MỸ LINH

Đang không quan tâm lắm tới nhạc phát ra trong chiếc taxi, bỗng tôi để ý tới bài “Trái tim không ngủ yên” vang lên với cặp song ca tạo hit cách đây 20 năm là Mỹ Linh và Bằng Kiều.

Tôi ngước lên nhìn và cố đoán xem người lái xe ở độ tuổi nào. Đó là một thanh niên trẻ, hẳn ở cái độ cuối 8X và đầu 9X. Bâng quơ, khách thử gợi chuyện với anh tài xế: “Thỉnh thoảng radio có mấy bài cũ cũ này cũng hay nhỉ!” Người lái xe cười: “Không anh, đây là USB của em. Em thích nhạc Việt Nam ‘hồi xưa’ (từ dùng của người lái taxi) nên vẫn nghe Mỹ Linh hay Thanh Lam, Lam Trường…”

Nghe nói về cái gì đó của “hồi xưa” ai cũng thấy nó xa xa đâu đó và hẳn ít nhiều có sự tiếc nuối trong đó. Với người nghệ sĩ, cái “hồi xưa” ấy càng nhạy cảm lắm. Một thời đỉnh cao, một quá khứ đã qua không lấy lại được… Hồi tưởng bao giờ cũng có cả niềm vui, tự hào nhưng không tránh được nỗi buồn.

Cứ phải dẫn câu chuyện dông dài thế để giải thích rằng người viết đã băn khoăn như thế nào với cái chủ đề “Thời gian” của tour diễn mà ca sĩ Mỹ Linh dự kiến thực hiện xuyên Việt vào tháng Tám năm nay, tại ba thành phố lớn là Hà Nội (11,12/8 – Cung Hữu nghị Việt Xô), Đà Nẵng (15/8 – Nhà hát Trưng Vương) và Thành phố Hồ Chí Minh (18/8 – Nhà hát Hòa Bình).

Rất nhiều kỷ niệm, những câu chuyện và dấu ấn của không chỉ riêng Mỹ Linh cách đây 10, 20 năm thậm chí xa hơn nữa được kể lại trong buổi họp báo ra mắt tour diễn này. Những câu chuyện để chính thế hệ nhà báo trẻ hôm nay biết được rằng ở giai đoạn cuối thập niên 1990 và đầu những năm 2000, đã có một đời sống nhạc Việt sôi động và lành mạnh như thế, đã có những người ca sỹ, nhạc sỹ, đạo diễn Việt Nam đầy tâm huyết, đam mê và mang một tư duy văn minh như thế đặt những viên gạch rất quan trọng cho thị trường nhạc đại chúng còn non trẻ của nước nhà.

Và chính những gì được chia sẻ lại tạo nên sự băn khoăn. Tour diễn quy mô sau 12 năm có phải chỉ là một sự hoài nhớ, một nỗ lực làm sống lại những dấu ấn rực rỡ trong quá khứ? Nếu vậy, chủ đề “Thời gian” không khỏi gợi lên những suy nghĩ.

Nhưng đặt vấn đề từ quá khứ không phải để tiếc nuối mà ngược lại, để nhìn lại và thấy rõ ràng rằng sau mấy thập niên, thế hệ nghệ sĩ ấy vẫn ở đó, vẫn cống hiến cho nhạc Việt không ngừng nghỉ! Và thời gian ở đây không phải một nhân chứng tàn nhẫn mà ngược lại, thời gian là một giá trị chứng minh rõ ràng nhất cho những người nghệ sĩ ấy. Với bản thân họ, như cách mà chính diva nhạc Việt lý giải: “Thời gian không chỉ là sự ghi dấu của cái gì đã qua, đó còn là những gì chúng tôi đang và thậm chí có thể là gợi mở những điều chúng tôi sẽ tiếp tục làm.”

Chia sẻ về tour diễn 2018, Mỹ Linh cũng như chính các cộng sự của chị luôn sử dụng cách nói “trở lại” khiến người ta tưởng chừng như suốt 12 năm, kể từ sau “Mỹ Linh tour ’06,” nữ ca sỹ cũng như ban nhạc Anh Em và các nghệ sỹ khác trong êkíp… chẳng làm gì cả.

Thực tế thì hoàn toàn ngược lại. Hãy điểm qua những gì Mỹ Linh đã làm trong hơn 1 thập niên qua. Sau cái mốc 2006, cùng ban nhạc Anh Em, chị tiếp tục ra mắt 2 album “Tóc ngắn acoustic: Một ngày” (2011) và vừa qua là “Chat với Mozart 2.” Mỹ Linh vẫn thường xuyên đứng trên các sân khấu lớn nhỏ, trong và ngoài nước. Chị đứng ra mở một trường đào tạo âm nhạc và mới nhất là cùng chồng, nhạc sỹ Anh Quân, tổ chức dự án âm nhạc “The Bandfest” dành cho các ban nhạc Việt Nam. Đó là chưa kể sự góp mặt của Mỹ Linh trong các TV show về ca nhạc và những giải thưởng chị nhận được.

Tóm tắt như vậy cũng thấy Mỹ Linh không hề ngừng hoạt động nghệ thuật để nói là chị trở lại. Nhưng với chính nữ ca sỹ và những cộng sự của chị, họ đặt ra cho bản thân một tiêu chuẩn rất rõ ràng và không kém phần khắt khe: người nghệ sỹ không có tác phẩm mới thì coi như anh ta… đang nghỉ. “Chúng tôi đều là người cũ nhưng chúng tôi luôn nói với nhau phải làm cái gì đó mới. Nếu không thì tức là chúng tôi đang không làm gì cả.” – nữ diva nhạc Việt thẳng thắn.

Phải có một album mới phát hành và một tour diễn được chuẩn bị kỹ lưỡng, đối với Mỹ Linh đó mới là đánh dấu sự trở lại.

Bốn diva nhạc Việt là bốn cá tính âm nhạc và song song đó là bốn con đường làm nghệ thuật khác nhau. Với riêng Mỹ Linh, cho tới nay, có thể khẳng định chị là người duy nhất của thị trường nhạc nhẹ Việt Nam duy trì được mô hình ca sỹ và ê-kíp sản xuất gắn bó lâu dài.

Trong khoảng 2 thập niên, khán giả trong nước đã quen nhắc tới Mỹ Linh là nói tới ban nhạc Anh Em và ngược lại. Mô hình ca sĩ gắn bó tên tuổi với một nhạc sỹ, nhà sản xuất hay êkíp nào đó không quá mới ở Việt Nam. Nhưng độ bền vững như trường hợp của Mỹ Linh – Anh Em thì không phải hiếm mà là duy nhất.

Ngoài sự may mắn, sự đồng hành sát cánh bền vững đó được xây dựng và hun đúc bởi ý chí tiên phong của Mỹ Linh và các cộng sự. Để 20 năm sau, ấn tượng của đạo diễn Phạm Hoàng Nam với êkíp Mỹ Linh và Anh Em không hề thay đổi.

Đó còn là một giá trị tương hỗ. Mỹ Linh và ê-kíp của chị tìm thấy ở nhau sự cộng hưởng để cùng “dám” thử cái mới trong những sản phẩm âm nhạc đầu tay. Rồi những dự án đầy tham vọng như “Chat với Mozart,” phát hành album trên phiên bản đĩa nhựa… nếu không có sự đồng thuận về cảm hứng và tư duy, chắc chắn sẽ không thể làm được hoặc duy trì lâu dài như thế. 

Người viết vẫn nhớ khi ra mắt album “Tóc ngắn acoustic: Một ngày,” Mỹ Linh không hề ngại ngần chia sẻ chị vẫn hàng ngày đi học thanh nhạc, học tiếng Anh vì “anh Quân yêu cầu tôi phải đi học!”. Ngược lại, ở vai trò nhà sản xuất, nhạc sỹ Anh Quân và người bạn thân thiết, người cộng sự lâu năm của mình là nhạc sỹ Huy Tuấn cũng không ngừng tìm tòi và ứng dụng cái mới. Cho tới nay, phòng thu của ban nhạc Anh Em vẫn luôn được giới trong nghề đánh giá cao về độ chuyên nghiệp. Chính vì thế, mỗi đĩa nhạc gắn với “thương hiệu” Mỹ Linh ra đời là một sự chăm chút cẩn thận tới từng chi tiết nhỏ.

Cuối cùng, chính sự đồng thuận và ý thức đòi hỏi ở nhau giá trị chuyên nghiệp tới mức khắt khe luôn đòi hỏi bản thân phải vận động tích cực đã tạo nên một cá tính âm nhạc riêng được khán giả thừa nhận không chỉ với giọng ca Mỹ Linh mà cả với ban nhạc Anh Em gắn bó cùng chị.

Điều đáng nói hơn là êkíp này không “cố thủ” trong một cuộc chơi riêng mình. Họ vượt được ra ngoài câu chuyện trực tiếp của những sản phẩm âm nhạc gắn mác Mỹ Linh – Anh Em.

Mấy năm qua, nhạc sỹ Huy Tuấn Nam tiến và xây dựng một sự nghiệp riêng. Ở thời điểm đó, báo giới cũng xôn xao, liệu giữa Huy Tuấn và vợ chồng Anh Quân – Mỹ Linh có vấn đề gì. Nhưng thực tế cho thấy không hề như vậy. Huy Tuấn vẫn đang làm công việc mà người bạn thân Anh Quân cũng đang làm: Tìm kiếm và nâng đỡ những nghệ sỹ mới ở vai trò nhà sản xuất âm nhạc. Quan trọng hơn, anh vẫn luôn có mặt trong các dự án âm nhạc của Mỹ Linh, và tại tour diễn lần này cả anh và Anh Quân sẽ cầm đàn chơi live như thời “Tóc ngắn,” như “Mỹ Linh Tour 0’6” của 12 năm trước.

Anh Quân giải thích: “Chúng tôi coi hỗ trợ và tạo điều kiện cho các đồng nghiệp trẻ là một phần công việc của mình. Chúng tôi là thế hệ đàn anh gắn bó với các em để các em không mất nhiều thời gian tìm tòi và làm lại từ đầu những việc mà chúng tôi đã làm rồi. Họ phải được tạo điều kiện để làm tiếp và làm tốt hơn chúng tôi!”

Nói đi đôi với làm, tour diễn của Mỹ Linh năm nay đúng ra tổ chức sớm hơn. Nhưng cả chị và êkíp đã quyết định lùi thời gian chỉ để tập trung cho dự án “The Bandfest,” một đêm diễn dành cho các ban nhạc chủ yếu là trẻ và mới. Và ngay ở tour diễn năm nay, Mỹ Linh cũng mời những nhân tố rất trẻ cùng tham gia với mình. “Các bạn trẻ là nguồn cảm hứng của chúng tôi. Và chúng tôi muốn công chúng biết đến tài năng của họ nhiều hơn nữa.” nữ ca sỹ chia sẻ.

Trong một sự kiện cách đây vài tháng, Mỹ Linh chọn một bộ trang phục giản dị và chủ động đóng vai trò người dẫn dắt cũng như… phiên dịch cho đồng nghiệp quốc tế. Khi đó, người ta không cảm thấy ở chị cái mác “diva” có gì xa vời và lấp lánh. Nhưng cũng chính ở những khoảnh khắc như thế, Mỹ Linh đã định nghĩa khái niệm “diva” theo cách riêng của mình. Nó không còn dừng ở danh xưng cho một giọng ca đẹp mà xa hơn là một người nghệ sỹ với tinh thần làm nghệ thuật đẹp và tươi sáng.

Chắc hẳn vì thế mà trải qua thăng trầm trong sự nghiệp, Mỹ Linh vẫn được khán giả yêu và giọng hát ấy vẫn tiếp tục vang lên trên sân khấu biểu diễn, trong những ngôi nhà nhỏ và trên những chuyến đi./.