các nhà làm phim, diễn viên da đen đang thực sự trở thành quyền lực của cả phòng vé lẫn giải thưởng của Viện Hàn lâm.

Các giải kỹ thuật được trao cho các bộ phim được đánh giá cao là “Dunkirk” (Biên tập phim, Hòa âm và Biên tập âm thanh xuất sắc nhất) và “Blade Runner 2049” (Quay phim và Kỹ xảo xuất sắc nhất).

Người dẫn chương trình năm nay là Jimmy Kimmel có nhiều màn pha trò đả động tới chính trị, nhất là khi nói về “Icarus,” tác phẩm nhận giải “Phim tài liệu dài xuất sắc nhất” đề cập tới vấn nạn doping trong thể thao Nga.

Ngoài yếu tố chính trị, phong trào #MeToo đả kích những kẻ dùng quyền thế để lạm dụng tình dục trong làng giải trí cũng có đất trên sân khấu Oscar. Ba nữ nạn nhân của các vụ lạm dụng là Ashley Judd, Salma Hayek và Annabella Sciorra đã xuất hiện để giới thiệu các bài phỏng vấn về phong trào “Time’s Up” và kêu gọi Hollywood cần có sự đa dạng hơn trong chọn lọc vai diễn.

Như thường lệ, sân khấu Oscar dành riêng mục “In Memoriam” để tưởng nhớ những người hoạt động trong lĩnh vực điện ảnh đã qua đời năm qua như “James Bond” Roger Moore, Chuck Berry hay Jerry Lewis… và Lê Thị Hiệp, nữ diễn viên gốc Việt từng đóng phim về đề tài chiến tranh Việt Nam “Heaven and Earth” của đạo diễn Oliver Stone.

Oscar kết thúc với việc hai ngôi sao kỳ cựu Warrent Beatty và Faye Dunaway được mời trao giải “Phim xuất sắc nhất”. Đây là cơ hội thứ hai cho hai diễn viên lão làng này, sau khi họ từng gây ra sự cố trao nhầm Oscar của “Moonlight” cho “La La Land” vào năm 2017. Lần này, Beatty và Dunaway đã không mắc một sai lầm nào.