Đến với đội huấn luyện chó nghiệp vụ của Phòng Tham mưu, Bộ đội Biên phòng thành phố Đà Nẵng trong những ngày chuẩn bị đón Xuân Mậu Tuất 2018, chúng tôi được mục sở thị tinh thần hăng say luyện tập, khả năng sẵn sàng chiến đấu, thực hiện nhiệm vụ trong mọi tình huống của những chiến sỹ biên phòng và đội chó nghiệp vụ tinh nhuệ được gọi với cái tên yêu mến là “Biệt đội cảnh khuyển.”
Dưới tiết trời mưa phùn và những đợt gió lạnh đầu mùa, những chú chó bécgiê to lớn vẫn hăng say luyện tập xếp đội hình, chạy tập thể lực, nhảy qua vòng tròn lửa đang cháy đỏ rực, chạy trên những thành tường cao, nằm im mật phục rồi lao ra truy bắt đối tượng một cách dũng mãnh. Những hình ảnh ấn tượng này khiến ai ai nhìn thấy cũng phải trầm trồ khen ngợi.
Tiếp chúng tôi, Đại tá Tôn Quốc Khánh, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng thành phố Đà Nẵng cho biết Đội chó nghiệp vụ Biên phòng Đà Nẵng được thành lập từ năm 2011, có 8 huấn luyện viên và 8 chó nghiệp vụ, được đào tạo từ trường Trung cấp 24 Biên phòng thuộc Bộ Tư lệnh Biên phòng tại Ba Vì (Hà Nội); được đưa về thành lập để thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự tại khu vực biên giới biển, đảo và phối hợp với các lực lượng an ninh trật tự trên địa bàn thành phố làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát bảo vệ trong khám xét các chuyên án về ma túy, buôn lậu, cứu hộ cứu nạn, tham gia các hoạt động diễn tập chống khủng bố và các sự kiện lớn diễn ra trên địa bàn.
Khác với các giống chó thường chúng ta nuôi ở nhà, những chú chó ở đội là giống chó bécgiê Đức. Đây là giống chó rất thông minh, to khỏe và nhanh nhẹn. Những chú chó trong biệt đội đều có những tên gọi rất riêng và ngộ nghĩnh như Đốp, Zin Ku, Mic Zôn, Rô Tô, Ka Zu…
Và hiện Ka Zu là con chó lớn tuổi nhất khi có thâm niên 10 năm phục vụ trong đội. Đây còn là con giỏi nhất của đội với bề dày thành tích.
Đại úy Trần Văn Kiên, Đội trưởng đội huấn luyện chó nghiệp vụ chia sẻ các chú chó được tuyển lựa kỹ càng từ lúc 1 năm tuổi rồi được đưa vào huấn luyện trong khoảng thời gian 12 tháng. Mỗi chó có một chiến sỹ phụ trách gọi là huấn luyện viên nhận nuôi chăm sóc, hướng dẫn và sẽ theo chó nghiệp vụ trong suốt quá trình học tập và thực hiện nhiệm vụ sau này.
Ngoài các động tác cơ bản như nằm, ngồi, đứng, bò, chó nghiệp vụ sẽ được huấn luyện các môn học thể lực, giám định nguồn hơi, truy vết, lùng sục, canh gác bảo vệ, huấn luyện về kỷ luật, chạy vật cản nhảy qua mái nhà, hố châu mai, tường rào… và các chương trình riêng đặc biệt theo từng nhiệm vụ.
Các chú chó được tuyển lựa kỹ càng từ lúc 1 năm tuổi rồi được đưa vào huấn luyện trong khoảng thời gian 12 tháng.
Với mỗi môn học đều có các phần kiểm tra và chó được huấn luyện phải đạt điểm yêu cầu thì sau 1 năm học, huấn luyện viên và chó nghiệp vụ mới được tốt nghiệp ra trường và chó mới được tác chiến thực tế ngoài hiện trường.
Trong những năm qua, Biệt đội cảnh khuyển của Biên phòng thành phố đã có nhiều đóng góp trong công tác đảm bảo an ninh trật tự tại khu vực biên giới biển, đảo và làm tốt công tác tuần tra, phối hợp giữa các lực lượng chức năng trên địa bàn phá được nhiều chuyên án quan trọng.
Đặc biệt, trong năm 2015, hai chó nghiệp vụ của biệt đội đã phối hợp Công an quận Sơn Trà truy nóng bắt được 2 đối tượng trộm cắp đường dây cáp điện của khu vực Bán đảo Sơn Trà. Sau khi bị bắt các đối tượng chối tội, nhưng bằng các biện pháp nghiệp vụ và thông qua giám định nguồn hơi từ balô, quần áo đối tượng để lại nhờ chó nghiệp vụ xác định chính xác nên hai đối tượng phải cúi đầu nhận tội.
Chó là con vật trung thành và khôn ngoan. Nếu được huấn luyện tốt sẽ trở thành vũ khí đắc lực góp phần trong đấu tranh phòng chống tội phạm.
Vừa cho chó thực hiện xong các bài tập nhảy qua vòng lửa, đi trên tường cao huấn luyện viên Nguyễn Văn Chiều đang huấn luyện chó tên Zin Ku (4 tuổi) trong Biệt đội cảnh khuyển bộc bạch: “Để huấn luyện được một chú chó nghiệp vụ giỏi, có sức khỏe tốt, ngoài chăm sóc theo đúng quy trình, mình phải xem chó nghiệp vụ như một người bạn, một người đồng đội, phải biết vui đùa, quan tâm chăm sóc cho chó.”
Vì đặc thù của giống chó nghiệp vụ là chỉ tuân lệnh và nghe sự điều khiển của chính người huấn luyện nó. Những lúc chó ốm, bỏ ăn thì những người huấn luyện cũng không thể nào ăn ngủ được, đều phải thức đêm canh, vỗ về dỗ dành, thương yêu chó như con của mình thì chó rất nhanh mau khỏe, tinh thần phấn chấn trở lại.
Mỗi chó nghiệp vụ đều phải tuân thủ chế độ ăn uống, tập luyện hằng ngày như một chiến sĩ và đều có một hồ sơ theo dõi từ khi huấn luyện đến khi qua đời. Chứng kiến cảnh tập luyện hằng ngày của chó nghiệp vụ mới thấy được sự vất vả, công phu của huấn luyện viên. Những người huấn luyện biết chịu thương chịu khó, rất tình cảm và tâm huyết với nghề để đào tạo ra những chú chó nghiệp vụ; những trợ thủ, khắc tinh của tội phạm, góp phần đảm bảo tốt an ninh trật tự xã hội.
Với người huấn luyện chó nghiệp vụ điều đáng sợ nhất là người đồng đội kề vai sát cánh của mình bị đau ốm. Đại úy Nguyễn Hữu Thứ huấn luyện viên đội cảnh khuyển xúc động kể lại khi anh huấn luyện cho chó nghiệp vụ mang tên Rô Tô trong đội cảnh khuyển. Nhớ năm đầu tiên khi mới về đơn vị công tác, anh được chỉ huy tạo điều kiện cho về quê ăn Tết và Rô Tô được bàn giao cho huấn luyện viên khác chăm sóc tạm thời.
Vừa về được hai ngày thì nhận được tin báo Rô Tô của anh đã bỏ ăn, nằm co ro một góc trong chuồng, không chịu ra ngoài và sức lực đang yếu dần. Sợ chó xảy ra chuyện, anh phải tức tốc về lại đơn vị ngay với Rô Tô. Khi vừa lên đến đơn vị, nghe tiếng anh từ xa Rô Tô bật dậy sủa vang, chạy ra mừng quấn quýt, thì ra Rô Tô nhớ Chủ.
Chó là con vật trung thành và khôn ngoan. Nếu được huấn luyện tốt sẽ trở thành vũ khí đắc lực góp phần trong đấu tranh phòng chống tội phạm.
Mỗi lần đăng ký nghỉ tranh thủ có khi chỉ huy đơn vị cho về nhưng một cản trở rất lớn nếu chó không khỏe thì không được về, chó phải được xác nhận khỏe mạnh của đơn vị thú y thì mình mới được phép về; nếu chó nghiệp vụ đau ốm mình phải ở lại trực kể cả ngày lễ Tết, huấn luyện viên Hữu Thứ nói thêm.
Với những huấn luyện viên có trình độ chuyên môn cao và tâm huyết với nghề trong Biệt đội cảnh khuyển như huấn luyện viên Kiên, Tuấn và Thứ trước đây, đã từng có vinh dự được làm nhiệm vụ quốc tế khi ở trường Trung cấp 24 đã huấn luyện chó nghiệp vụ để tặng cho nước bạn Campuchia.
Nhớ lại, trong năm 2003, Đại úy Nguyễn Hữu Thứ kể trong số 50 con chó của trường được huấn luyện thì chọn ra 17 con to khỏe, tinh nhuệ, đẹp nhất để tặng cho nước bạn, thì đã có 3 con chó nghiệp vụ do 3 anh huấn luyện được chọn để trao tặng và huấn luyện chuyển giao cho bạn. Vì vậy, sau đợt chuyển giao đó, 3 anh Kiên, Tuấn và Thứ phải ở lại trường thêm một năm nữa để nhận chó nghiệp vụ mới và tiếp tục huấn luyện.
Một niềm vinh dự và tự hào nữa khi Biệt đội cảnh khuyển của lực lượng Biên phòng thành phố được Tiểu ban An ninh bảo vệ APEC 2017 giao nhiệm vụ bảo vệ an ninh, an toàn phối hợp với các đơn vị tuần tra dọc tuyến biển đường biên giới khu vực biển, đảo để đảm bảo an toàn cho sự kiện Tuần lễ cấp cao APEC 2017 diễn ra tại thành phố Đà Nẵng. Biệt đội cảnh khuyển đã hoàn thàn xuất sắc nhiệm vụ bảo đảm an toàn tuyệt đối, góp phần vào sự thành công chung của Tuần lễ APEC 2017.
Biệt đội cảnh khuyển của Bộ đội Biên phòng Đà Nẵng hôm nay, còn vinh dự nhận được nhiều khen thưởng của lực lượng biên phòng, Bộ giao thông Vận tải; và thành phố Đà Nẵng vì những thành tích xuất sắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Đại tá Tôn Quốc Khánh, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng Đà Nẵng khẳng định chó nghiệp vụ là cộng sự đắc lực của người lính Biên phòng là những vũ khí đặc biệt của Bộ đội Biên phòng trong việc bảo vệ mục tiêu, truy bắt tội phạm, phát hiện tội phạm và trong đấu tranh phát hiện các đối tượng cất giấu ma túy, giám định nguồn hơi tìm đối tượng đang lẩn trốn, truy bắt, tấn công tội phạm đã góp phần vào sự an bình của xã hội.
